Τι είναι ο όρος TERF και πώς στρέφεται εναντίον των τρανς ατόμων;

To 2022 το λεξικό της Οξφόρδης πρόσθεσε 18 νέες λέξεις κι ορισμούς της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας· μία από αυτές ήταν ο όρος TERF. Kι ενώ μπορεί να ακούγεται χαριτωμένο σαν ακρωνύμιο, μόνο αυτό δεν είναι, αφού TERF σημαίνει Trans Exclusionary Radical Feminism και χρησιμοποιείται από συγκεκριμένα άτομα με σκοπό να χρησιμοποιήσουν τον φεμινισμό για να επιτεθούν σε τρανς άτομα.

Ο όρος καταγράφηκε πρώτη φορά το 2008 από την Viv Smythe, όπου χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει μια μειοψηφία φεμινιστών που υποστηρίζουν συναισθήματα που άλλες φεμινίστριες θεωρούν τρανσφοβικά, όπως η απόρριψη του ισχυρισμού ότι οι τρανς γυναίκες είναι γυναίκες, ο αποκλεισμός των τρανς γυναικών από γυναικείους χώρους κι η αντίθεση σε όποια νομοθεσία, για τα δικαιώματα των τρανς ατόμων. Το νόημα του όρου, πλέον, έχει επεκταθεί ώστε να αναφέρεται σε άτομα με απόψεις περί αποκλεισμού που ενδέχεται να μην έχουν καμία σχέση με τον ριζοσπαστικό φεμινισμό. Ο όρος θεωρείται προσβλητικός από τα άτομα που αποκαλούνται TERF και πως προάγει τη ρητορική μίσους.

Η Smythe έχει πιστωθεί την επινόηση του όρου TERF, εξαιτίας ενός blog post που έγραψε με την αντίδραση της στην πολιτική της άρνησης εισόδου σε τρανς γυναίκες στο Μουσικό Φεστιβάλ Μίσιγκαν Womyn. Ενώ η Smythe χρησιμοποίησε αρχικά το TERF για να αναφερθεί σε έναν συγκεκριμένο τύπο φεμινίστριας τον οποίο χαρακτήρισε ως «απρόθυμη να αναγνωρίσει τις τρανς γυναίκες ως γυναίκες» σημείωσε ότι ο όρος έχει πλέον κι άλλες σημασίες κι έχει γίνει όπλο που έχει οπλιστεί κατά καιρούς και από τους δύο ομάδες φεμινιστών. Συνολικά, όμως, αν κι αμφισβητήθηκε ο όρος έχει γίνει από τότε καθιερωμένο μέρος της σύγχρονης φεμινιστικής ομιλίας.

Οι φεμινίστριες που περιγράφονται ως TERFs γενικά αντιτίθενται στον όρο και μερικές φορές αναφέρονται στον εαυτό τους ως κριτικοί περί του φύλου. Οι ίδιες πιστεύουν στα «δικαιώματα που βασίζονται στο φύλο», στα «δικαιώματα LGB» και στην «προστασία των γυναικών και των κοριτσιών». Αποκαλούν τα τρανς άτομα «ακτιβιστές των τρανς δικαιωμάτων», «η τρανς συζήτηση», ενώ παράλληλα αποκαλούν τις τρανς γυναίκες «TIMs» (Trans Identified Males).

Οι TERF έχουν αναπτύξει κι επικίνδυνες διαδικτυακές τακτικές, όπως εκστρατείες μίσους κατά των τρανς νέων και τη δημιουργία των δικών τους διαδικτυακών φόρουμ όταν τους διώχνουν από άλλους διαδικτυακούς χώρους. Ασφαλώς και δυστυχώς, η διαδικτυακή κατάχρηση έχει περάσει στον πραγματικό κόσμο. Το γεγονός ότι οι TERF είναι μερικοί από τους ανθρώπους που βλέπουμε να προσπαθούν να απαγορεύσουν τη συμμετοχή από τρανς αθλητές σε διάφορα αθλήματα, είναι ένα τέλειο παράδειγμα των απόψεων και της δράσης τους.

Η Βρετανίδα αρθρογράφος Sarah Ditum έγραψε το 2017 πως το όριο για να ονομάζεται κάποιο άτομο terf είναι εξαιρετικά χαμηλό. Σε ένα άρθρο του 2015, η Αμερικανίδα φεμινίστρια ερευνήτρια Bonnie J. Morris υποστήριξε ότι το TERF ήταν αρχικά ένας νόμιμος αναλυτικός όρος αλλά πως εξελίχθηκε γρήγορα σε μια δυσφημιστική λέξη που σχετίζεται με σ3ξιστικές προσβολές. Περιέγραψε τη λέξη ως εμβληματική των ανεπίλυτων εντάσεων μεταξύ της λεσβιακής και τρανς κοινότητας και κάλεσε τους μελετητές και τους δημοσιογράφους να σταματήσουν να τη χρησιμοποιούν.

Το Ηνωμένο Βασίλειο, συχνά αναφέρεται ως «land of TERF». Το όνομα αυτό αναφέρεται στην αντίληψη ότι η αντί-τρανς ρητορική και οι TERFs πολιτισμικά ιδιαίτερα εμφανείς στο Ηνωμένο Βασίλειο σε σύγκριση με τις ΗΠΑ ή άλλες τοποθεσίες. Στο βιβλίο της «Ποιος φοβάται το φύλο;» του 2024, η φιλόσοφος Τζούντιθ Μπάτλερ διερευνά αυτή την αντίληψη, καθώς και την ιστορία του κινήματος της κριτικής φύλου στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο όρος TERF έγινε ευρέως γνωστός κι από τη συγγραφέα του Χάρι Πότερ J.K Rowling. Η ίδια είναι υποστηρικτής του όρου και τον χρησιμοποιεί συχνά σε διαφορά tweets της. Το πρώτο από αυτά, που ήταν εμφανώς υποστηρικτικό του όρου ήταν ένα link που είχε να κάνει με τη δημιουργία ενός καλύτερού κόσμου μετά τον κορονοϊό, αναφερόμενη σε άτομα με έμμηνο ρύση, στο οποίο σχολίασε “People who menstruate. I’m sure there used to be a word for those people. Someone help me out. Wumben? Wimpund? Woomud?”. Με το σχόλιο αυτό ήθελε να δείξει ότι γι’ αυτήν, τα άτομα που έχουν έμμηνο ρύση είναι μόνο οι γυναίκες. Πολλά σχόλια -κυρίως κατακριτέα- υπήρξαν από κάτω, ενώ η ίδια υποστήριξε τα λεγόμενά της με απανωτά tweet.

Οι αυτοαποκαλούμενοι TERF έχουν υιοθετήσει το φεμινισμό και τον έχουν μετατρέψει σε τρανσφοβία, επιφανειακά παλεύουν για τις γυναίκες αλλά πρακτικά πολεμούν εναντίον τους. Οι επιπτώσεις του όρου στην καθημερινότητα είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς. Τα τρανς άτομα έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να υποστούν βίαιη συμπεριφορά από το περιβάλλον τους και οι δ@λ@φονίες των τρανς ατόμων έχουν διπλασιαστεί μεταξύ 2017 και 2021. Στον ψυχολογικό αντίποδα, η συνεχής προσπάθεια ελέγχου του σώματός μας, καταλήγει στο να κρίνουμε μονίμως τον εαυτό μας αν δε συμμορφώνεται με τους στερεοτυπικούς ρόλους των φύλων.

Για να το κλείσουμε, κανείς μας δεν ακυρώνει την ύπαρξη του βιολογικού φύλου, όμως το φύλο συνολικά, είναι πιο περίπλοκο από τα γεννητικά όργανα κάποιου. Οι τρανς γυναίκες είναι γυναίκες.