Η ποιότητα της επικοινωνίας ανάμεσα σε ένα ζευγάρι είναι ένας παράγοντας που μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο για το αν η σχέση θα είναι υγιής ή όχι. Από τη στιγμή που δύο άνθρωποι έλκονται προσπαθούν να καλύψουν μία από τις έμφυτες ανάγκες που δημιουργεί η συντροφικότητα, την ανάγκη για επικοινωνία, σε επίπεδο που να περιλαμβάνει περισσότερα από απλή ανταλλαγή πληροφοριών. Επιζητούν ένα επίπεδο επαφής που να πηγάζει, να κυμαίνεται και να περιστρέφεται γύρω από τον συναισθηματικό κόσμο καθενός ξεχωριστά. Δεν είναι τυχαίο ότι οι άνθρωποι σε μια σχέση αισθάνονται ασφάλεια και βρίσκουν κατανόηση, νιώθοντας ότι μπορούν να εκφράσουν τα αισθήματά τους χωρίς να κατακριθούν. Δεν είναι λίγες οι φορές που τείνουν να εξωτερικεύουν τις πιο βαθιές ανησυχίες και τους πιο κρυφούς φόβους τους. Μοιράζονται με το ταίρι πράγματα που ίσως να μη μοιράστηκαν ποτέ και με κανέναν.

Μιλάμε, λοιπόν, για επικοινωνία μεταξύ δύο συντρόφων που δεν περιορίζεται στην απλή εξιστόρηση γεγονότων. Οι σύντροφοι δεν αφηγούνται απλώς πράγματα περί καθημερινότητας, όπως το πώς ήταν η μέρα τους, τι δυσκολίες αντιμετώπισαν και τι παράπονα έχουν ο ένας από τον άλλο. Αυτό που πραγματικά φέρνει συναισθηματική σύνδεση είναι να τολμήσουν πέρα από την απλή αφήγηση γεγονότων να πουν ποια συναισθήματα τούς γέννησαν κάποια γεγονότα και πώς νιώθουν για ορισμένα ζητήματα.

Για να φτάσει όμως η επικοινωνία σε τέτοιο υψηλό και συνάμα βαθύ συναισθηματικό επίπεδο κάποιες φορές απαιτείται δουλειά. Δε φτάνει οι δύο σύντροφοι να είναι μαζί αρκετό καιρό, παρ’ όλο που ο χρόνος ύπαρξης της σχέσης είναι βασικό συστατικό της καλής επικοινωνίας. Το καλό σπιτικό ψωμί για να ωριμάσει θέλει χρόνο, με την προϋπόθεση όμως ότι έχεις ήδη βάλει στη ζύμη τα σωστά υλικά στις κατάλληλες ποσότητες. Πολλές φορές μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα σχέσης, η χημεία στην επικοινωνία βγαίνει αβίαστα. Οι σύντροφοι εκπέμπουν στις ίδιες συναισθηματικές συχνότητες, εκφράζονται το ίδιο εύκολα και μιλάνε άνετα για αυτά που νιώθουν. Κάποιοι άλλοι, όμως, αυτή τη χημεία πρέπει να την προκαλέσουν, ίσως γιατί λόγω χαρακτήρα, ιδιοσυγκρασίας ή περιστάσεων έχουν συνηθίσει ή προτιμούν να μην εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους.

Αν, λοιπόν, όλα τα υπόλοιπα συστατικά και οι προϋποθέσεις για καλή επικοινωνία υπάρχουν, ένας σπουδαίος και ιδιαίτερα αποτελεσματικός τρόπος συναισθηματικού ξεκλειδώματος είναι η χρήση ερωτήσεων. Αν ο σύντροφός σου από μόνος του δεν παίρνει την πρωτοβουλία να εκφραστεί, γιατί να μην τον προκαλέσεις εσύ με κάποιες ερωτήσεις; Ρώτησέ τον πώς νιώθει για κάποιο συγκεκριμένο ζήτημα. Ρώτησε τον τι ένιωσε όταν βίωσε κάποια κατάσταση που σου περιέγραψε. Αν κάνει μούτρα για κάτι που είπες ή έκανες ρώτησέ τον πώς τον έκανε να νιώσει η πράξη ή τα λόγια σου. Προκάλεσε με ευθείες και ειλικρινείς ερωτήσεις το συναίσθημα. «Πώς νιώθεις για τη σχέση μας; Τι αγαπάς πιο πολύ σε εμένα; Τι αγαπάς περισσότερο στον εαυτό σου; Γιατί αγαπάς αυτά τα χαρακτηριστικά; Τι σημαίνει για σένα ευτυχία; Τι σε θυμώνει περισσότερο; Τι σε εμπνέει περισσότερο;».

Η εξωτερίκευση συναισθημάτων προκαλεί εκτόνωση και ανακούφιση απ’ αυτά που κάποιος κρατά μέσα του, ενώ ταυτόχρονα αυξάνει τη συμπάθεια, την εμπιστοσύνη και την αγάπη προς το πρόσωπο του συντρόφου που πλέον δεν είναι απλός ακροατής γεγονότων, αλλά ένα άτομο που ξέρει πράγματα που γνωρίζουν λίγοι ή κανένας. Το ταίρι ποιος είναι εσωτερικά και τον αποδέχεται. Ξέρει πώς νιώθει και τον κατανοεί. Όταν δύο άτομα αρχίζουν να μιλούν για τα αισθήματά τους είναι σαν να ανταλλάζουν κομμάτια του «είναι» τους. Αφήνονται ο ένας μπροστά στον άλλο χωρίς ντροπή, αυξάνοντας την μεταξύ τους οικειότητα. Ρευστοποιούν τους εαυτούς τους σαν καυτά λιωμένα μέταλλα που σμίγουν και γίνονται συμπαγές και στερεό κράμα μόλις ολοκληρωθεί η συζήτηση.

Η επικοινωνία είναι τέχνη. Κάποιοι μπορεί να έχουν έμφυτο ταλέντο και κάποιοι άλλοι όχι. Όλες οι τέχνες, όμως, μέχρι ένα επίπεδο, μαθαίνονται. Κάποιοι θα γίνουν οι Λεονάρτο Ντα Βίντσι της επικοινωνίας, ενώ οι υπόλοιποι μπορούν να αναπτύξουν με τον καιρό απλές και βασικές αρχές επικοινωνίας, όπως οποιοσδήποτε μετά από μερικά μαθήματα θα καταφέρει να κρατήσει σωστά το πινέλο και να ζωγραφίσει απλές φιγούρες στον καμβά.

Συντάκτης: Γιώργος Μαυρογιάννης
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.