Η «τακτική του καθρέφτη» στις σχέσεις

Οι ερωτικές σχέσεις είναι συμπεριφορές. Οι συμπεριφορές είναι χαρακτήρες και προσωπικότητες. Οι προσωπικότητες είναι βιώματα κι επιθυμίες. Αν όλα αυτά τα βάλεις στη σωστή σειρά λογικά θα καταλήξεις σε πολλά συμπεράσματα σχετικά με τις τακτικές που υπάρχουν σε μια σχέση και που υιοθετούνται από τους δυο συντρόφους. Είναι μια καλοστημένη σκακιέρα οι σχέσεις. Οι παίκτες είναι καλά προπονημένοι και όλα κυλούν προς την έκβαση του αγώνα.

Υπάρχει ωστόσο μια τακτική που δεν κατατάσσεται στην κατηγορία του fair play. Είναι από εκείνες που δίνουν το χτύπημα κάτω από τη μέση, εκείνες που μπορεί να σε βγάλουν νοκ άουτ πριν δείξεις τι μπορείς να καταφέρεις κι εσύ. Είναι η «τακτική του καθρέφτη». Μη βιαστείς να καταλάβεις το σενάριο γιατί δε μιλάμε για μια απλή αντανάκλαση αλλά για θόλωμα.

Η τακτική αυτή εντοπίζεται συνήθως στις διαφωνίες μεταξύ των συντρόφων. Εκεί που θα ανάψουν τα αίματα και θα ειπωθούν πράγματα που δεν περίμενες πως θα ακούσεις ποτέ. Θα πεις εσύ κάτι, θα απαντήσει η άλλη πλευρά και κάπως έτσι θα συνεχιστεί μια συζήτηση που αρχικά θα φαίνεται πως δεν καταλήγει κάπου. Αρχίζει και σου θυμίζει κάτι τώρα το σενάριο;

Κάπου ανάμεσα σε απόψεις και γνώμες, θα βγει κι ο καθρέφτης. Κατά την τακτική αυτή ο δυνατός παίκτης θα αποποιηθεί κάθε ευθύνη ή κατηγορία επιστρέφοντας πάντα στον λιγότερο δυνατό την απόλυτη ευθύνη για την όλη κατάσταση. Πιο συγκεκριμένα ο ένας από τους δυο συντρόφους δε θα αποδεχθεί πιθανά προσωπικά λάθη μα θα προσπαθήσει να τα αρνηθεί ρίχνοντας το βάρος στον άλλον. Μήπως τώρα σου θυμίζει ακόμη πιο πολλά το σενάριο;

Έλα όμως που η χρήση του καθρέφτη είναι λάθος εξ’ αρχής μιας και κανονικά θα έπρεπε εκείνος που προκαλεί ή συμβάλλει το ίδιο με προσωπικά λάθη σε μια διαφωνία, να αποδεχθεί το δικό του είδωλο που διαφαίνεται στο γυαλί και να κάνει κάτι για να το αλλάξει. Όχι να προσπαθεί να ωραιοποιήσει τη δική του συμπεριφορά και να αντικατοπτρίζει στον περήφανο καθρέφτη του το είδωλο του άλλου μόνο.

Σε μια διαφωνία υπάρχει πάντα η δράση και η αντίδραση. Είναι ένα αλισβερίσι συναισθημάτων οι διαφωνίες. Η τακτική του καθρέφτη έχει σωστό αποτέλεσμα όταν και οι δυο σύντροφοι επωφελούνται επισημαίνοντας ο καθένας τα δικά του λάθη και σε δεύτερη φάση προσπαθώντας να τα λύσει. Έτσι λοιπόν βλέποντας ο καθένας το δικό του είδωλο στον καθρέφτη θα αντιληφθεί όλα εκείνα που δεν έπρεπε να κάνει και να πει. Κι ίσως είναι μια διαδικασία δυσάρεστη για πολλούς μα απόλυτα αναγκαία και εποικοδομητική.

Όταν όμως αυτό λειτουργεί με χειριστικό τρόπο μονόπλευρα η τακτική του καθρέφτη έχει λάθος χρήση και θα τολμούσαμε να πούμε καθαρά εγωιστική. Είναι σχεδόν ανήθικο να μην αποδέχεται ο ένας εκ των δυο συντρόφων το δικό του μερίδιο ευθύνης σε μια διαφωνία.  Δεν είναι υγιές να προσπαθεί να σε πείσει με φράσεις όπως «δεν έφταιγα εγώ, εσύ το προκάλεσες με τη δική σου συμπεριφορά» ενώ χρειάζονται δυο για να προκληθεί μια διαφωνία. Μόνος του δε διαφωνεί ποτέ κανείς όπως είναι γνωστό.

Γιατί όμως χρησιμοποιούνται τέτοιου είδους τακτικές από τους συντρόφους και ποιος ο σκοπός; Η ενοχοποίηση σε συνδυασμό με την αποφυγή ευθυνών είναι οι δυο βασικοί λόγοι. Επίσης είναι πολύ βολικό να καταφέρει αυτός που θα εφαρμόσει την τακτική του καθρέφτη να τη «γλιτώσει» στη φάση της απολογίας. Με το να καταλήξει με μαγικό τρόπο πως φταίει μονάχα η άλλη πλευρά, θα αποφύγει επιδέξια και αξιοθαύμαστα να απολογηθεί. Μήπως τελικά το σενάριο σου θυμίζει προσωπικά βιώματα;

Ο δυνατός παίκτης, εκείνος που υιοθετεί σχεδόν σε κάθε διαφωνία την τακτική του καθρέφτη είναι εκείνος που θα κοιμηθεί ήσυχος γνωρίζοντας πως «βγήκε λάδι» και μάλιστα πανηγυρικά. Ο αδύναμος παίκτης είναι εκείνος που θα μείνει να αναρωτιέται αν πραγματικά είχε όλο το μερίδιο ευθύνης για τη διαφωνία που προκλήθηκε. Λυπηρό επίσης είναι το γεγονός πως πολλές φορές πείθεται για αυτό ενώ στην ουσία μπορεί και να μην έχει προκαλέσει εξ’ ολοκλήρου κάτι.

Το να σου δείχνουν συνεχώς το δικό σου είδωλο σε έναν καθρέφτη καταλήγει σε μια αυθυποβολή συναισθημάτων και συμπεριφοράς που δε χαρακτηρίζεται από μεγάλη αυτοπεποίθηση. Οι διαφωνίες στις σχέσεις είναι αναμενόμενες και δε θα ήταν υπερβολή να λέγαμε πως όσοι δε διαφωνούν δε συμφωνούν κιόλας. Φυσικά κανείς δε θέλει στημένες συμπεριφορές αλλά όταν ο καθρέφτης γυρίζει μόνο προς τη μια πλευρά μιλάμε μόνο για υπερβολές.

Σχέση σημαίνει δυο. Σύνολο και ομάδα. Στη φράση «καθρέφτη καθρεφτάκι μου, ποιος από τους δυο φταίει» να στέκονται και τα δυο είδωλα περήφανα μπροστά στο γυαλί αποδεχόμενα περίτρανα τα λάθη εκατέρωθεν. Η «τακτική του καθρέφτη» ζει και βασιλεύει για όσο υπάρχουν παίκτες που δεν παίζουν στα ίσια.

Αφιερωμένο σε κάθε είδωλο που θάμπωσε με τον καιρό…