Το απόγευμα της Τρίτης 09-04-2024 οι δικαστές του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Θεσσαλονίκης ήρθαν αντιμέτωποι με περισσότερες από δέκα υποθέσεις που αφορούσαν περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βiας, σύμφωνα με το prwtothema.gt και συνέβησαν λίγες ώρες ή λίγες μέρες πριν, στο πολεοδομικό συγκρότημα. Μεταξύ των οποίων βρέθηκε μια γυναίκα, που στην κατάθεσή της παρακαλούσε να μην καταδικάσουν τον σύζυγό της, ο οποίος της είχε ασκήσει βiα –και δεν ήταν η πρώτη φορά, καθώς σε προηγούμενο περιστατικό η ίδια είχε κάνει ράμματα στο κεφάλι της, κάτι το οποίο δεν καταγγέλθηκε ποτέ.
Η γυναίκα επέμενε και προσπαθούσε να εξηγήσει στους δικαστές τα ανεξήγητα, προσπαθώντας να δικαιολογήσει την πράξη του: «Ανέχομαι το ξύλο γιατί το θέλω, δε μου έχει κάνει πραγματικά κακό», είπε, θέλοντας να «ελαφρύνει» τη θέση του συζύγου της. «Ξέρω ότι έχει ερωμένη και για αυτό έχουμε τους περισσότερους καβγάδες. Ο πνευματικός μου, όμως, μου είπε να κάνω μια προσπάθεια να μη χωρίσουμε γιατί είμαστε χρόνια μαζί», είπε, ολοκληρώνοντας την κατάθεσή της.
Από την άλλη πλευρά ο κατηγορούμενος στην απολογία του παραδέχθηκε ότι άσκησε βiα πάνω της, προσπαθώντας να πείσει το δικαστήριο ότι εκείνη προκάλεσε τις πράξεις του. «Επέστρεψα στο σπίτι μετά από βραδινή έξοδο και δε με άφησε να κάνω κάποια πράγματα που ήθελα. Την είδα που κρατούσε ένα μαχαίρi από την κουζίνα, χωρίς να με απειλήσει. Φώναζε και με έβγαλε από τα ρούχα μου για αυτό της έδωσα ένα χαστούκi. Με έφτασε στο «αμήν» με τις φωνές της. Δε θέλει και πολύ για να γίνει αυτό, έχουμε συνέχεια καβγάδες». Ήταν τα λόγια του ίδιου.
Κι εδώ βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα από τα πολλά περιστατικά όπου μία γυναίκα όχι απλώς δέχεται τη βiα, τη δικαιολογεί και προσπαθεί να την καλύψει, καθώς θεωρεί πως πρέπει να την υποστεί ως «τιμωρία» για τις πράξεις της ή για τα λόγια της, να την υποστεί ως «συνέπεια» των συζυγικών της καθηκόντων, ως «αναγκαίο κακό» αφού η θρησκεία, η κοινωνία και ο περίγυρος της, τη συμβουλεύουν πως πρέπει να κάνει υπομονή και να δείξει ανοχή γιατί υπάρχουν παιδιά, γιατί αυτή είναι η επιλογή της, γιατί είναι γυναίκα και μόνη της δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα.
Γιατί ως «γυναίκα» πρέπει να κρατά τα ντεσιμπέλ της φωνής της σε χαμηλά επίπεδα όταν κακ0ποιείται, όταν αμελείται, όταν τρώει κέρατο, επειδή ζητά σεβασμό, ισότητα και επειδή είναι άνθρωπος με ανάγκες και με συναισθήματα. Ενώ από την άλλη αυτός «είναι άντρας και δικαιούται να ξεσπά» γιατί στο φινάλε έτσι γουστάρει να κάνει χωρίς να υπολογίζει τίποτα και κανέναν.
Γεννιέσαι και μεγαλώνεις μέσα σε περιβάλλοντα που αναπαράγουν κακ0ποιητικά και λανθασμένα πρότυπα και μάλιστα τα ενισχύουν και τα στηρίζουν τόσο πολύ ώστε τελικά σε πείθουν πως «πρέπει» όχι απλώς ν’ ανέχεσαι το κακό που σου κάνουν οι άλλοι αλλά να κάνεις εν τέλει εσύ κακό στον εαυτό σου. Να δικαιολογείς κακοποιητικές συμπεριφορές και να μένεις σε σχέσεις που σου κάνουν κακό. Το χειρότερο όλων είναι ότι η λογική αυτή σε πείθει πως έτσι είναι οι σχέσεις, πως έτσι αγαπάμε, πως το σωστό πρότυπο είναι το κακ0ποιητικό και πως το να ζητάς την ηρεμία, την ασφάλεια, την προσοχή και τον σεβασμό είναι λάθος. Γιατί δεν το αξίζεις. Γιατί έχεις πλαστεί από μικρό παιδί μέσα σ’ αυτή τη λογική, καθώς εξακολουθείς ν’ αναπαράγεις τραυματικά σου βιώματα και μοτίβα με σκοπό τελικά να τ’ αλλάξεις και με την ελπίδα να δώσεις κάποτε σ’ αυτά το happy ending. Ένα χαρούμενο τέλος που ποτέ δε θα ‘ρθει μιας και δεν μπορείς ν’ αλλάξεις κανέναν άνθρωπο που δεν το θέλει.Έτσι λοιπόν, χάνεις την αυταξία σου και τον σεβασμό που οφείλεις να δείξεις στον εαυτό σου. Χάνεις την αξιοπρέπειά σου και μάλιστα χωρίς να το καταλαβαίνεις αφού τείνεις να θεωρείς το παραφύσιν, φυσιολογικό αλλά ταυτόχρονα αγνοείς και τη θέση στην οποία βρίσκεσαι.
Αν μπεις μέσα στο μυαλό μιας από όλες αυτές τις γυναίκες θα καταλάβεις πως πρόκειται επί της ουσίας για ένα αίσθημα ενοχής, που γίνεται ακόμα μεγαλύτερο τη στιγμή που αποφασίζει να καταγγείλει την πράξη βiας που υπέστη γιατί μέσα της μιλάει εκείνη η φωνή που δεν είναι δική της αλλά ανήκει σ’ αυτούς που της λένε πως τη βiα την έχει προκαλέσει, την αξίζει και πρέπει να την ανέχεται. Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι κάπως διαφορετική. Καθώς το gaslighting που υφίσταται είναι τόσο έντονο ώστε δεν είναι βέβαιη για τη μνήμη της, την αντίληψη και τη λογική της. Πέραν του ότι έχει διαστρεβλωμένη αντίληψη για τις καταστάσεις, έχει λάθος αίσθηση για την ίδια την έννοια της αγάπης αλλά και για το ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που δομούν μια υγιή σχέση. Καθώς μία από τις σημαντικότερες αρχές των υγιών σχέσεων είναι ο σεβασμός και μια πολύ όμορφη ένδειξη σεβασμού είναι η προστασία που εκφράζουμε προς τον σύντροφό μας.
Έτσι σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να χαρακτηρίσεις «αγάπη» μια πράξη που θέτει σε κίνδυνο την ψυχή ή το σώμα σου ενώ ταυτόχρονα σε γεμίζει με ενοχές. Ο άνθρωπος που επιλέγεις να έχεις δίπλα σου πρέπει να είναι αυτός που θα σε φροντίσει όταν το έχεις ανάγκη ή όταν πονάς κι όχι να σε πονάει. Είναι αυτός που θα ενισχύει την αυτοεκτίμησή σου κι όχι αυτός που θα γίνεται η αιτία για να τη χάνεις.
Οι απόψεις των άλλων διαμορφώνουν μέσα στο κεφάλι σου μια παράλογη και αυτοκαταστροφική λογική που υπονομεύει την υγεία σου και σ’ εγκλωβίζει μέσα στον κύκλο της βίας. Όσο τη συγχωρείς και δε σπας τον κύκλο, τόσο περισσότερη ισχύ αποκτά και τόσο πιο βαθιά σ’ αυτόν μπαίνεις. Μοιάζει με κινούμενη άμμο που σε ρουφάει κι ενώ θέλεις να ξεφύγεις είναι σαν να μην έχεις να πιαστείς από πουθενά και αφήνεις τον εαυτό σου αβοήθητο μέσα σ’ αυτήν. Πρέπει να συνειδητοποιήσεις πως κακοποιείσαι και πως όσο το δικαιολογείς υποτιμάς εσένα την ίδια. Δεν υπάρχει κανένα απολύτως ελαφρυντικό στη βίa που σου ασκείται. Κι ούτε ποτε θα υπάρξει.
Συντάκτης: Έλενα Τσιολάκη
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
