Είναι το κουμπάκι αυτό που αν μου το πατήσεις, μου τεντώνει τα νεύρα. Μπορεί να είναι και το δικό σου. Μάλιστα νομίζω ότι αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα για πολλούς. Είναι άσχημο κι ενοχλητικό πράγμα η αδιαφορία. Κι αλήθεια υπάρχει άνθρωπος στον οποίο να αρέσει; Δε νομίζω. Ποιος μπορεί να τη βρίσκει με την αδιαφορία; Κανείς δε θέλει να βιώνει αυτή την –κατά κάποιο τρόπο– μικρή απόρριψη.
Απόρριψη που είναι ικανή να χτυπήσει και τον εγωισμό και την αυτοπεποίθησή σου. Μπορεί να προκαλέσει εκτός από νεύρα και πείσμα, στενοχώρια, φτάνοντας στο σημείο να σε πληγώσει πολλές φορές. Στην οικογένεια, στη φιλία, τη δουλειά, τον έρωτα. Σε οποιαδήποτε διαπροσωπική σχέση διατηρείς, η αδιαφορία κοστίζει κι αναμφίβολα μπορεί να σταθεί η αιτία για αρκετά προβλήματα.
Έχεις στο λογισμό σου, ας πούμε, έρωτα που να χωράει την αδιαφορία; Όπως υποστήριξε κι ο Βολταίρος: «Το μεγαλύτερο αμάρτημα στον έρωτα είναι η αδιαφορία» και πώς μπορώ να μην το συμμεριστώ αφού η απάθεια, με άλλα λόγια, είναι ανυπόφορη. Η ιδέα της έλλειψης ενδιαφέροντος και προσοχής είναι πληγή που τρώει τον φτερωτό Θεό. Δεν είναι στη φύση του έρωτα ν’ αδιαφορείς αλλά να ενδιαφέρεσαι. Ούτε να στέκεσαι άπραγος είναι στη φύση του. Να πράττεις, όσο μπορείς, να πράττεις.
Ίσως ν’ αποτελεί όαση σε δύσκολες στιγμές κι εύκολη λύση για να μην πληγώνεσαι και να χαλιέσαι, ωστόσο είναι αυτό που μπορεί να σε κρατάει πίσω στο ν‘ αφεθείς ολοκληρωτικά και να ζήσεις το απόλυτο, το ανιδιοτελές.
Είναι στιγμές που η αδιαφορία κάποιου ατόμου θα σε μαγνητίσει, επιβεβαιώνοντας τη μοιραία μαζοχιστική πλευρά του ανθρώπινου είδους ν’ έλκεται απ’ τα δύσκολα ή αλλιώς τη λαμπρή παρομοίωση με το γραμματόσημο που «όσο το φτύνεις τόσο κολλάει». Είναι όμως και στιγμές που η αδιαφορία μπορεί να μεταμορφωθεί στο τέλειο κλειδί για να ξενερώσεις ολότελα με μια κατάσταση και να σταματήσεις ν’ ασχολείσαι.
Προχωρώντας, θα κρατήσω τα σοφά ειπωμένα λόγια του Βολταίρου και μη σου πω θα τα επεκτείνω κιόλας λίγο παραπέρα. Στη συλλογιστική μου τουλάχιστον. Θα πω ότι όχι μόνο στον έρωτα, μήτε στη φιλία, μήτε πουθενά δε χωράει η αδιαφορία. Γιατί όταν αδιαφορείς για κάτι, δε νοιάζεσαι γι’ αυτό. Δεν προχωράει έτσι τίποτα. Αν δε δώσεις σημασία, αν δεν αφιερώσεις χρόνο, αν δεν προσπαθήσεις. Πόσο μάλλον δε, οι ανθρώπινες σχέσεις δεν προχωράνε μ’ αυτό τον τρόπο. Φθείρονται μόνο κι αναλώνονται απ’ την απάθεια.
Κι ύστερα μη μου πεις ότι μπορεί να συνδυάσει ο νους σου τη φιλία με την αδιαφορία; Ν’ αιτιολογήσει παρόμοια συμπεριφορά γονέα προς το παιδί του; Ή μήπως νοείται εξέλιξη σε οποιονδήποτε τομέα γενικότερα χωρίς να δίνεις σημασία;
Αλήθεια, πόσες φορές έχεις σκεφτεί να τιμωρήσεις κάποιο δικό σου άτομο για κάτι που έχει γίνει, εφαρμόζοντας την τακτική της αδιαφορίας; Μη μου πεις ότι δεν το έχεις σκεφτεί. Το έχεις κάνει κιόλας. Το ξέρεις το κόλπο: αν θες να τιμωρήσεις κάποιον, δείξε του αδιαφορία. Εκατό τοις εκατό σίγουρο μέσο να κάνεις τον άλλο ν’ αναρωτηθεί τι συμβαίνει και γιατί έχει αλλάξει η συμπεριφορά σου, εγείροντάς του την προσοχή. Εγγυημένα.
Εκτός βέβαια αν δεν ενδιαφέρεται. Σε αυτή την περίπτωση δεν πρόκειται ν’ ανταποκριθεί στο παιχνιδάκι σου. Έτσι, επί την ευκαιρία, θα καταλάβεις και κάποια πράγματα παραπάνω που ενδεχομένως ν’ αγνοούσες, τροφή για να βγάλεις καθοριστικά συμπεράσματα.
Σε κάτι τέτοιες φάσεις, η αδιαφορία βοηθάει σημαντικά. Για να ξεδιαλύνεις κάποιες καταστάσεις, να διαχωρίσεις τα σάπια απ’ τα υγιή και τα αληθινά από τα σκάρτα. Μέχρι αυτό το σημείο κι όχι παραπέρα. Παραπέρα βλάπτει. Αν είναι να μετρήσουμε κιόλας τις περιπτώσεις, τότε θα πω ότι περισσότερο βλάπτει τελικά η αδιαφορία, παρά σώζει καταστάσεις.
Κι όσο πιο πολύ το σκέφτομαι, τόσο μεγαλύτερη τιμωρία μου φαίνεται αυτή της αδιαφορίας. Γιατί τι χειρότερο απ’ το να σε προσπερνάνε δίχως να σε λογαριάζουν κι αψηφώντας τα συναισθήματά σου;
Επιμέλεια Κειμένου Σταυρούλας Βιτετζάκη: Πωλίνα Πανέρη