Σε ξέρεις; Πόσο σίγουρος είσαι ότι γνωρίζεις κάθε σου έκφανση; Ξέρεις πόσες πλευρές έχει ένας άνθρωπος πέρα απ’ τα συνηθισμένα που θ’ ακούσεις να λένε σχετικά με αυτό που είσαι, που νομίζεις ότι είσαι και με αυτό που βγάζεις στους άλλους; Κι ακόμη κι αν θεωρείς ως και καλά πιο ψαγμένος ότι έχεις δύο εαυτούς, έστω ακραία αντιφατικούς, έχεις μπει στη διαδικασία να εξοικειωθείς με το φάσμα τους;

Όχι, δεν είσαι μαύρο ή άσπρο. Δεν είσαι ούτε καν άσπρο και μαύρο μαζί. Είσαι ένα σωρό λαμπερά χρώματα κι άλλες τόσες σκοτεινές αποχρώσεις. Καθέναν από αυτούς τους εαυτούς που κρύβεις μέσα σου θα κληθείς να τον ανα-γνωρίσεις και να συστηθείτε καθώς θα περνάει η ζωή σου μέσα απ’ τις τόσες εκφάνσεις της.

Με άλλους θα συστηθείς χαμογελώντας πλατιά σκεπτόμενος ότι δεν είχες ποτέ φανταστεί ως τότε πόσο γαμάτος θα μπορούσες να αποδειχτείς απέναντι σε μια κατάσταση κι άλλοι θα σε τρομάξουν. Είναι εκείνοι που με θράσος, χωρίς να σου ζητήσουν καν άδεια θα παίρνουν τη σκυτάλη και θα τα βγάζουν πέρα με τρόπους άγριους. Θα λύνουν προβλήματα με τα πιο ψυχρά κι υπολογιστικά μέσα αφήνοντας εσένα, τον μέχρι τότε συναισθηματικό, να κοιτάς εμβρόντητος μία από αυτές τις πλευρές σου θαρρείς και δεν μπορείς να αντιδράσεις.

Μην ταράζεσαι. Είναι τουλάχιστον αφελές να ισχυρίζεται κανείς ότι είναι ένα μόνο πράγμα, είναι τουλάχιστον απλοϊκή η σκέψη ότι σε ξέρεις όταν δεν έχεις γνωρίσει παρά εσένα μόνο μέσα από όλα εκείνα που ως τώρα έχεις ζήσει. Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο απ’ τις μέχρι τώρα εμπειρίες σου δηλαδή πού όσες κι αν είναι, όσο συναρπαστικές κι αν υπήρξαν δεν είναι τα πάντα. Ούτε θα είναι ποτέ τα πάντα εφόσον η ζωή σου κάποτε θα τελειώσει.

Κάπου, λοιπόν, σε εκείνο το γοητευτικό, μυστηριώδες κι αβυσσαλέο υποσυνείδητό σου κρύβεις ένστικτα που ούτε καν μπορείς να διανοηθείς. Άσε τις υποθέσεις στην άκρη και μην είσαι βέβαιος για το τι θα έκανες ή πώς θα αντιδρούσες αν. Αυτό το αν δεν είναι τίποτε μπροστά στην ίδια τη ζωή και πολλές φορές όντως η πραγματικότητα ξεπερνάει τη φαντασία κάνοντάς σε κι εσένα να ξεπεράσεις όσα μέχρι μια δεδομένη στιγμή θεωρούσες πως ήξερες για το εγώ σου.

Εξοικειώσου με το ότι είσαι πολλοί μαζί και τα ερεθίσματα που λαμβάνεις ζυμώνονται με την προσωπικότητα που διαμόρφωσες, τον χαρακτήρα που πριν καν σε συνειδητοποιήσεις ως ύπαρξη έχτισες, όπως και με τα κατάλοιπα, τ’ απωθημένα, τις φοβίες, τις επιθυμίες και τα ήδη προϋπάρχοντα ίσως ανθρώπινα ένστικτά μας. Ανυπολόγιστοι συνδυασμοί εαυτών με την έννοια των αντιδράσεων στις διάφορες ακραίες κυρίως, αλλά όχι μόνο, καταστάσεις θα μπορούσαν να ξεφυτρώσουν απ’ το πουθενά με βάση όλα τα παραπάνω, αφήνοντάς σε έκθαμβο δίπλα στα τόσα ανεξερεύνητα alter ego σου.

Όσες περισσότερες εμπειρίες έχει ένας άνθρωπος τόσο περισσότερο γνωρίζει τον εαυτό του. Ίσως σε σύγκριση με όσα όντως κρύβει να είναι πάντα η κορυφή του παγόβουνου μα σίγουρα άλλο να ζεις κι άλλο να φαντάζεσαι και να υποθέτεις. Γι’ αυτό και ίσως δε θα μπορούσαμε να κατατάξουμε τους εαυτούς μας με ασφάλεια ούτε καν σε μια απ’ τις δύο ανούσια απόλυτες κατηγορίες του «καλού» και του «κακού» ανθρώπου.

Αν ήμασταν μόνο καλοί θα ήμασταν τέλειοι και τέλειος άνθρωπος μάλλον δεν υπάρχει. Αν ήμασταν μόνο κακοί υποθέτω πως θα είχαμε ήδη αλληλοσπαραχτεί ασχέτως που κοντεύουμε να το κάνουμε, ίσως όμως κάτι, κάπως μας κρατάει και δεν έχει συμβεί αυτό σε απόλυτο βαθμό.

Πώς να ξέρει κανείς σε κάθε περίπτωση ποιος εαυτός μας θα αποφασίσει να βγάλει τα κάστανα απ’ τη φωτιά αν για παράδειγμα νιώσουμε απειλή, φόβο, σφοδρή επιθυμία, πλήρη απελπισία, απόλυτη μεγαλομανία κι άλλα τέτοια ακραία συναισθήματα;

Δεν είναι τυχαίο που λένε πως ένας άνθρωπος δεν ξέρει τι είναι ικανός να κάνει παρά μόνο αν αποκτήσει εξουσία. Το να έχει κανείς εξουσία θεωρητικά του δίνει πάμπολλες δυνατότητες και κάπως έτσι απενοχοποιούνται τα περισσότερα από εκείνα τα κομμάτια μέσα του που μέχρι πρότινος τον έκαναν διστακτικό. Ξαφνικά μπορεί σχεδόν τα πάντα και μάλιστα με σαφή τη δυνατότητα να τη σκαπουλάρει ακόμη κι αν βλάψει ως ένα σημείο κάποιον άλλον. Να ένα καλό παράδειγμα για την ανθρώπινη φύση και την πολυπλοκότητά της.

Όσο κι αν θες να πιστεύεις για πάρτη σου τα καλύτερα σε κάθε περίπτωση, λοιπόν, κράτα στο τέλος και μια πισινή. Όχι τίποτε άλλο. Άντε να μαζέψεις μετά δηλώσεις τύπου «εγώ ποτέ!» κι άλλα τέτοια όμορφα. Δεν είμαστε τώρα και για να εκτιθέμεθα, πώς να το κάνουμε. Άσε που τα ανοιχτά παραθυράκια κι ενδεχόμενα κρύβουν πάντα ένα ανεξερεύνητο μυστήριο κι όσο να πεις αυτό είναι όντως γοητευτικό.

Συντάκτης: Έλλη Πράντζου
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη