

Πολλά είναι αυτά που μπορείς να ρωτήσεις τους ανθρώπους γύρω σου και να λάβεις πληθώρα διαφορετικών απαντήσεων, ακόμα και για το ίδιο ακριβώς ζήτημα. Πολλά είναι αυτά που αλλάζουν από άνθρωπο σε άνθρωπο κι ακόμα περισσότερα αυτά που κάνουν κάθε άνθρωπο να αλλάζει. Στην εποχή που διανύουμε, όμως, αυτή την εποχή της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης, που όλα γίνονται λίγο πολύ εύκολα και γρήγορα και θα τολμούσαμε να πούμε «εύπεπτα», υπάρχουν πολλά κοινά άγχη και φοβίες στον κόσμο. Κι όλα, έχουν ως βάση τη θέση μας σε αυτόν.
Τώρα που ο κόσμος προοδεύει τόσο πολύ, θα μας χρειάζεται το ίδιο;
Σου φαίνεται κάπως άτοπο το ερώτημα; Για σκέψου λίγο καλύτερα, οτιδήποτε κάνεις εσύ, μπορεί πλέον να το κάνει κι ο υπολογιστής ή η τεχνητή νοημοσύνη κι ίσως αυτά τα κάνουν καλύτερα, αποφεύγοντας το ανθρώπινο λάθος που ενδεχομένως να έκανες άθελά σου. Ένα ρομπότ μπορεί να κάνει σε λιγότερο χρόνο όλα αυτά τα οποία ένας άνθρωπος χρειάζεται χρόνο να μάθει, να εξοικειωθεί μαζι τους και να τα εφαρμόσει. Είναι τρομακτικό να αντιλαμβάνεσαι ότι οι μηχανές που φτιάχτηκαν για να μας εξυπηρετούν, εν τέλει, μας έχουν ξεπεράσει και χρειάζεται εμείς πλέον να τις υπηρετήσουμε. Γιατί; Γιατί νικούν τον χρόνο, σε έναν κόσμο που συνεχώς τρέχει να τον προλάβει.
Σίγουρα πολλά πράγματα θα γίνουν ευκολότερα και καλύτερα- θα βρεθεί λύση προκειμένου να επιτύχουμε την εξομάλυνση πολλών ζητημάτων που μαστίζουν την κοινωνία μας αλλά ταυτόχρονα το ενδεχόμενο αντικατάστασής μας είναι φανερό. Φαντάσου, ας πούμε, να φτάσουμε μια μέρα να βλέπουμε σχολεία στα οποία όλοι οι εκπαιδευτικοί έχουν αντικατασταθεί από ρομπότ. Εννοείται ότι θα μπορούν να παρέχουν στα παιδιά τρομερή πληθώρα κι ακρίβεια στις γνώσεις που πρέπει να λάβουν, εννοείται ότι θα τους λύσουν κάθε απορία επαναλαμβάνοντας τον σωστό κανόνα, αλλά θα λείπει η ανθρωπιά, θα απουσιάζει η ενσυναίσθηση κι εκείνη η όμορφη σχέση εκπαιδευτικού και εκπαιδευόμενου, που ωθεί τους μαθητές στο να βλέπουν στο πρόσωπο του εκπαιδευτικού τους ένα άτομο που μπορούν να εμπιστευτούν και να μιλήσουν. Στον χώρο της ιατρικής επίσης, θα μπορεί ένα ρομπότ (γίνεται ήδη) να πραγματοποιήσει με μεγάλη ακρίβεια ακόμη και την πιο δύσκολη εγχείρηση, αλλά πού θα είναι η συγκίνηση όταν θα αντικρίζει τον ασθενή του; Όταν θα βγαίνει να μιλήσει στους συγγενείς που θα περιμένουν από έξω με αγωνία;
Κι έπειτα, όλοι εμείς που καλώς ή κακώς σπουδάσαμε κι εργαζόμαστε σε επαγγέλματα ευκόλως αντικαταστάσιμα, τι θα απογίνουμε; Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα σ’ αυτό το ερώτημα που υπάρχει μέσα στο μυαλό πολλών από εμάς και πορεύεται αγκαλιά με το “μήπως δεν είμαι αρκετά χρήσιμος για τον κόσμο του αύριο;”. Εύλογες ανησυχίες και σοβαρές, που όμως δε βρίσκουν απαντήσεις.
Μια καλή λύση θα μπορούσε να είναι το να κοιτάξουμε αυτές τις εξελίξεις αισιόδοξα και να αναλογιστούμε πώς θα μπορούσαμε να τις χρησιμοποιήσουμε ώστε να γίνουμε ακόμα καλύτεροι στη δουλειά μας, ώστε να μάθουμε ακόμα περισσότερα πράγματα και να αποκτήσουμε ευκολίες που δεν είχαμε πριν. Ας μην επαναπαυτούμε στο ότι η τεχνολογία θα σκεφτεί για μας, θα το γράψει ή θα το σχεδιάσει για μας, γιατί τότε είναι δεδομένο ότι θα αδρανήσουμε το πνεύμα μας και δε θα μπορούμε να κάνουμε τίποτα μόνοι μας. Κι εκεί κρύβεται το μυστικό, να μην παραιτούμαστε από την ανθρώπινη δημιουργικότητα, πολύπλοκη σκέψη κι εφευρετικότητα, που θα μας πηγαίνει πάντα ένα βήμα πιο μπροστά.
Όσα και να μπορεί να προσφέρει η μηχανή, δεν μπορεί να προσφέρει το συναίσθημα, την ενσυναίσθηση, την τρυφερότητα και την κοινή λογική που μοιραζόμαστε. Να δίνεις από την ψυχή σου σε ό,τι κάνεις και τότε δεν έχεις τίποτα να σε αγχώνει. Αυτό είναι που κάνει τους ανθρώπους να μην είναι ρομπότ, στο τέλος της ημέρας.