Η Εύα. Το πρόσωπο εκείνο που έκανε τον παράδεισο να μοιάζει περισσότερο μαγικός. Η Εύα, η γυναίκα που συμπλήρωσε τον Αδάμ, το σύμβολο της ολοκλήρωσης, της τεκνοποίησης, της αγάπης. Η Εύα, που έκανε τον παράδεισο κόλαση, που μόνη της μετατράπηκε σε σύμβολο πειρασμού κι αμαρτίας. Εκείνο το θηλυκό που καθόρισε και στιγμάτισε –θρησκευτικά έστω– την εικόνα της γυναίκας εσαεί.
Τι θα γίνονταν άραγε αν εκείνη δεν είχε αμαρτήσει ποτέ; Τι θα είχε συμβεί αν δε δάγκωνε το μήλο και δεν άκουγε ποτέ τον πραγματικά καταραμένο όφι; Ο κόσμος της γυναίκας πώς θα είχε διαμορφωθεί; Η θέση της στην ανδροκρατούμενη κοινωνία ποια θα ήταν;
Σίγουρα αν εκείνο το πρωτόπλαστο θηλυκό ακολουθούσε πιστά τους κανόνες, η γυναίκα δε θα θεωρούνταν πειρασμός, αμαρτία, παράπτωμα. Ίσως να μην ήταν ποτέ κατώτερη, ίσως επικρατούσε ισότητα με το άλλο φύλλο, ίσως ήταν ανώτερη. Αλλά δυστυχώς με τις υποθέσεις δεν είναι δυνατόν να καταλήξουμε σε κάτι βέβαιο.
Πάντως, αυτό που μπορούμε διαπιστωμένα να ομολογήσουμε είναι πως υποσυνείδητα –ως και σήμερα ακόμα– η γυναίκα στα μάτια της κοινωνίας ξεχωρίζει ως κάτι το αμαρτωλό, κάτι ίσως το ανήθικο, κάτι που κολάζει και κολάζεται. Οι άνδρες, λένε, ανακάλυψαν τη φωτιά, οι γυναίκες όμως έμαθαν πώς να παίζουν μ’ αυτή. Κι αυτό ακριβώς το παιχνίδι της γυναίκας είναι που την καθιστά «επικίνδυνη».
Ουδείς αναμάρτητος. Όλοι κάνουμε λάθη, κανείς μας δεν είναι τέλειος κι αψεγάδιαστος. Η γυναίκα όμως, κάθε φορά που διέπραττε σφάλμα –παλαιότερα τουλάχιστον– ήταν αντιμέτωπη με μια κοινωνική κριτική που τσακίζει κόκαλα. Γιατί άραγε; Μήπως το πρόσωπο της Εύας την καταδίκασε αιώνια και την έκανε άμεσα απροστάτευτη κι ευάλωτη; Ίσως κάπως έτσι να προέκυψε κι η διευκρίνηση του Αδάμ ως προστάτη, ως το πρόσωπο εκείνο που θα καθοδηγεί τη γυναίκα και θα ορίζει το μονοπάτι της.
Σε ένα κόσμο ιδανικό, η Εύα δε θα είχε αμαρτήσει ποτέ. Κι αν αυτό ουτοπικά είχε συμβεί, τότε θα ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων παντού αξιοσέβαστη και τιμημένη. Δε θα χρειαζόταν πότε κάποιον δίπλα της να την καθοδηγεί και να την καθορίζει. Θα ήταν εκεί γι’ αυτό που έχει δημιουργηθεί εξαρχής. Για να ολοκληρώνει τον άνδρα, να υμνείται για την αγάπη της, να δίνει ζωή, να κάνει τον κόσμο πιο ευαίσθητο και πιο όμορφο.
Κι όσο τα χρόνια περνάνε κι οι απανταχού Εύες ξορκίζουν από πάνω τους της ρετσινιά της πρωτόπλαστης, φτιάχνουν τη δική τους πορεία. Γίνονται σύμβολο κινδύνου γιατί αποδεικνύουν πως ο μόνος λόγος που οι άνδρες πρέπει να τις «φοβούνται» είναι το ότι είναι ικανές να δημιουργήσουν ό,τι κι εκείνοι. Η καθεμία από εμάς είναι μια αλλιώτικη Εύα. Κι αυτό γιατί απ’ τη μία εκπληρώνουμε το ρόλο μας κι από την άλλη αποκαθιστούμε τη φήμη της.
Ναι, είμαστε εδώ για να κάνουμε παιδιά. Ναι, είμαστε εδώ για να συμπληρώσουμε το ζευγάρι. Ναι, είμαστε εδώ για να στηρίζουμε τον άντρα. Αλλά όχι, δεν είμαστε εδώ μόνο γι’ αυτό. Όχι, δεν είμαστε εδώ μόνο για να διακοσμούμε τον κόσμο. Όχι, δεν είμαστε εδώ για να μας προστατεύετε μοναχά. Όχι, δεν είμαστε σε αυτή τη ζωή θύματα μιας ιστορίας που ίσως να μη συνέβη ποτέ.
Είμαστε εδώ για να αποδείξουμε πως μπορούμε από μόνες μας να αποκαταστήσουμε το όνομά μας. Είμαστε εδώ γιατί ένας κόσμος χωρίς εμάς μπορεί να μην ήταν όμορφος. Γιατί χωρίς την γκρίνια μας, την πολυπλοκότητά μας, τη δυναμική μας μπορεί όλα να ήταν πιο απλά, αλλά σίγουρα λιγότερα ενδιαφέροντα.
Είμαστε εδώ για να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε. Είμαστε εδώ γιατί πάνω απ’ όλα είμαστε άνθρωποι κι εμείς. Ατελείς, ανολοκλήρωτοι, προορισμένοι για πολλά περισσότερα απ’ ό,τι ένας μύθος μας καθόρισε.
Επιμέλεια Κειμένου Έλλης Β. Ζάχου: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Έλλη Β. Ζάχου
