Πληγή έμπνευσης… πόσο εύστοχος τίτλος για δίσκο! Μας θυμίζει ότι η τέχνη γεννιέται από τον πόνο, μία τεράστια κινητήριο δύναμη για την ανθρώπινη ψυχή. Η τέχνη είναι ένας τρόπος να διοχετεύσουμε τον πόνο μας και να τον μοιραστούμε, έστω και με ένα χαρτί. Και ο Πάνος Βλάχος, με τον νέο του δίσκο, μας δείχνει πώς ο προσωπικός πόνος μπορεί να γίνει συλλογική έκφραση.
Αυτή ήταν η 1η αλήθεια του δίσκου. Υπάρχουν πολλές ακόμη, άλλες φανερές και άλλες που απαιτούν μια πιο διεισδυτική σκέψη. Ας αρχίσουμε από το 1ο τραγούδι του δίσκου «Πιστεύω» σε στίχους και μουσική δικούς του, σε ντουέτο με την υπέροχη Νατάσα Μποφίλιου. Κάθε φορά που επαναλαμβάνεται αυτή η λέξη στο κουπλέ μετά ακολουθούν πτυχές της ζωής στις οποίες πολλοί από εμάς έχουμε πάψει να πιστεύουμε προ πολλού: στην αγάπη, στον θεό, στην αναπηρία, στα προβλήματα κοκ. Θίγει τα θέματα λοιπόν, που η κοινωνία συχνά προσεγγίζει επιφανειακά ή τα φοβάται.
«Ο έρωτας αγάπη μου δεν είναι πολυτέλεια, είναι να αντέχεις να αγαπάς του άλλου την ατέλεια»: κάτι που λέμε συχνά αλλά το εφαρμόζουμε στην πράξη; Μία συμβουλή που δίνουμε στους φίλους μας όταν τσακώνονται με τη σχέση τους είναι αυτή ακριβώς, «ε όλοι έχουν ελαττώματα πρέπει να τα αποδεχόμαστε». Ωστόσο, για τον εαυτό μας γιατί ψάχνουμε το ιδανικό και στις πρώτες τρικυμίες σηκώνουμε άμυνες; Γιατί ξεχνάμε πως η αγάπη δεν είναι αψεγάδιαστη, αλλά αυτή που αντέχει παρά τις δυσκολίες που δοκιμάζουν την καρδιά μας;
Το κομμάτι «Δεδομένο» σε στίχους και μουσική του καλλιτέχνη, μας ταξιδεύει σε μία παρελθοντική σχέση. Η μήπως μελλοντική; Ο στίχος «ίσως στο μέλλον να βρεθούμε και αν είμαστε καλύτερα, καλύτεροι θα βγούμε» φανερώνει εκείνη η τελευταία άμυνα του μυαλού: να κρατηθούμε από μια ελπίδα, όταν μέσα μας ξέρουμε ήδη την αλήθεια.
«Θέλουμε πολλή δουλειά και οι δύο, μα δε θέλει ο έρωτας πτυχίο» τραγουδά, εξηγώντας ουσιαστικά πως κανένας δε σου μαθαίνει πώς να αγαπάς. Γιατί δεν υπάρχει σωστός τρόπος- ο καθένας εκφράζεται διαφορετικά. Και διαφορετικά τραγούδια μας εκφράζουν. Αυτοί οι στίχοι, όμως, μας εκφράζουν (σχεδόν) όλους, γιατί κάποια στιγμή δεχθήκαμε έναν αποχωρισμό τον οποίο δεν ήμασταν έτοιμοι να δεχθούμε. Και τελικά, καταλάβαμε πως η αγάπη δεν είναι και τόσο δεδομένη.
Ο Πάνος Βλάχος κατάφερε να ξεσκεπάσει μεγάλες αλήθειες, με το κομμάτι του «Ομπρέλα» σε μουσική του Κώστα Παρίσση και στίχους δικούς του. Ο στίχος «Πια κανείς δε ζει για το τώρα, ψάχνουμε ανθρώπους ομπρέλες στην μπόρα» είναι ένας βαθύς φιλοσοφικός στοχασμός. Αρκεί να αναλογιστούμε πως ζώντας στο παρελθόν ή στο μέλλον δημιουργούμε ένα παρόν ψυχικό κενό που προσπαθούμε να γεμίσουμε αναζητώντας ‘ανθρώπους ομπρέλες’ — συμβολικές μορφές παρηγοριάς στις καταιγίδες της ύπαρξης.
«Η καρδιά του πονάει, άρα δουλεύει» συμπληρώνει έπειτα-μεγάλη κουβέντα για όσους θεωρούν τον πόνο σημάδι αδυναμίας. Άσε τον εαυτό σου να νιώσει, ακόμη κι αν πρόκειται για πόνο. Είναι η ένδειξη πως αναπνέεις μέσα σε έναν κόσμο που ασφυκτιά από την πίεση του «μην τυχόν και αφεθώ λιγάκι παραπάνω».
Στο δίσκο υπάρχουν άλλα 5 τραγούδια, όλα εξαιρετικά. Όπως το «Απολιτίκ» με τη μελωδική φωνή του Φοίβου Δεληβοριά σε στίχους και μουσική του Πάνου Βλάχου. Μια πολιτική σάτιρα που πραγματεύεται την απελπισία ενός ανθρώπου που αισθάνεται ασφυξία στην ίδια του τη χώρα, και που εν τέλει δεν μπορεί να εκφραστεί, εκτός κι αν τα πει «σε στιλ απολιτίκ». Μια δήλωση, από αυτές που μας έχει συνηθίσει ο Πάνος Βλάχος, πολιτική, δυναμική, ειρωνική και συνάμα απολύτως αληθινή.
Κι αν θες να αισθανθείς την καρδούλα σου να σκίζεται στα δύο, δεν έχεις παρά να συνεχίσεις με την μπαλάντα σε στίχους Μίλτου Πασχαλίδη και μουσική του Πάνου Βλάχου, την «Πυξίδα». Ένα τραγούδι που μιλάει για δυο φίλους, που ταξιδεύουν σε ένα καράβι, μιλάνε, κλαίνε, ξορκίζουν την τοξική αρρενωπότητα, λυγίζουν, αναρωτιούνται «τι θέλουν τα κορίτσια» κι αν μπορείς να λες «για πάντα» αγγίζοντας πια τα 40. Ένας ύμνος προς την αντρική φιλία, ένα συναισθηματικό ταξίδι από τη Μήλο, στην αιωνιότητα.
Η μεγάλη έκπληξη του δίσκου είναι η συνεργασία με τον αξεπέραστο Νταλάρα, που δε μας έχει συνηθίσει σε ντουέτα και συνεργασίες τα τελευταία χρόνια, σε στίχους της Φραντζέσκας Τασσοπούλου και του ίδιου του Πάνου Βλάχου, ο οποίος έγραψε και τη μουσική. Το όνομα του τραγουδιού «Μαραθώνιος». Ένα τραγούδι που πραγματεύεται το αιώνιο ερώτημα του νοήματος της ζωής, της υστεροφημίας κι αυτό που τελικά καταφέρνουμε να αφήσουμε πίσω, όσο τρέχουμε και τρέχουμε και τρέχουμε να προλάβουμε τη ζωή μας.
Με τη Νεφέλη Φασουλή όλοι ξέρουμε ότι υπάρχει καλλιτεχνική χημεία, και οι δυο τους το επιβεβαίωσαν ξανά στο τραγούδι «Το κακό μου εγώ» σε μουσική του Αλέξανδρου Κούρου και του Πάνου Βλάχου, ο οποίος έγραψε και τους στίχους. Ένα φαινομενικά πιο ποπ τραγούδι, πιο έμμεσο στις αναφορές του, που όμως αν καθίσεις κι αναλύσεις λίγο πιο σφαιρικά καταλαβαίνεις ότι αναφέρεται στην αυτοκαταστροφική πλευρά του εαυτού μας, εκείνη που δε μας αφήνει να αγαπήσουμε, να συγχωρήσουμε, και τελικά να προχωρήσουμε.
Το τελευταίο κομμάτι σε μουσική Κώστα Φόρτσα και Πάνου Βλάχου, το αφήνω σε εσένα. Για να το ακούσεις μόνος/η σου και να το ερμηνεύσεις μέσα από τον δικό σου φακό, αφού έτσι κι αλλιώς η τέχνη επιδέχεται πολλών διαφορετικών ερμηνειών, και δεν υπάρχει ένας μοναδικός τρόπος ‘’ανάγνωσης’’. Γιατί έτσι κι αλλιώς, οι στίχοι που μας εκφράζουν είναι ένα ψυχοθεραπευτικό εργαλείο γιατί μας θυμίζουν ότι δεν είμαστε μόνοι μας σε ό,τι περνάμε. Το όνομα αυτού: «Γκλίτσα».
Και όχι, σε αυτό το review δεν εστιάζω στην τεχνική πλευρά του δίσκου. Δεν είναι δύσκολο να συνθέσεις ένα τραγούδι με ωραία μελωδία ή καλοδουλεμένη παραγωγή. Δύσκολο είναι να δημιουργήσεις ένα τραγούδι που διεισδύει στα έγκατα της ψυχής του ακροατή. Ευχαριστούμε τον Πάνο Βλάχο και όλους τους καλλιτέχνες που συνεργάστηκες, για το δυνατό κάλεσμα αφύπνισης σε έναν κόσμο επιφανειακό.
Συντάκτης: Ευθυμία Πράπα
