Η αληθινή έννοια της πρόσβασης και της συμπερίληψης στις μέρες μας, δεν έχει να κάνει πλέον μόνο με τη φυσική πρόσβαση όλων των ομάδων κοινού στον πολιτισμό και τα θεάματα αλλά αναφέρεται και στις προσπάθειες να εξασφαλιστεί ισότιμη συμμετοχή και εμπειρία για όλους.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής λοιπόν που κάνουν πολλοί πολιτιστικοί οργανισμοί ανά τον κόσμο, από χώρους εκδηλώσεων και μουσεία μέχρι θέατρα και σινεμά, κάποιες πρωτοβουλίες έχουν ήδη αρχίσει να ξεχωρίζουν.
Μια από αυτές, έχει κερδίσει ήδη τις εντυπώσεις και δεν είναι άλλη από το πρώτο σινεμά για άτομα με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ) στην Ολλανδία που άνοιξε πρόσφατα τις πόρτες του, με σκοπό όλοι οι άνθρωποι να απολαμβάνουν την εμπειρία του σινεμά με τρόπο που τους αξίζει και τους ευχαριστεί. Άλλωστε, δεν είναι για όλους εύκολο ή αυτονόητο το να καταφέρουν να μείνουν σιωπηλοί, ακίνητοι και φυσικά συγκεντρωμένοι σε ένα σκοτεινό χώρο για δυο περίπου ώρες, όσο δηλαδή διαρκεί μια κινηματογραφική προβολή, και παράλληλα να περάσουν και καλά.
View this post on Instagram
Στο σινεμά αυτό λοιπόν, μπορεί κανείς να απολαύσει την προβολή της ταινίας του αλλά παράλληλα να ασχοληθεί και με δημιουργικές δραστηριότητες όπως είναι το κέντημα, η ζωγραφική και οι κατασκευές που διευκολύνουν τη συγκέντρωση και επομένως και την παρακολούθηση της ταινίας. Επιπλέον, ο χώρος είναι ειδικά διαμορφωμένος με μικρά τραπεζάκια αλλά και ήπιο, ατμοσφαιρικό φωτισμό που χαλαρώνει και ηρεμεί. Στο χώρο αυτό, οι θεατές επιτρέπεται να σηκωθούν και να κάνουν τη βόλτα τους αν νιώσουν πως το έχουν ανάγκη χωρίς κανείς να τους κρίνει ή να κάνει παρατήρηση.
Ο συμπεριληπτικός σχεδιασμός έχει ως σκοπό τη δημιουργία μιας εμπειρίας πολυαισθητηριακής και φιλικής προς όλους, σε ένα χώρο όπου το απόλυτο σκοτάδι αντικαθίσταται από τον απαλό φωτισμό, υπάρχει χαμηλής έντασης ήχος, προβολές χωρίς διαφημίσεις και τρέιλερ, και γίνεται προσπάθεια γενικότερης αποφυγής ερεθισμάτων που στρεσάρουν ή ενοχλούν τα άτομα με ΔΕΠΥ.
Η πρωτοβουλία αυτή, αν και δεν είναι η μόνη καθώς γίνονται αρκετές προσπάθειες σε ερευνητικό κυρίως επίπεδο τελευταία καθώς πλέον έχει αναδειχθεί η σχέση μεταξύ τέχνης και καλύτερης συγκέντρωσης και εστίασης για άτομα με γνωσιακές ή νευροαναπτυξιακές διαφοροποιήσεις, είναι όμως σίγουρα μια από τις πιο γνωστές πρακτικές και δράσεις.
View this post on Instagram
Το μόνο σίγουρο είναι πως πρωτοβουλίες σαν αυτές μας υπενθυμίζουν την ανάγκη της εφαρμογής των αρχών της συμπερίληψης και της καθολικής προσβασιμότητας για όλους καθώς το δικαίωμα στην τέχνη και την ψυχαγωγία μόνο δεδομένο δεν είναι. Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι με κινητικές αλλά και πολυαισθητηριακές ιδιαιτερότητες που παραδοσιακά αλλά και για χρόνια αποκλείονταν από δράσεις και δραστηριότητες πολιτισμού είτε επρόκειτο για μια θεατρική παράσταση, σινεμά, συναυλία είτε επίσκεψη σε ένα μουσείο. Δεν είναι άλλωστε λίγοι οι χώροι τέχνης που προνοούν για δωμάτια και χώρους φιλικούς προς διαφορετικά είδη νευροαναπτυξιακών διαταραχών και παράλληλα, η γενικότερη τάση είναι η ανάπτυξη, αξιολόγηση και εφαρμογή σχετικών πρωτοβουλιών με την ενεργό συμμετοχή των κοινοτήτων στις οποίες αναφέρονται οι δράσεις αυτές, γιατί σίγουρα κανείς δεν μπορεί να σχεδιάσει δράσεις για σένα, χωρίς τη δική σου ουσιαστική συμμετοχή και συνδρομή.
Καθώς λοιπόν βλέπουμε καθημερινά ένα μέλλον λίγο πιο ανοιχτό και φιλόξενο για όλους, σε ορισμένους τουλάχιστον τομείς, αναμένουμε τις ευχάριστες εκπλήξεις που μας επιφυλάσσουν οι συμπεριληπτικές πρωτοβουλίες που υπόσχονται πιο δημοκρατική πρόσβαση στην τέχνη και τον πολιτισμό και το λιγότερο που έχουμε να κάνουμε είναι να τις αγκαλιάσουμε και να τις στηρίξουμε.
Συντάκτης: Νεφέλη Μπαντελά
