Φαντάσου τη Θεσσαλονίκη την εποχή των ‘50s. Δρόμοι μισοφωτισμένοι, μια πόλη που παλεύει να σταθεί στα πόδια της μετά τον πόλεμο και ένα δάσος που το βράδυ έμοιαζε αδιάβατο. Εκεί στο Σέιχ Σου, μια σειρά αποτρόπαιων εγκλημάτων και ανεξήγητων περιστατικών, γέννησε έναν μύθο που έμελλε να στοιχειώσει γενιές. Ο «Δράκος του Σέιχ Σου» δεν είχε φτερά, ούτε φωτιά να εκτοξεύσει. Είχε όμως ένα πρόσωπο.
Ένας άγνωστος άντρας περιγραφόταν να κινείται τη νύχτα μέσα στο δάσος και όχι μόνο, στοχεύοντας κυρίως ζευγάρια και γυναίκες, σκορπώντας πανικό στα κορίτσια που φοβόντουσαν να περάσουν μόνα τους τη νύχτα. Ανάμεσα σε γεγονότα και φήμες, προέκυψε μια υπόθεση που δίχασε. Ήταν τελικά ο Αριστείδης Παγκρατίδης ο αληθινός ένοχος ή ένας αδίκως καταδικασμένος νέος; Ένα ερώτημα που εξακολουθεί να σκιάζει την υπόθεση. Πάμε να δούμε, λοιπόν, μαζί 5 άγνωστα facts για τον μύθο του «Δράκου» που παραμένει μέχρι σήμερα μια από τις πιο ανατριχιαστικές ιστορίες που γράφτηκαν στην όμορφη πόλη της Θεσσαλονίκης.
Fact 1: Ο «Δράκος» δεν εμφανίστηκε πρώτη φορά στο Σέιχ Σου
Η εικόνα του Δράκου ταυτίστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου με το δάσος του Σέιχ Σου ως σκηνικό τρόμου, όμως η ιστορία ξεκινά νωρίτερα. Ήταν οι γειτονιές της Τούμπας και της Άνω Πόλης, που πρώτες άκουσαν ψιθύρους για έναν άντρα που πλησίαζε γυναίκες, συχνά με αρκετά βίαιο τρόπο. Μερικές από τις πρώτες καταγγελίες αφορούσαν ημιφωτισμένους δρόμους και στενά σοκάκια, δε μιλούσαν ούτε για δάσος ούτε για ερημιά.
Ο Αριστείδης Παγκρατίδης, το πρόσωπο που κατηγορήθηκε μετέπειτα ως δράκος, νέος τότε, φτωχός, ορφανός από μικρή ηλικία σε ιδρύματα και αναμορφωτήρια, βρέθηκε κατηγορούμενος σε μικρότερες υποθέσεις οι οποίες λειτούργησαν σαν «πρόβα τζενεράλε» για όσα θα ακολουθούσαν. Όταν τα πρώτα εγκλήματα στο Σέιχ Σου άρχισαν να συγκλονίζουν την πόλη, οι αρχές είχαν ήδη έναν «ύποπτο» να δείξουν. Έτσι, ο Δράκος δε γεννήθηκε στο δάσος. Το Σέιχ Σου του έδωσε απλώς το σκηνικό να μεταμορφωθεί από απλή φήμη σε εφιάλτη μιας ολόκληρης πόλης.
Fact 2: Οι εφημερίδες της εποχής έπαιξαν καθοριστικό ρόλο
Ένα από τα λιγότερο γνωστά στοιχεία της υπόθεσης είναι πως ο «Δράκος» ίσως να μην είχε πάρει ποτέ μυθικές διαστάσεις χωρίς τη συμβολή του Τύπου. Οι εφημερίδες δεν αρκέστηκαν κάποιες φορές στο να γράψουν απλά τα γεγονότα, τα σκηνοθέτησαν. Με φράσεις όπως «ο αιμοσταγής δράκος χτυπάει ξανά» και με περιγραφές που θύμιζαν κινηματογραφικό σενάριο, ο άγνωστος επιτιθέμενος πήρε διαστάσεις υπερφυσικού τέρατος. Κάθε νέο έγκλημα ή μαρτυρία παρουσιαζόταν με δραματικούς τίτλους και λεπτομέρειες που θύμιζαν περισσότερο αστυνομικό μυθιστόρημα παρά ρεπορτάζ.
Λιγότερο γνωστό είναι πως ορισμένες από αυτές τις ιστορίες δε συνδέθηκαν ποτέ με πραγματικές επιθέσεις. Ήταν περισσότερο αναπαραγωγή φόβου παρά αστυνομικό ρεπορτάζ. Οι υπερβολές αυτές διόγκωσαν την ανησυχία, έκαναν τις γυναίκες να αποφεύγουν το Σέιχ Σου και ενίσχυσαν την εντύπωση ότι ο δράκος παραμόνευε παντού. Ο Τύπος άθελά του ή και συνειδητά, έγινε ο μεγάλος σκηνοθέτης ενός μύθου που ξεπέρασε τα ίδια τα εγκλήματα.
Fact 3: Η «τυχαία» σύλληψη του Παγκρατίδη
Η σύλληψη του Αριστείδη Παγκρατίδη δεν έμοιαζε με κορύφωση κινηματογραφικού ανθρωποκυνηγητού. Δε βρέθηκαν μυστικά κρυσφήγετα ή αδιάσειστα στοιχεία στο Σέιχ Σου. Όλα έγιναν από ένα τυχαίο γεγονός. Ο Παγκρατίδης βρέθηκε μπλεγμένος σε ένα άλλο περιστατικό. Κατηγορήθηκε για απόπειρα βιασμού στο ορφανοτροφείο θηλέων «Μέγας Αλέξανδρος» όπου εισήλθε στο αναρρωτήριο του αναμορφωτηρίου κρατώντας μια πέτρα. Ο Παγκρατίδης, γνωστός στην αστυνομία ως «περιθωριακός» που σύχναζε σε τεκέδες και οίκους ανοχής, βρέθηκε ξαφνικά στο στόχαστρο.
Όλα αυτά δεν είχαν καμία σχέση με τα εγκλήματα στο Σέιχ Σου, όμως η αστυνομία υπό πίεση να δείξει αποτελέσματα, έσπευσε να τον παρουσιάσει ως τον περιβόητο «Δράκο». Δεν υπήρξε κάποιο αδιάσειστο αποδεικτικό στοιχείο που να τον συνδέει με τις δολοφονίες. Οι μαρτυρίες ήταν ασαφείς και οι καταθέσεις συχνά αντιφατικές. Κι όμως, κόλλησε τέλεια στο προφίλ του τέρατος που είχε χτίσει ο Τύπος. Νέος, φτωχός, χωρίς ισχυρούς συμμάχους. Έτσι η τύχη και όχι η βεβαιότητα, καθόρισε την πιο τρομακτική υπόθεση της εποχής.
Fact 4: Υπήρχαν αναφορές για περισσότερους από έναν δράστες
Μέσα στις σκιές του Σέιχ Σου οι φήμες δε μιλούσαν πάντα για έναν μόνο «Δράκο». Μαρτυρίες της εποχής έκαναν λόγο για διαφορετικά φυσικά χαρακτηριστικά στις επιθέσεις, ενώ άλλες γυναίκες που γλίτωσαν περιέγραψαν συμπεριφορές που δεν ταίριαζαν σε ένα ενιαίο προφίλ. Άλλες ιστορίες μιλούσαν για συνεργασία δύο αντρών, που παραμόνευαν μαζί στα σκοτεινά μονοπάτια, κάτι που γρήγορα θάφτηκε από τις αρχές. Λιγότερο γνωστό είναι πως ακόμη και μέσα στη δική του Παγκρατίδη υπήρξαν δικηγόροι και μάρτυρες που υποστήριξαν την πιθανότητα πολλαπλών δραστών.
Ωστόσο, η αφήγηση του «ενός δράκου» έδινε ένα καθαρό τέλος στην υπόθεση, έστω και με αμφιβολίες. Έτσι, οι φήμες για «δεύτερο δράκο» έμειναν να κυκλοφορούν ψιθυριστά στις γειτονιές της Θεσσαλονίκης και η αίσθηση ότι η απειλή ήταν παντού μεγάλωνε τον τρόμο. Ο μύθος είχε πια πολλαπλές μορφές, και η αλήθεια αναμειγνυόταν με το φόβο και τη φαντασία.
Fact 5: Η εκτέλεση δεν έσβησε τον μύθο, τον γιγάντωσε
Όταν ο Αριστείδης Παγκρατίδης οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα το 1968, η πόλη περίμενε να μπει ένα τέλος στον «Δράκο». Όμως κάποια από τα τελευταία του λόγια ακόμα σοκάρουν:
«Δεν είμαι εγώ ο Δράκος. Η αλήθεια θα μείνει κρυφή, αλλά ο φόβος θα ζήσει.»
Τα λόγια αυτά έμειναν στη συλλογική μνήμη και έκαναν πολλούς να αμφιβάλλουν για την ενοχή του. Η εκτέλεση δεν έδωσε ξεκάθαρη απάντηση, και ο φόβος που είχε σπείρει ο Δράκος συνέχισε να στοιχειώνει το Σέιχ Σου. Οι εφημερίδες της εποχής μίλησαν για ομολογία, ενώ πολλοί πίστεψαν ότι θυσιάστηκε ως αποδιοπομπαίος τράγος. Τα σκοτεινά μονοπάτια του δάσους και οι ψίθυροι στις γειτονιές έγιναν θρύλος, και κάθε νέα γενιά άκουγε για έναν Δράκο που ίσως δεν υπήρξε ποτέ σε έναν μόνο άνθρωπο. Οι φήμες και οι ιστορίες συνέχισαν να κυκλοφορούν, τροφοδοτώντας τον αστικό θρύλο που στοίχειωσε τη Θεσσαλονίκη για δεκαετίες.
Ο «Δράκος του Σέιχ Σου» παραμένει μια από εκείνες τις ιστορίες που αιχμαλωτίζει τη φαντασία και τρομάζει με την ίδια ένταση δεκαετίες μετά. Ήταν τελικά ένας πραγματικός εγκληματίας που τάραξε την πόλη ή ένας αστικός μύθος που ζωντάνεψε μέσα από τον Τύπο και τις φήμες; Το σίγουρο είναι ότι αυτή η υπόθεση παραμένει ένα από τα πιο ανατριχιαστικά και συγκλονιστικά κεφάλαια στην ιστορία των true crime της χώρας, μια ιστορία όπου η αλήθεια και ο μύθος μπλέκονται για πάντα.
Συντάκτης: Νικόλ Τ.
