Ηθική. Τι είναι ηθική και ποιος ορίζει το τι είναι ανήθικο ή ηθικό; Είναι η ηθική ίδια σε όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως φύλου, χώρας ή θρησκεύματος; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα όχι.
Η ηθική είναι ένα πλαίσιο που περιλαμβάνει αρχές κι αξίες που ορίζουν τον τρόπο που μια κοινωνία έχει επιλέξει, με σκοπό να θεσμοθετήσει τα όρια συμπεριφοράς, μέσα στα οποία πρέπει να κινούνται οι πολίτες που την απαρτίζουν. Δεν υπάρχει καθολική ηθική. Οι καθολικά ανάρμοστες ή αποδέκτες πράξεις είναι μια ουτοπία. Εδώ θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι είναι άλλο οι αξίες που διέπουν τη ζωή μας και άλλο η ηθική που προσπαθεί να την ορίσει.
Πέρα από την κοινωνική ηθική που συμμορφώνει τα άτομα βάσει κάποιων γενικών κανόνων που κι αυτό διαφέρει βάσει των γεωγραφικών, πολιτικών και θρησκευτικών συντεταγμένων, υπάρχει και η προσωπική ηθική που είναι τα πλαίσια που ορίζει κάθε άτομο για τον εαυτό του ξεχωριστά. Η ηθική έχει δυο πλευρές. Υπάρχει αυτή η πλευρά της όπου η επίδρασή της είναι ωφέλιμη ως προς το άτομο και το καθοδηγεί κι υπάρχουν κι οι φορές που στέκει ως τροχοπέδη στην εξέλιξη και την πορεία του.
Ο άνθρωπος δεν είναι φτιαγμένος για να μένει στάσιμος αλλά για να δημιουργεί και να εξελίσσεται. Βάσει αυτού, όλοι οι κανόνες που διέπουν τη ζωή μας έχουν μια δυναμική κι αλλάζουν με την πάροδο των χρόνων. Αυτό συμβαίνει και με τους ηθικούς κανόνες. Τα βιώματα, οι προσωπικές ανάγκες κι οι καταστάσεις που καλείσαι κάθε μέρα να αντιμετωπίσεις στη ζωή σου είναι μόνο μερικά απ’ αυτά που δε σου επιτρέπουν να είσαι απόλυτος και «πιστός» σε ό, τι επιβραδύνει την εξέλιξή σου. Επίσης, τα έθιμα κι οι παραδόσεις ενός τόπου δεν πρέπει να συγχέονται με την ηθική.
Ένας άνθρωπος που βιώνει μια απώλεια, βιώνει μια προσωπική οδύνη, ο τρόπος που θα εκφραστεί στα πλαίσια αυτής δεν μπορεί να μεταφραστεί σε ηθικό ή ανήθικο, βάσει του αν θα φορέσει μαύρα σε μια κηδεία ή πώς θα επιλέξει να συμπεριφερθεί. Το να επιλέγει ένας άνθρωπος να φύγει από μια κατάσταση οικογενειακή μέσα στην οποία καταπιέζεται δεν είναι ανήθικο, είναι προσωπική επιλογή. Το αν κάποιος θα παραμείνει πιστός σε μια σχέση ή αν θα έχει πολλούς ερωτικούς συντρόφους ή σχέσεις με άτομα του ίδιου φύλου δεν είναι κριτήρια για να στιγματιστεί η ηθική κάποιου, αλλά προσωπική ελευθερία.
Όταν σε όλες τις πράξεις κυριαρχεί ο σεβασμός πρώτα στον εαυτό σου και μετά στους άλλους, τότε καμία ηθική δε μπορεί να κλονίσει ή να κλονιστεί. Κι ο μόνος κανόνας που θα μπορούσε να είναι η βάση κάθε υγιούς κοινωνίας και πράξης, είναι το να μην κάνεις στους άλλους αυτό που δε θέλεις οι άλλοι να κάνουν σε σένα. Και πάντα να εύχεσαι για όλους όσα ο ίδιος επιθυμείς για τον εαυτό σου. Μόνο με αγάπη, σεβασμό και σύμπνοια μπορούν η ελευθερία και η εξέλιξη να έχουν την υπόσταση που τους αρμόζει, σε προσωπικό ή κοινωνικό επίπεδο. Και καμία καταπίεση δε γέννησε υγιείς συμπεριφορές.
«Γιατί το σκοτάδι δεν μπορεί να διώξει το σκοτάδι. Μόνο το φως μπορεί να το κάνει αυτό.»
Συντάκτης: Λίνα Καράτση
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
