Φιλαρμονική· ομαδικότητα, μουσικότητα, πνευματικότητα, αξίες

Η φιλαρμονική είναι ένας τύπος ομάδας που απ’ την πρώτη στιγμή της δημιουργίας της και με το πέρασμα των αιώνων δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει. Αυτό το σύνολο ανθρώπων που έχουν κάτι να πουν, που μπορούν να μιλήσουν σε γλώσσα που κατανοούν όλοι -ακόμα και άγνωστοι μεταξύ τους. Τη μουσική. Σύμφωνα με την ιστορία υπήρξαν φορές που χρησιμοποιήθηκε για αντιπερισπασμό, όπως αυτή που ο Τοπάλ Οσμάν εκβιάζει τη φιλαρμονική της Κερασούντος να παίζει εθνικά εμβατήρια για να μην ακούγονται οι σφαγές των χριστιανών. Και άλλες, που κράτησε ζεστή τη φωτεινότητα του σκοταδισμού, όπως την κατέχουν οι Επτανήσιοι. Τι καθορίζει, όμως, αυτό το σύνολο;

Είναι μια σύμπτυξη πνευμάτων. Πολλές προσωπικότητες μαζί με κοινό τη μουσικότητα. Είναι δύσκολο να κατέχεις τη μουσικότητα. Πολλοί άνθρωποι είναι μουσικοί ή ασχολούνται με αυτήν και λιγότεροι είναι αυτοί που την κατέχουν. Γιατί είναι έμφυτη. Δεν μπορείς να πεις σε κάποιον: «αυτή είναι η μουσική παιδεία, μάθε την». Τη μουσική την έχεις μέσα σε κάθε σου κίνηση. Ξεκινά με το ρυθμό της καρδιάς, της αναπνοής, της σκέψης, του λόγου, της κίνησης. Ύστερα πηγαίνει απ’ το πεντάγραμμο στα δάκτυλα η τα χείλη. Κι από ‘κει μαγεύει κάθε περαστικό. Το να ‘σαι μέλος μιας φιλαρμονικής, δεν είναι άλλο από μαγεία.

Ένα λιθαράκι που βάζεις με τις ανάσες σου, με τον ιδρώτα σου. Ένα βήμα πιο κοντά στην ομάδα που τα μέλη της σού είναι άγνωστα πολλές φορές. Ένα βήμα πιο κοντά στην μαεστρία του αρχιμουσικού. Εκείνου που με ευγένεια σε κατατόπισε σε μονοπάτια δύσβατα. Εσύ αφέθηκες και συνάντησες συμφωνίες εντός σου. Από τα εμβατήρια των παρελάσεων μέχρι τα σύγχρονα μελοποιημένα ποιήματα, βρήκες σε καθετί ένα κομμάτι του εαυτού σου. Άλλοτε παράξενο, αλλόκοτο, παράλογο, απροσάρμοστο. Άλλοτε αγαπητό, οικείο, βατό. Πάντοτε με προσπάθεια να πλησιάσεις το σύνολο. Πάντοτε με πίστη στο μέτρο.

Είναι δύσκολο να έχεις μέτρο. Να είσαι ανάμεσα σε ένα διάστημα και να έχεις ταυτόχρονα τονικότητα. Είναι δύσκολο να μη φαλτσάρεις. Όλα ξεκινούν από την αγάπη σου γι’ αυτό. Απ’ την αγάπη σου για το φλερτ ανάμεσα σε φλάουτα, κλαρίνα, τρομπέτες, τύμπανα, σουζάφωνα και σαξόφωνα. Απ’ το σεβασμό σου για τη στολή, την τόσο ανεκτίμητης αξίας στολή, που δουλεύτηκε στο χέρι. Με χρυσά κουμπιά και χρώμα που συμβολίζει κάτι διαφορετικό σε κάθε μία εταιρεία. Δεν αρκεί να ‘χεις μεράκι για κάτι. Απαιτεί προσήλωση αυτό το τέχνασμα. Τέχνασμα του να συνδυάζεις βηματισμό, οξύτητα στο βλέμμα, καθαρό μυαλό, ξεκούραστο σώμα, σεβασμό στους συμπαίκτες σου, υπακοή στο μαέστρο σου.

Στον απόηχο ενός κράτους που κάποιοι ψάχνουν να βρουν τι φταίει και κάποιοι ξέρουν ότι αυτό που φταίει είναι απέναντι. Κάπου στη μέση θα βρεις αυτήν την αυθεντία της μουσικής. Σε γραφικά στενά που όλοι είναι στα μπαλκόνια για να θαυμάσουν το θέαμα. Σε δρόμους άδειους, βροχερούς, να τρελαίνονται οι μουσικοί που υπάρχει ηχώ λόγω καθαρής ατμόσφαιρας. Αυτοί οι τρελοί κι αλλοπαρμένοι μουσικοί του δρόμου. Οι μουσικοί ενός κόσμου που θέλουν να μεταδώσουν. Φτάνει να θέλεις να δεχτείς την αλήθεια τους.

Κι η αλήθεια είναι πως από μικρός αποκτάς αυτό το ερέθισμα. Γιατί ο γονιός κρύβεται πίσω απ’ όλη αυτήν την προσπάθεια. Πίσω από εκείνο το πιτσιρίκι που χάνονταν στο μεγαλείο των μουσικών οργάνων και που τώρα έχει αποκτήσει δίπλωμα στην αρμονία. Οι οδηγοί της ζωής μας σε πολλά μονοπάτια που μας άφησαν να περπατήσουμε μόνοι μας. Μα, πάνω απ’ όλα, ο δάσκαλος με τον οποίο έμαθες να διαβαίνεις το μονοπάτι. Δε φτάνει μόνο να βλέπεις το σκοτάδι. Πρέπει και να ξέρεις πού είναι το φως.