

«Είσαι η κόρη του πατέρα σου εσύ»
«Ίδιος η μάνα σου είσαι»
Αληθεύει άραγε αυτή η θεωρία που συχνά ακούμε ανάμεσα στις οικογένειες; Γονιδιακά, η κόρη παίρνει το ένα από τα δύο χρωμοσώματα Χ από τον πατέρα και το άλλο από τη μητέρα. Ο γιος, αντίστοιχα, το Υ από τον πατέρα και το Χ από τη μητέρα. Συχνά παρατηρούμε, χωρίς να είναι απόλυτο, την καταπληκτική ομοιότητα που έχουν αρκετές κόρες με τους πατεράδες τους και, αντίστοιχα, οι γιοι με τις μητέρες τους. Οι ομοιότητες αυτές είναι προσαρμοσμένες στο αντίστοιχο φύλο και τις ιδιαιτερότητές του. Η φύση, λοιπόν, εκφράζει πρώτα τη θηλυκή πλευρά του πατέρα στην κόρη του και την αρσενική της μητέρας στον γιο.
Τι γίνεται, όμως, με τις επιμέρους συμπεριφορές; Πώς εκφράζονται τα συγκεκριμένα χρωμοσώματα σε όλα τα επίπεδα της ζωής τους; Οι άντρες και οι γυναίκες έχουν ψυχολογικές διαφορές που δεν είναι άμεσα ορατές. Ένας άντρας δεν έχει αποκλειστικά τα «ανδρικά», σύμφωνα με την κοινωνία, χαρακτηριστικά, ούτε και μία γυναίκα, αντίστοιχα. Ο καθένας μας έχει αντρικά και γυναικεία χαρακτηριστικά, όπως η έκφραση έρωτα, η δεκτικότητα, η ευαισθησία, η ανάγκη για επικοινωνία, η ενσυναίσθηση, η λογική σκέψη.
Τώρα, σε ό,τι αφορά την πλευρά του γονέα του αντίθετου φύλου και πώς αυτή εκφράζεται στο παιδί, η ιδέα ότι η πρωτότοκη κόρη εκφράζει τη θηλυκή πλευρά του πατέρα ενδέχεται να συνδέεται με την ανάγκη του πατέρα να αναγνωρίσει και να αποδεχτεί τη θηλυκή του υπόσταση μέσω της κόρης του. Αντίστοιχα, η κόρη μπορεί να βλέπει στον πατέρα την εικόνα του αρσενικού, αλλά και του θηλυκού του εαυτού.
Σε πολλές παραδοσιακές κοινωνίες, η σχέση πατέρα-κόρης θεωρείται ιδιαίτερα δυναμική, καθώς ο πατέρας καλείται να κατευθύνει και να προστατεύει, αλλά και να αποδεχτεί τη θηλυκότητά της, κάτι που αντανακλά τη δική του θηλυκή πλευρά. Επιπλέον, μέσα από τη σχέση με την κόρη, αποκτά μεγαλύτερη κατανόηση της γυναικείας φύσης, ενώ η άνευ όρων αγάπη προς την κόρη αυξάνει την ενσυναίσθησή του προς το γυναικείο φύλο και τον κάνει, ακόμη, καλύτερο σύντροφο στις ερωτικές του σχέσεις, καθώς έρχεται σε στενότερη επαφή με τη θηλυκή του πλευρά.
Σε επίπεδο ψυχολογίας, ο πατέρας μπορεί να φέρει μέσα του αρχέτυπα που σχετίζονται με τη θηλυκή ενέργεια, όπως η φροντίδα, η συναισθηματική υποστήριξη και η ενσυναίσθηση. Αυτές οι πλευρές εκδηλώνονται μέσω της κόρης του, δημιουργώντας μια δύναμη αλληλεπίδρασης που επηρεάζει την ανάπτυξή της.
Σύμφωνα με τον Sigmund Freud, η ανάπτυξη της σ3ξουαλικότητας και της ταυτότητας του φύλου στα παιδιά περιλαμβάνει τη διαδικασία της ταύτισης με τον γονέα του ίδιου φύλου και την επιθυμία για τον γονέα του αντίθετου φύλου, γνωστή ως Οιδιπόδειο σύμπλεγμα. Αυτή η διαδικασία συμβάλλει στη διαμόρφωση της ταυτότητας του φύλου και των ψυχολογικών χαρακτηριστικών του παιδιού. Επιπλέον, η ψυχαναλύτρια Janine Chasseguet-Smirgel υποστηρίζει ότι στη φάση φθόνου πeους, στρέφεται προς τον πατέρα, καθοδηγούμενη από τη θηλυκή της επιθυμία να απομακρυνθεί από τη μητέρα. Αυτή η στροφή προς τον πατέρα μπορεί να θεωρηθεί ως προσπάθεια του κοριτσιού να αναγνωρίσει και να αποδεχτεί τη θηλυκή του υπόσταση μέσω της σχέσης με τον πατέρα.
Ο γιος και η αντιπροσώπευση της ανδρικής πλευράς της μητέρας, από την άλλη πλευρά, είναι μια σχέση που εκφράζεται διαφορετικά. Ο γιος απεικονίζει την αρσενική πλευρά της μητέρας, η οποία εκφράζεται σε σχέση με το αρχέτυπο, μέσω της επιθυμίας για δύναμη, ανεξαρτησία και εκδήλωση εξωτερικής δράσης. Η μητέρα, ενώ αποτελεί το θεμέλιο της συναισθηματικής ασφάλειας του παιδιού, έχει επίσης μέσα της τις δυναμικές του αρσενικού, οι οποίες ενδέχεται να εκφραστούν στον γιο της. Ο γιος, με τη σειρά του, καλείται να αποδεχτεί και να ενσωματώσει τις διαφορετικές πλευρές της μητέρας του, ώστε να διαμορφώσει τη δική του ανδρική ταυτότητα. Αυτή η δυναμική υποδεικνύει ότι ο γιος αναπτύσσει την ικανότητα να επιδιώκει τις αξίες που του μεταδίδει η μητέρα, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα την αρσενική του διάσταση.
Η προσέγγιση αυτή, αν και φαντάζει μεταφυσική ή ακόμα και ψυχολογικά διφορούμενη, αντανακλά τη συμπληρωματικότητα των ρόλων και των χαρακτηριστικών των δύο φύλων. Ο πατέρας και η μητέρα δεν είναι μόνο οι βιολογικοί δημιουργοί των παιδιών τους, αλλά και οι φορείς των βαθύτερων ψυχικών και πολιτιστικών χαρακτηριστικών.
Μέσα από τη σχέση με τους γονείς, τα παιδιά μαθαίνουν να ενσωματώνουν ταυτότητες που δεν περιορίζονται στο ένα φύλο, αλλά αφορούν τη συνύπαρξη και την αρμονία των πλευρών της ανθρώπινης φύσης, αυτής της τόσο πολύπλοκα υπέροχης ενέργειας που μας κάνει, τελικά, ανθρώπους.