Η αλήθεια είναι πως καμία φορά εμείς οι άνθρωποι από τη φύση μας γινόμαστε, έστω και σε μικρό βαθμό, ανταγωνιστικοί και καχύποπτοι. Βγαίνει σαν ένστικτο, σαν αρχέγονο παιχνίδι επιβίωσης. Μας φαίνεται άσχημο και μας ξενίζει όταν βλέπουμε να πετυχαίνουν άτομα άλλου κλάδου στον τομέα που εμείς έχουμε, ή μέσω των σπουδών μας θα έχουμε, εξειδίκευση. Βγαίνουν όλα τα «ο χρόνος μου πάνω από βιβλία, τσάμπα πήγε;» και τα «δηλαδή εγώ χαζός ήμουν;». Και αντικειμενικά αποτελεί πολύ λεπτό ζήτημα, καθώς και οι δυο πλευρές έχουν από μία οπτική δίκιο ενώ από μία άλλη, άδικο.

Ας πάρουμε για παράδειγμα τον κλάδο των ηθοποιών. Συχνά πλέον βλέπουμε στην τηλεόραση να παίζουν σε σειρές ή σε ταινίες άνθρωποι που δεν ανήκουν επίσημα στον κλάδο της υποκριτικής. Μπορεί να είναι παρουσιαστές, τραγουδιστές, άνθρωποι οι οποίοι αναδείχθηκαν μέσω κάποιου reality show και ένα σωρό άλλες περιπτώσεις. Δεν είναι λίγοι λοιπόν οι επαγγελματίες που «θίγονται» βλέποντας άτομα με ανέλιξη στο «δικό τους» τομέα. Δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε σε καμία περίπτωση καμία από τις δυο πλευρές. Από τη μία μεριά έχουμε έναν επαγγελματία, ο οποίος έχει αφιερώσει χρόνια σπουδών και αφοσίωσης στο να τελειοποιήσει τις τεχνικές του, που έφαγε ίσως πολύ καιρό πηγαίνοντας από αποτυχημένη σε αποτυχημένη προσπάθεια μέχρι να καταφέρει να ξεχωρίσει σε έναν κορεσμένο κλάδο και από την άλλη, έχουμε έναν ερασιτέχνη ο οποίος αρπάζοντας μια ευκαιρία που βρέθηκε στο δρόμο του, γοητεύεται μέσα από τη διαδικασία και η αυτοπεποίθησή του ανεβαίνει καθώς νιώθει πως έχει τα προσόντα να ανταπεξέλθει και ίσως να εξελιχθεί. Έναν άνθρωπο που βλέπει να ανοίγεται μπροστά του η δυνατότητα του «άπιαστου». Ποιος δε θα δοκίμαζε λοιπόν την τύχη του μπροστά σε κάτι τέτοιο;

Η γραμμή, όπως προαναφέραμε είναι πολύ λεπτή, αλλά ταυτόχρονα αρκετά διακριτή. Υπόψιν μας πάντοτε πρέπει να έχουμε και τις εποχές τις οποίες καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Όταν ας πούμε ένας άνθρωπος, ο οποίος έχει κάνει κάποια χρόνια σπουδών και σήμερα με το ζόρι μπορεί να επιβιώσει επειδή δεν μπορεί να βρει καμία ανοιχτή θέση στον τομέα του, είναι επόμενο να θεωρεί άδικο και καθόλου αντικειμενικό ένας ερασιτέχνης να ακμάζει στον χώρο. Δεν είναι θέμα ανταγωνισμού, είναι τα ένστικτα της επιβίωσης που ψιθυρίζουν μέσα του πως δε θα έπρεπε να είναι τα πράγματα έτσι. Το θέμα όμως είναι, πως τα ένστικτα δεν είναι πάντα ο αντικειμενικότερος κριτής.

Έχουμε την τάση να κρίνουμε πολύ γρήγορα τους ανθρώπους γύρω μας, να τους υποβαθμίζουμε όταν νιώθουμε για κάποιο λόγο η παρουσία τους να απειλεί τη δική μας. Θίγεται ο εγωισμός μας και υποτιμάμε το ενδεχόμενο ταλέντο τους σε κάτι. Ίσως, σιγά-σιγά θα πρέπει να αρχίσουμε να είμαστε πιο ανοιχτόμυαλοι σε κάποια θέματα και να προσπαθήσουμε να δώσουμε περισσότερες ευκαιρίες και χώρο σε κάποιον για να μας δείξει τις ικανότητές του. Στο κάτω-κάτω, ο εργοδότης είναι αυτός ο οποίος θα κρίνει αν ακόμη και ο «ερασιτέχνης», χωρίς εξειδίκευση, είναι αρμόδιος να ανταπεξέλθει σε όσα απαιτεί η θέση που του προσφέρεται.

Δεν μπορούμε να πούμε πως σε όλα είναι εφικτό να ανταπεξέλθουμε και να δοκιμαστούμε, π.χ. ένας άνθρωπος ο οποίος δεν έχει σπουδάσει Φυσική δεν μπορεί να διδάξει και να χαρακτηρίσει τον εαυτό του ως Φυσικό επειδή είδε πολλά βιντεάκια με πειράματα στο ίντερνετ. Ούτε πιστεύω πως θα καθόταν κάποιος από εμάς να εξεταστεί από γιατρό που, μπορεί να μην τελείωσε σχολή, αλλά έχει μεγάλο πάθος με αυτό που κάνει. Από την άλλη όμως, ένας άνθρωπος ο οποίος δε γνωρίζει από μουσική και δεν έχει το πλεονέκτημα να διαβάζει νότες, αλλά έχει μια φωνή έμφυτο ταλέντο, με σκληρή δουλειά και προσπάθεια, ναι, θα μπορούσε να γίνει επαγγελματίας! Εξίσου και ένας ηθοποιός, ένας φωτογράφος, ή γενικότερα ένας άνθρωπος του οποίου ο τομέας βασίζεται πρώτα σε ταλέντα και μεράκι για το αντικείμενο και έπειτα σε εξειδικευμένη γνώση. Ούτως ή αλλιώς ας μην ξεχνάμε πως κάθε τομέας έχει ένα σωρό διαφορετικά πεδία στα οποία μπορεί να δοκιμαστεί κάποιος. Στο παράδειγμα των ηθοποιών ας πούμε, κάποιοι είναι ταγμένοι στο θέατρο και κάποιοι στην τηλεόραση. Επομένως θα πρέπει πριν κρίνουμε κάποιον ως ακατάλληλο κάνοντάς τον να μην προσπαθήσει καν σε κάτι καινούριο, να αξιολογήσουμε τις απαιτήσεις του κάθε τομέα και να αφήσουμε περιθώριο στον οποιονδήποτε να αποδείξει το αν είναι ικανός να κάνει αυτό που θέλει. Το να κατακρίνουμε και να αμφιβάλουμε σταθερά είναι περιττό.

Άξια αναφοράς επίσης, είναι η συμπεριφορά και ο χαρακτήρας του εργαζόμενου στον οποιονδήποτε χώρο. Ένα πτυχίο δεν υπερτερεί του επαγγελματισμού ούτε προσφέρει άλλοθι αντιεπαγγελματικής συμπεριφοράς. Ένας άνθρωπος που θεωρεί ότι είναι υπεράνω των συναδέλφων του λόγω ενός χαρτιού που υποδεικνύει τις γνώσεις του δεν υπερτερεί τελικά πουθενά κάποιου που είναι ευγενέστατος, με σοβαρή συμπεριφορά απέναντι όχι μόνο στον εργοδότη του, αλλά και στους συναδέλφους του και που μπορεί τις γνώσεις του να μην τις έλαβε μέσα από κάποια σχολή αλλά αγάπησε αρκετά αυτό που κάνει ώστε να ψάξει, να πειραματιστεί, να ρισκάρει και τελικά να προοδεύσει, να εξελιχθεί και να δοκιμάσει κάτι καινούργιο κόντρα σε όσους του έλεγαν ότι δεν μπορεί.

Συντάκτης: Φωτεινή Μάκου
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη