Ο μύθος του Ναρκίσσου διηγείται μια ιστορία γι’ αυτόν που μαγεύτηκε από την ομορφιά της ίδιας του της αντανάκλασης, ερωτεύτηκε το είδωλό του και παρέμεινε στην ίδια θέση προσπαθώντας να αιχμαλωτίσει την εικόνα αυτή. Δε μετακινήθηκε ποτέ, έτσι μαράζωσε στη θέση του. Απορρίπτει τον έρωτα προς ένα άλλο πρόσωπο, διακριτό από αυτόν, δυσκολεύεται να διαχειριστεί τη λατρεία, τον θαυμασμό και την αγάπη για τον εαυτό του με ένα όριο και τελικά αυτοκαταστρέφεται.
Μια ερμηνεία αυτής της διήγησης, θα μπορούσε να είναι σχετική με την αγάπη προς τον εαυτό μας. Το να αγαπάμε και να φροντίζουμε τον εαυτό μας, είναι ένα σημείο που πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να ισορροπήσουν. Έτσι κινούνται μεταξύ άκρατου εγωισμού κι υπερβολικής υποχωρητικότητας. Το να είσαι λίγο νάρκισσος, με την έννοια της αναγνώρισης των θετικών μας σημείων και την ενθάρρυνση για την πορεία της ζωής είναι μια οπτική με σημαντικά οφέλη. Το να εκτιμάμε τα ταλέντα μας, να τα καλλιεργούμε και να τα αναβαθμίζουμε είναι μια σημαντική δεξιότητα για τη ζωή μας.
Ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων, υποτιμάει τα δυνατά του σημεία και συχνά δεν εμπιστεύεται τις δυνάμεις του. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μετατρέπεται σε ένα αρνητικό ναρκισσισμό αυτολύπησης, που σε αντιστοιχία με τον μύθο του Ναρκίσσου έχουμε τον αντί-Νάρκισσο, ο οποίος κοιτά την αντανάκλασή του και παραμένει στην ίδια θέση, όχι αυτοθαυμαζόμενος αλλά υποτιμώντας τον εαυτό του κι ό,τι βλέπει στη μορφή του. Μπορούμε να τον ακούσουμε να μονολογεί και να λέει: « δεν αξίζεις τίποτα, είσαι ένα τίποτα, δεν μπορείς να καταφέρεις τίποτα.»
Αντίστοιχα όλο αυτό τον καταβροχθίζει και τον κάνει να μένει ακίνητος μέσα στην αυτολύπησή του, μην καταφέρνοντας να στρέψει το κεφάλι του αλλού, μην μπορώντας να επικοινωνήσει με τους άλλους, να ξεφύγει και τελικά όλη αυτή η προβληματική κατάσταση τον οδηγεί στο να στερήσει από τον εαυτό του τη ζωή του. Και στις δύο εκδοχές του μύθου, η μεταφορά αυτή μπορεί να πάρει τη μορφή της μοναξιάς και της απομόνωσης, της μη επικοινωνίας με τους άλλους. Αυτολύπηση ή υπερβολικός αυτοθαυμασμός είναι δύο άκρα που πρέπει να ελέγχονται και να αποφεύγονται.
Το να έχουμε ναρκισσιστική συμπεριφορά και να θεωρούμε ότι όλος ο κόσμος θα πρέπει να περιστρέφεται γύρω από τις δικές μας απαιτήσεις και προτιμήσεις, είναι μια συμπεριφορά που κάποιοι άνθρωποι στηρίζουν κι εφαρμόζουν δρώντας κατά άλλων. Το να είσαι όμως υγιής νάρκισσος, να γουστάρεις το ποιος είσαι και να το μεταδίδεις με υγεία και στους άλλους είναι μια καλή πλευρά αυτής της αντίληψης. Η μέση οδός και η ορθή χρήση του ναρκισσισμού με την έννοια της αναγνώρισης και του θαυμασμού των θετικών μας στοιχείων είναι θεραπευτική και θα πρέπει να μη θεωρείται τόσο κατακριτέα.
Το συμπέρασμα τη όλης οπτικής και προβληματικής είναι η αντίληψη του εαυτού μας σε δύο όψεις: εκείνες του αυτοθαυμασμού ή της αυτολύπησης. Δύο οπτικές που συχνά μας συμβαίνουν κι εναλλάσσονται. Όμως, το να διατηρούμε μια υγιή ισορροπία κι ιδιαίτερα να προσπαθούμε να αναγνωρίζουμε τα θετικά μας σημεία, παράλληλα με τα λάθη και τις αδυναμίες μας, όσο πιο αντικειμενικά γίνεται, θα λειτουργήσει ευεργετικά για τη σχέση με τους γύρω μας και δε θα μας εγκλωβίσει στην αντανάκλαση του καθρέφτη μας. Όπως κι εάν την εκλαμβάνουμε -θαυμάσια ή αποκρουστική- ως νάρκισσος ή αντί-νάρκισσος.
Συντάκτης: Αιμιλία Λυμπέρη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
