Γονείς· οι άνθρωποι που μας έφεραν σε αυτό τον κόσμο, μας δίδαξαν και μας γαλούχησαν με αρχές και ήθος. Μας έμαθαν να μιλάμε, να περπατάμε, να είμαστε σωστοί άνθρωποι και φρόντισαν να μας προστατέψουν από όσα έμελλε ο κόσμος να μας φέρει ώστε όταν έρθει η ώρα να πετάξουμε από τη φωλιά, να επιβιώσουμε και να δημιουργήσουμε τη δική μας οικογένεια. Ένας τέλειος κύκλος.
Και μετά; Εμείς φεύγουμε από το πατρικό, ανοίγουμε τα δικά μας φτερά και οι γονείς μένουν πίσω. Ή αυτή έστω είναι η εικόνα που τους αποτυπώνεται στο μυαλό και μένει χαραγμένη στην καρδιά τους.
Ο άνθρωπος γεννιέται και μεγαλώνει με την κοινωνία να τον κατευθύνει στη δημιουργία της οικογένειας ως υποχρέωση και προσωπική ολοκλήρωση. Και τι σημαίνει ακριβώς αυτό; Αφήνει πίσω τη ζωή του, εκείνη που φανταζόταν όταν ήταν μικρός και πιο αθώος. Οι περιπέτειες, τα ταξίδια, το να μάθει τον κόσμο, όλα παραμένουν όνειρα και αρέσκεται στη φροντίδα των δικών του παιδιών.
Ο ρόλος του γονέα υπερτερεί όλους τους υπόλοιπους και αφιερώνεις τη ζωή σου, το είναι σου. Πηγή: pinterest.com
Ο ρόλος του γονέα υπερτερεί όλων των υπόλοιπων και αφιερώνεις τη ζωή σου, το είναι σου, στο παιδί αυτό: από αγάπη, από υποχρέωση, ακόμα και από ανάγκη. Τα αποτελέσματα φυσικά ποικίλουν αλλά στο τέλος βρίσκεις τον εαυτό σου γαντζωμένο σε αυτό τον ρόλο. Για αυτό επιθυμείς εγγόνια και δισέγγονα. Για αυτό πιέζεις το ενήλικο πλέον παιδί για γάμο και παιδιά. Όχι επειδή επιφανειακά θες να ζήσεις την απόλυτη εμπειρία αλλά επειδή κατά βάθος αισθάνεσαι όλο και πιο άδειος. Ο ρόλος παραμένει σαν δεύτερο δέρμα πάνω σου ραμμένο, αλλά δεν υπάρχει καμία παράσταση στην οποία μπορείς να παίξεις. Κανείς δε σε έχει ανάγκη για να επιβιώσει κι αυτό είναι βαθιά τραυματικό.
Και το αποτέλεσμα; Παρεμβατικότητα μεταμφιεσμένη σε αγωνία και ενδιαφέρον, αλλά στην πραγματικότητα ένα ηχηρό ουρλιαχτό απέναντι στην πρωτοφανή ματαιότητα και στη θνησιμότητα. Η αντίληψη ότι όσο το παιδί μεγαλώνει τόσο πλησιάζει και το δικό σου τέλος, αγκαλιάζει την αυταπάρνηση.
«Αν πάψεις να με χρειάζεσαι, ποιος θα είμαι όταν μείνω μόνος με το τέλος μου;»
Όλοι έχουμε βρεθεί στη θέση όπου κάποιος από τους δύο γονείς θα πάρει τηλέφωνο στοχεύοντας στον συναισθηματικό εκβιασμό.
«Δεν ενδιαφέρεσαι πια για εμένα»
«Εγώ που σπατάλησα τόσα χρόνια να σε μεγαλώσω».
Δίνουν έμφαση στην υποτιθέμενη θυσία με σκοπό το παιδί να τους αποδείξει πως ακόμα τους έχει ανάγκη, πως δεν τους εγκατέλειψε. Πως ζει και αναπνέει για χάρη τους.
«Γιατί δεν ήρθες σε εμένα;»
«Γιατί δε με έχεις ανάγκη;»
Το παιδί είναι προέκταση του γονιού. Μια δεύτερη ευκαιρία ζωής. Όμως, τι πραγματικά συμβαίνει όταν το παιδί μεγαλώνει; Σύμφωνα με την Terror Management Theory (ΤΜΤ) οι άνθρωποι ζουν με τον διαρκή τρόμο του θανάτου. Ένας τρόμος τόσο ωμός και βίαιος, που τους δημιουργεί την ανάγκη από περισπασμό. Η μάνα που παίρνει τηλέφωνο το παιδί της κάθε μέρα για να ελέγξει τι έφαγε ή αν ντύθηκε καλά, δεν προσπαθεί απλώς να προστατεύσει. Το ενδιαφέρον σίγουρα υπάρχει αλλά η ουσία είναι πιο βαθιά. Θέλει να θυμίζει στον εαυτό της ότι υπάρχει, ότι είναι ακόμη απαραίτητη. Ο πατέρας που κρίνει τόσο αυστηρά, δεν το πράττει πάντα από κακία. Προσπαθεί και εκείνος να αισθανθεί ακόμη ικανός, ακόμη σοφός, όχι φθαρμένος.
Και δεν είναι η μοναδική θεωρία που αναλύει αυτή την αλήθεια. Ο Erik Erikson πίστευε ότι στην τρίτη ηλικία, ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με τον απολογισμό της ζωής του. Αν η ζωή του είχε νόημα, τότε έρχεται η γαλήνη και τον αγκαλιάζει. Αν όχι, η απόγνωση είναι αναπόφευκτη. Η γιαγιά που κακομαθαίνει τα εγγόνια, προτίθεται να τα προσέχει και να τα κρατήσει παρά την κούρασή της. Τα αγαπά σαν δικά της, τα νοιάζεται και είναι η πιο ζωντανή υπενθύμιση πως ο ρόλος της μάνας δεν έχει λήξει.
Τέλος, στη θεωρία της προσκόλλησης, ο John Bowlby μιλά για τη βαθιά ανάγκη μας να έχουμε ασφαλείς συναισθηματικούς δεσμούς. Βρισκόμαστε ξανά στην τρίτη ηλικία, όπου αυτή η ανάγκη μετατρέπεται σε ωμή απόγνωση. Η μητέρα αρνείται να δεχτεί ότι ο γιος της παντρεύτηκε επειδή τρέμει την εγκατάλειψη και όχι γιατί η γυναίκα που επέλεξε δεν του αξίζει. Είναι νευριασμένη με την εξέλιξη την ουσία που χάνεται: δεν μπορεί πια το σπλάχνο της να βασιστεί πάνω της.
Το να είσαι γονιός είναι δέσμευση χωρίς φυγή. Θα κουβαλάς πάντοτε το βάρος της. Υπάρχουν γονείς τέρατα, άλλοι που έσφαλαν λόγο απειρίας και παρορμήσεων. Κάποιοι στέφθηκαν με επιτυχία οι καλύτεροι γονείς της χρονιάς, άλλοι προσπάθησαν και έφτασαν ως το τέλος του αγώνα. Αλλά, στο τέλος είναι άνθρωποι, γεμάτοι ατέλειες και φόβους και ένας από αυτούς είναι ο φόβος πως όταν εμείς φύγουμε από την αγκαλιά τους, τότε θα έρθει κι για εκείνους η ώρα να φύγουν από τον κόσμο.
Σίγουρα δεν τους δίνει το δικαίωμα να μας φυλακίζουν και να μας ορίζουν. Αλλά μας παραχωρεί την ανακούφιση της απάντησης ενός βασανιστικού “γιατί”. Στο κάτω-κάτω, αν υπάρχει κάτι πιο βέβαιο από τον θάνατο, είναι πως κανείς μας δε θέλει να φτάσει στο τέλος μόνος.
«Να μην αποστρέφεσαι τον θάνατο αλλά να τον βλέπεις με ευαρέσκεια. Γιατί ακόμα και ο θάνατος είναι ένα από τα πράγματα που θέλει η φύση.» Μάρκος Αυρήλιος
Συντάκτης: Christy Oshima
