Μερικές φορές βάζουμε άθελά μας τον εαυτό μας σε έναν ρόλο προστάτη, γιατί πιστεύουμε ότι έτσι φροντίζουμε τον άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας. Αυτός είναι συχνά κι ο λόγος που είναι τόσο δύσκολο να φύγεις από μια σχέση εξάρτησης, είτε αυτή είναι φιλική είτε ερωτική, γιατί εσύ έχεις επιλέξει να είσαι ο γονέας του συντρόφου σου. Έτσι, αν ένας άνθρωπος έχει μεγαλώσει σε περιβάλλον χωρίς αγάπη, ή ένας άνθρωπος που επιζητά συνεχώς την προσοχή, το ενδιαφέρον, την καθοδήγηση, γιατί κάποτε δεν τους τα είχαν δώσει, βρίσκει έναν άλλο που είναι πάντα εκεί, βράχος, να δίνει όλα αυτά κι άλλα τόσα. Μόνο που, μπορεί και να μην το ζήτησε ποτέ κι ο “σωτήρας του” να είχε απλά ανάγκη να σώσει κάποιον. Να τον τραβήξει στο φως.
Η ανάγκη σου, λοιπόν, να σώσεις κάποιον δεν έχει πάντα να κάνει με τον άλλον. Έχει να κάνει με εσένα. Με ένα παλιό σου τραύμα, με ένα παιδικό απωθημένο. Με μια σχέση που δεν κατάφερες να σώσεις στο παρελθόν. Η πράξη αυτή μας κάνει να νιώθουμε σημαντικοί, χρήσιμοι, μας δίνει νόημα για να μπορούμε να υπάρχουμε. Γινόμαστε “κάποιος” μέσα στην ανάγκη κάποιου άλλου. Αλλά πόσο αυθεντική είναι αυτή η βοήθεια όταν τελικά έρχεται για να γεμίσει ένα δικό μας κενό;
Δίνεις τόση αγάπη σε αυτούς τους ανθρώπους με μια δύναμη σχεδόν υπερφυσική. Ξεκινάς να διαβάζεις τον άλλον, να καταλαβαίνεις τις κινήσεις του. Προσπαθείς να διορθώσεις, να προστατέψεις και να αποτρέψεις το αναπόφευκτο. Κι αυτό είναι και το πρόβλημα. Πρέπει επιτέλους να καταλάβεις ότι δεν μπορούμε να αγαπάμε για δύο; Δεν μπορούμε να θεραπεύσουμε κάποιον που δεν έχει αποφασίσει ότι θέλει να γιατρευτεί. Μερικές φορές οι άνθρωποι τρέφονται από το παρελθόν τους. Τους δίνει ζωή το να το να ανασύρουν το τραύμα ή την έλλειψή τους, γιατί έτσι νιώθουν ασφαλείς αλλά και δυνατοί. Ότι είναι ακόμα εδώ, ότι τα καταφέρνουν. Μην τους κατηγορείς. Δε γιατρεύονται όλοι με τον ίδιο τρόπο. Κάποιοι θέλουν μήνες, μπορεί και χρόνια, πολλά χρόνια μέχρι να επουλωθεί η πληγή και να μην έχουν την ανάγκη να το φέρνουν στο τραπέζι ως θέμα συζήτησης.
Αντί λοιπόν να προσπαθείς να τους σώσεις, σώσε τον εαυτό σου και μην τον αφήνεις να φθείρεται σε μια προσπάθεια που ο άλλος δε σου ζήτησε. Όσο κι αν έχεις αγνές προθέσεις, ο ρόλος αυτός είναι ύπουλος. Γιατί σταδιακά, χωρίς να το καταλάβεις, μετατοπίζεις το κέντρο βάρους της ζωής σου στον άλλον. Ξεχνάς τον εαυτό σου, τις δικές σου ανάγκες, τη δική σου εξέλιξη και χαώνεσαι στα προβλήματα του άλλου. Και το χειρότερο ξέρεις ποιο είναι; Ότι στο τέλος μπορεί να θεωρηθείς και ενοχλητικός. Να μην εκτιμήσουν την προσφορά σου. Μπορεί ακόμα και να σε απομακρύνουν, γιατί κανείς δεν θέλει να αισθάνεται “ανήμπορος” ή “ανίκανος” απέναντι σε κάποιον που ήρθε να τον σώσει χωρίς να του το ζητήσει.
Αυτό είναι το πιο δύσκολο μάθημα για έναν άνθρωπο που έχει μάθει να αγαπά και να μην παίρνει αντάλλαγμα: Δεν είναι υποχρέωσή σου να σώσεις κανέναν. Δεν είναι ευθύνη σου να μεταμορφώσεις τη ζωή κάποιου που δε θέλει να αλλάξει. Η πραγματική αγάπη δεν είναι επιβολή. Είναι χώρος. Είναι παρουσία. Είναι «σε βλέπω και σε ακούω όπως είσαι, χωρίς να θέλω να σε αλλάξω».
Μπορείς να αγαπάς, να στηρίζεις, να εμπνέεις. Αλλά η πραγματική θεραπεία ξεκινάει πάντα από μέσα. Όχι από εσένα.
