Εσύ γνωρίζεις πού και πώς φτιάχτηκαν τα ρούχα που φοράς;

Ας ορίσουμε τέσσερις βασικές ανάγκες του ανθρώπου με πρώτη το φαγητό, το καθαρό νερό, τη στέγη και τα ρούχα, με σειρά προτεραιότητας. Σήμερα, κυρίως λόγο μάρκετινγκ δεν αποτελούν για όλους μόνο ανάγκη αφού οι περισσότεροι είναι δεμένοι συναισθηματικά με υλικά αντικείμενα διότι καλύπτουν κάποια συναισθηματικά κενά που δημιουργεί η εποχή αυτή. Όσο περισσότερα θέλουμε τόσο περισσότερα απ’ αυτά πρέπει να παράγονται και μάλιστα φθηνά. Γρήγορη μόδα λοιπόν, κοινώς “fast fashion” για τους αγγλομαθείς.

Για όσους δε γνωρίζουν, η γρήγορη μόδα είναι στην ουσία τάση που κάθε εβδομάδα περίπου αλλάζει, αφού τα καταστήματα δημιουργούν κατά μέσο όρο 52 συλλογές ρούχων κάθε χρόνο. Με λίγα λόγια τα καταστήματα γρήγορης μόδας ανανεώνουν το stock τους πολύ συχνά πράγμα που κάνει τα ρούχα μας να είναι τη μία μέρα in και την άλλη μέρα out. Οι τιμές είναι πολύ χαμηλές και δελεαστικές με αποτέλεσμα όλοι, ή έστω οι περισσότεροι, να μπορούν να τα αγοράσουν. Αναρωτηθήκατε όμως ποτέ πώς καταφέρνουν να παράγουν τόσο μεγάλη ποσότητα ρούχων, τόσο γρήγορα και με τόσο χαμηλές τιμές; Τι κρύβεται πίσω από τις φανταχτερές βιτρίνες, τα λαμπερά μοντέλα στις διαφημίσεις ρούχων και τα όμορφα, αλλά κακής ποιότητας ρούχα; Αναρωτηθήκατε ποτέ τι γίνεται πίσω στα εργοστάσια παρασκευής ρουχισμού;

Για να έχουν οι εταιρίες ρούχων φθηνό εμπόρευμα και μάλιστα γρήγορα κάτι πρέπει να χαθεί στην παραγωγή τους κι αυτό είναι η ποιότητα. Χρησιμοποιούν φθηνά υφάσματα και βαφές με αποτέλεσμα να προκαλούν αλλεργίες σε κάποιους καταναλωτές και το σημαντικότερο, θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές των εργαζομένων. Τα αζωχρώματα που  χρησιμοποιούνται κυρίως στα σκουρόχρωμα ρούχα είναι πλέον επιστημονικώς ορισμένα ως καρκινογόνα κι αυτό μόνο αν τα μυρίσεις, φαντάσου να τα φοράς κιόλας.

Επίσης, η κακή ποιότητα ρούχων εκτός από επικίνδυνα τα καθιστά εχθρούς της τσέπης μας και του περιβάλλοντος αφού δεν κρατάνε αρκετά χρόνια, με αποτέλεσμα μετά από λίγο καιρό να πεταχτούν. Συγκεκριμένα, πάνω από δέκα εκατομμύρια τόνοι ρούχων καταλήγουν στα σκουπίδια κάθε χρόνο. Το τελευταίο πράγμα που θέλουμε αντικρίζοντας την οικολογική καταστροφή που έφερε η βιομηχανική επανάσταση είναι να συμβάλουμε κι εμείς σ’ αυτή στηρίζοντας εταιρίες που, όχι μόνο κάνουν κακό στην υγεία του καταναλωτή και του εργαζομένου, αλλά κάνουν κακό και στο περιβάλλον.

Το θέμα, σαφώς, δεν είναι μόνο τα ρούχα που αγοράζουμε και πετάμε ή μένουν ξεχασμένα στο πίσω μέρος του ντουλαπιού μας. Οι εταιρείες γρήγορης μόδας δρουν μη οικολογικά και μέσω των εργοστασίων τους αφού, οι έλεγχοι και σαφώς η αξιοποίηση των αποβλήτων που παράγουν κάθε άλλο παρά συχνοί ή νόμιμοι είναι, αντίστοιχα.

Οι εργαζόμενοι, σε μεγάλο ποσοστό γυναίκες και παιδιά, βιώνουν συνθήκες υπερ-εργασίας στα εργοστάσια παραγωγής. Αρχικά ο μισθός είναι τόσο χαμηλός που δεν τους φτάνει ούτε για τα βασικά, αφού πληρώνονται λιγότερο από ένα ευρώ την ώρα, ανάλογα, πάντα, με τη χώρα στην οποία βρίσκονται. Υπερωρίες με ελάχιστα έως καθόλου διαλείμματα και με ελάχιστο φαγητό.

Μετά πάμε σε πιο ζωτικής σημασίας πράγματα, όπως είναι σαφώς οι προϋποθέσεις ασφαλείας που σπάνια τηρούνται. Ένα τραγικό παράδειγμα είναι το δυστύχημα στο εργοστάσιο “Rana Plaza” τo 2013, όπου χιλιάδες εργαζόμενοι τραυματίστηκαν κι  άλλοι τόσοι έχασαν τη ζωή τους όταν το κτίριο κατέρρευσε, λόγω κακής οικοδομικής συντήρησης. Μάλιστα πολλοί δήλωσαν ότι το πρωί της τραγικής μέρας ανέφεραν στους υπευθύνους τους χαρακιές που έβλεπαν στους τοίχους αφού στο κτίριο προστέθηκαν παραπάνω όροφοι ενώ κατασκευάστηκε για να μπορεί να αντέξει συγκεκριμένο αριθμό ορόφων. Οι υπεύθυνοί τους όχι μόνο δεν τους επέτρεψαν να φύγουν αλλά τους απείλησαν πως αν το κάνουν θα χάσουν τη δουλεία τους.

Τώρα θα μου πείτε ότι δεν μπορούν όλες οι τσέπες ν’ αντέξουν πιο ακριβά, ηθικά και καλοφτιαγμένα ρούχα και ούτε σαφώς ανήκουν όλες οι εταιρίες ρούχων σε αυτό το πλαίσιο.  Στην πραγματικότητα όμως υπάρχουν επιλογές και για εμάς που δε θέλουμε να στηρίζουμε τη γρήγορη μόδα κι αυτό είναι το thrifting, τα apps χρησιμοποιημένων ρούχων, να αγοράζουμε ρούχα μόνο όταν τα χρειαζόμαστε κι αν πιάνουν τα χέρια μας να επιδιορθώνουμε φθορές ή να φτιάχνουμε τα δικά μας ρούχα. Όπως και να έχει, η κοινωνική ευαισθητοποίηση φαίνεται πια πιο σημαντική από ποτέ, αφού στο βωμό του εύκολου και γρήγορου, χάσαμε πια το ανθρώπινο.