Ένα alter ego είναι το τέλειο ψυχολογικό τρικ για περισσότερη αυτοπεποίθηση

Πόσες φορές έχεις ευχηθεί να μπορούσες να «ξεφύγεις» από τον εαυτό σου; Να σταματήσεις να ανησυχείς, να σταματήσεις να σκέφτεσαι τι θα γίνει αν δεν τα καταφέρεις, να μην είσαι αυτό το αγχωμένο πλάσμα που τρέχει να προλάβει τα πάντα! Κι όμως, υπάρχει μια μικρή ψυχολογική πατέντα – θα λέγαμε – που μπορεί να σε βοηθήσει να το κάνεις χωρίς να χρειάζεται να… εξαφανιστείς. Λέγεται άλτερ ίγκο – ή αλλιώς, η δεύτερη εκδοχή του εαυτού στο που αναλαμβάνει δράση όταν εσύ δεν αντέχεις άλλο.

Ουσιαστικά, ένα alter ego είναι μια εναλλακτική προσωπικότητα που δημιουργείς συνειδητά. Δεν πρόκειται για κάτι ψεύτικο ή θεατρικό, αλλά για έναν τρόπο να πάρεις απόσταση από τον εαυτό σου και να ενεργοποιήσεις πλευρές σου που ίσως κρύβονταν. Σκέψου το σαν μια «εκδοχή» του εαυτού σου που δεν παραλύει από το άγχος, που τολμά, που έχει την ηρεμία και την αυτοπεποίθηση που εσύ – εκείνη τη στιγμή – δεν μπορείς να εκφράσεις.

Αυτό το φαινόμενο έχει μελετηθεί ψυχολογικά και ονομάζεται «alter ego effect». Σύμφωνα με ερευνητές, όταν βλέπουμε τον εαυτό μας «απ’ έξω», με την απόσταση που μας δίνει ένας άλλος, μειώνουμε το άγχος και αυξάνουμε την απόδοση μας. Είναι κάτι σαν γνωστική τεχνική του «self-distancing», που βοηθά να δούμε τα προβλήματα πιο αντικειμενικά, χωρίς να τα ζούμε συναισθηματικά με την ίδια ένταση.

Και δε μιλάμε μόνο θεωρητικά. H Beyonce είχε δημιουργήσει τη «Sasha Fierce», μια πιο δυναμική, ατρόμητη εκδοχή του εαυτού της που ανέβαινε στη σκηνή. O Kobe Bryant αποκαλούσε τον εαυτό του «Black Mamba» για να διαχειρίζεται την πίεση των αγώνων. Κάθε ένας από αυτούς δημιούργησε μια «πανοπλία» για το άγχος του – έναν χαρακτήρα που του επέτρεπε να αφήσει πίσω τον φόβο, την ντροπή, την ανασφάλεια.

Όταν δημιουργείς ένα alter ego, αποστασιοποιείσαι από τον φόβο της αποτυχίας. Δεν είσαι «εσύ» που αγχώνεσαι για το αν θα πας καλά στη δουλειά ή στη σχέση, είσαι το πιο ψύχραιμο, σίγουρο alter ego σου που αντιμετωπίζει τα πάντα με καθαρό μυαλό. Είναι σαν να φοράς μια στολή που δεν αλλάζεις ποιος είσαι, αλλά σε βοηθά να αντέξεις την πίεση.

Το άλτερ ίγκο λειτουργεί επίσης ως μηχανισμός συναισθηματικής ρύθμισης. Όταν μπαίνεις σε έναν άλλο ρόλο, δίνεις στον εγκέφαλο σου το μήνυμα πως «δεν απειλείσαι». Αυτή η μετατόπιση της προσοχής από το πρόβλημα στο ρόλο, μειώνει την παραγωγή κορτιζόλης, δηλαδή της ορμόνης του στρες. Είναι σαν να κάνεις mindfulness με διαφορετικό τρόπο: μέσα από τη φαντασία και το παιχνίδι.

Δε χρειάζεται βέβαια να είσαι σταρ ή αθλητής για να το εφαρμόσεις. Μπορείς να το χρησιμοποιήσεις κι εσύ σε καθημερινές σου στιγμές. Για παράδειγμα, πριν από μια παρουσίαση στη δουλειά, μπορείς να «ενσαρκώσεις» την πιο δυναμική σου εκδοχή, να αλλάξεις στάση σώματος, φωνή, ακόμα και τον τρόπο που σκέφτεσαι. Ή σε μια δύσκολη σου μέρα, μπορείς να υποδυθείς το άτομο που θαυμάζεις – αυτό που δεν αφήνει το άγχος να το λυγίσει.

Το σημαντικό βέβαια, είναι ότι το alter ego δε σε κάνει κάποιον άλλο – σε φέρνει απλά πιο κοντά σε αυτόν που θες να είσαι! Είναι ουσιαστικά ένα εργαλείο αυτογνωσίας, όχι διαφυγής. Όταν το χρησιμοποιείς συνειδητά, μπορείς να εκπαιδεύσεις τον εγκέφαλο σου να αντιδρά διαφορετικά στις πιεστικές καταστάσεις.

Και τελικά, το άγχος, δεν εξαφανίζεται, αλλά «μαλακώνει», γιατί μαθαίνεις να το βλέπεις μέσα από έναν νέο ρόλο – έναν πιο ήρεμο, ψύχραιμο, «φανταστικό» εαυτό που όμως κουβαλάει κομμάτια του πραγματικού σου! Ίσως, λοιπόν, την επόμενη φορά που θα νιώσεις να σε πνίγει η πίεση, αντί να προσπαθήσεις να το καταστείλεις, να αναρωτηθείς: «Τι θα έκανε το άλτερ ίγκο μου τώρα;»

Υ.γ. Και ίσως η απάντηση να σε βοηθήσει να πάρεις μια ανάσα, να χαμογελάσεις και να συνεχίσεις – λίγο πιο σίγουρα, λίγο πιο εσύ!