«Άσε με να ανησυχώ χαμογελώντας»

Αντιλήψεις, απόψεις και γνώμες πάντα θα διίστανται όταν ο ανθρώπινος παράγοντας εμπλέκεται σε κάποια υπόθεση. Κι εδώ που τα λέμε και πού δεν εμπλέκεται αυτός ο δόλιος άνθρωπος. Από λοιμούς, πνιγμούς, καταποντισμούς μέχρι χαρές, πανηγύρια και τραγούδι. Καλείται να αντεπεξέλθει σε ρουτίνα, συνήθεια, έκτακτα γεγονότα κι ένα σωρό άλλες δράσεις κι αντιδράσεις. Με προετοιμασία ή χωρίς. Σαν πυροτέχνημα ή και πιο μόνιμο.

Σε όλες αυτές τις καταστάσεις -όπως είναι γνωστό- πρωταρχικό ρόλο παίζει η «μαγιά» του καθενός. Από τι συστατικά είναι φτιαγμένος και δομημένος ο χαρακτήρας μας. Βλέπουμε το ταψί με το παστίτσιο μισοάδειο ή μισογεμάτο; Και τι ώρα το χαρακτηρίζουμε; Την ώρα που το γεμίζουμε να το βάλουμε στον φούρνο ή τη στιγμή που το τσακίζουμε μέσα από εκείνο; Έχει σημασία τελικά η χρονική στιγμή; Μήπως αν το δούμε μισογεμάτο θα αλλάξουν όλα μαγικά και όσο εμείς τρώμε εκείνο θα ξαναγεμίζει αφ’ εαυτού του; Ή αν το δούμε μισοάδειο θα είμαστε πιο κοντά στην πραγματικότητα αφού θα αδειάσει, όπου να’ ναι, αν συνεχίσουμε να μασαμπουκιάζουμε; Δε θα παίξει ρόλο πόσο πεινούσαμε και στις δύο περιπτώσεις;

Κι επειδή σας άρχισα αινιγματικά αποσαφηνίζω ευθύς αμέσως προς αποφυγή παρεξηγήσεων. Το αν θα επιλέξουμε να βλέπουμε τα πεπραγμένα, τα δρώμενα και τα επερχόμενα του προσωπικού μας βίου με αισιοδοξία ή απαισιοδοξία είναι καθαρά θέμα διάθεσης. Δεν είσαι αφελής και δεν πετάς στα σύννεφα αν συνειδητά θες να μην επιτρέπεις στην αρνητική ψυχολογία να σε καταβάλει. Φυσικά σκέφτεσαι και τα χειρότερα σενάρια κι είσαι, σχεδόν, πάντα προετοιμασμένος και γι’ αυτά. Αλλά επιλέγεις να ελπίζεις στα καλύτερα. Από την άλλη μεριά εννοείται πως δεν είσαι πεσιμιστής και καταστροφολόγος αν διαλέγεις να περιμένεις τα χειρότερα κι ας έρθουν τα καλύτερα να σε εκπλήξουν. Επιλογή λέγεται και δε βγάζει ρίζες, ενημερωτικά. Αλλάζει, εξελίσσεται, μεταμορφώνεται και κάποιες φορές καταλήγει.

Αν εγώ δηλαδή πεινάω και πάω να γεμίσω ένα ταψί με παστίτσιο, με σκοπό να το ψήσω, φυσικά και θα είμαι χαρούμενη αφού σε λίγο θα έχω φαγητό να κατευνάσω την πείνα μου και τα νεύρα μου. Δε με κάνει αυτό αισιόδοξη; Κι αν την ώρα που γέμιζα το ταψί με το παστίτσιο δεν πείναγα πολύ και σιχτίριζα που έπρεπε να μαγειρέψω -κουρασμένη γαρ-, δε θα με έκανε αυτό απαισιόδοξο άνθρωπο; Δεν έπαιξε η διάθεσή μου κύριο λόγο στον τρόπο που έβλεπα την κατάσταση; Ρητορικές οι ερωτήσεις και εύκολες οι απαντήσεις.

Μπορώ όμως να επιλέξω να διασκεδάσω με τη μαγειρική όσο κουρασμένη κι αν αισθάνομαι αν σκεφτώ ότι θα μοσχομυρίσει το σπίτι κανέλα και μοσχοκάρυδο. Συνειδητά, λοιπόν, ακόμα και σε μια φαινομενικά «χαμένη παρτίδα» μπορούμε να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τη ρότα της ψυχολογίας μας και πολλές φορές και το αποτέλεσμα αυτής. Ίσως να πιστεύουμε ότι το καλό το καλούμε. Ίσως πάλι και να είναι απλώς φρούδες ελπίδες. Σίγουρα όμως αν σκέφτεσαι όλο το βράδυ πως θα βγάλεις σπυριά να είσαι βέβαιος ότι θα βγάλεις. Υποσυνείδητο λέγεται και μπορεί να δείχνει ότι κοιμάται αλλά εργάζεται με σθένος και με τη γροθιά στο μαχαίρι να έρθουν όλα όσο πιο κοντά σε αυτό που πιστεύουμε ότι μας αξίζει ακόμη κι αν ταξιδεύουμε με κόντρα τον άνεμο.

Το να εστιάζεις συνεχώς στα αρνητικά και στο τι κακό μπορεί να σε βρει ανά πάσα στιγμή το μόνο που κάνεις είναι να σου στερείς πιθανές στιγμές ηρεμίας, χαλάρωσης και αυτοσυγκέντρωσης απλά και μόνο επειδή εσύ δε θες να δεις πέρα από τη μύτη σου. Ρεαλισμός θα πεις και καλύτερα να προετοιμάζεσαι για τα χειρότερα παρά να ονειροβατείς ανάμεσα στην ελπίδα και στην επιθυμία. Λογική θα το ονομάσεις κι ενδεχομένως να καυχηθείς που εσύ μπορείς κι εγώ όχι. Σε γελάσανε καρντάσι, μην μπερδεύεις το μπορώ με το θέλω. Γιατί αν μπορώ αλλά δε θέλω θα πει ότι επιλέγω να προετοιμάζομαι για τα χειρότερα αλλά θα συνεχίσω να περιμένω τα καλύτερα. Αυτό δεν με κάνει πρωταγωνιστή σε ταινία επιστημονικής φαντασίας.

Οι δυσκολίες είναι για να ξεπερνιούνται και τα δύσκολα για να μας σπάνε τον τσαμπουκά. Ταυτόχρονα όμως η δύναμη της θετικής σκέψης ακόμη και στα πιο δύσκολα μπορεί να δείξει τον δρόμο για την επαναφορά στις εργοστασιακές ρυθμίσεις μας. Αισιόδοξος δε θα πει μαλάκας. Θα πει «άσε με να ανησυχώ χαμογελώντας». Κι όπως ήδη ξέρουμε όσο χαμογελάμε κάποιοι ανησυχούν και σε κάποιους άλλους είναι μεταδοτικό.