Η αλήθεια είναι ότι πάει καιρός από την τελευταία φορά που άκουσες κάποιο φιλικό πρόσωπο να λέει καλό λόγο για τον/την σύντροφό σου. Τώρα που το σκέφτεσαι καλύτερα, δε θυμάσαι να έχεις γίνει ποτέ αποδέκτης ιδιαίτερα θετικών σχολίων για το έτερόν σου ήμισυ. Κάθε φορά που αναφέρεις το όνομα του/της στον κολλητό σου διακρίνεις μία ανεπαίσθητη, αλλά υπαρκτή δυσφορία στην έκφρασή του. Και κοίτα να δεις, που όλο και πιο συχνά, χρησιμοποιώντας πάντα ευσταθείς δικαιολογίες, οι φίλοι σου δεν είναι διαθέσιμοι για «έξοδο ζευγαριών».

Αν ζοριστείς λίγο παραπάνω, θα θυμηθείς ότι κάποια στιγμή πριν από μήνες, μόλις δόθηκε η ευκαιρία στον  κολλητό σου να σε ξεμοναχιάσει, τότε ευθύς ξεκίνησε μια κουβέντα άβολη, προσπαθώντας να σου πει πως έχεις αλλάξει σαν άνθρωπος –με την κακή έννοια– και πως το βέλος του έρωτα μάλλον έχει καρφωθεί μόνο στο δικό σου κούτελο. Εσύ φυσικά σημασία δεν έδωσες και πρόλαβες να τον αποπάρεις πριν πει κι άλλα που δε θες να ακούσεις.

Νομίζω πως ήρθε η ώρα να μιλήσουμε.

Για την ακρίβεια, εγώ θα τα γράψω κι εσύ θα τα διαβάσεις με την ησυχία σου, όποτε είσαι έτοιμος. Μη νομίζεις πως σε κατηγορώ για κάτι, απλά να, ώρες-ώρες απορώ με την εθελοτυφλία σου και γι’ αυτό πιστεύω πως έφτασε ο καιρός να βάλουμε στο μικροσκόπιο τον αγαπημένο, με απώτερο σκοπό να κατανοήσεις τη συμπεριφορά του.

Η κυρά-Ευανθία που περιπολεί στο μπαλκόνι κι όλα τα ξέρει θα έλεγε πως «είσαι ζωντόβολο και αυτός/η σε κάνει ό,τι θέλει». Μα, μιας και πήραμε το μικροσκόπιο και βάλαμε την άσπρη ποδιά του ερευνητή, εγώ θα το θέσω πιο επιστημονικά και θα σου πω πως, ίσως φίλε μου, είσαι ένα θύμα συναισθηματικού χειρισμού.

Έχεις προσέξει πώς μπορεί να σε αγαπάει σαν τρελός,  μπορεί να σε κάνει να γελάς δυνατά και να σου στέλνει τα πιο γλυκά μηνύματά του κόσμου τις ώρες που δεν είστε αγκαλιά μα μόλις κάτι πάει στραβά πάντα, μα πάντα, φταις εσύ; Ακόμα και τις φορές που έχεις όλα τα επιχειρήματα με το μέρος σου, έχεις προσέξει πως καταλήγεις να ζητάς συγγνώμη εκ βαθέων για τη δική σου συμπεριφορά;

Είναι γεγονός πως ο χειραγωγούμενος σύντροφος σπάνια μπορεί να αντιληφθεί τη χειραγώγησή του. Ακόμα κι αν οι φίλοι του επισημάνουν το πρόβλημα, δύσκολα θα παραδεχτεί την κατάσταση στην οποία έχει μπλέξει αφού, έχοντας χειραγωγηθεί με δεξιοτεχνία, αμφισβητεί τους πάντες εκτός από τον χειριστή του.

Έχεις παρατηρήσει πως ό,τι πεις μπορεί κάποια στιγμή να χρησιμοποιηθεί εναντίον σου;

Τα χειριστικά άτομα αδυνατούν να αναλάβουν τις ευθύνες των σφαλμάτων τους. Σε ένα ενδεχόμενο παράπονό σου, θα λάβεις αμέριστη προσοχή και κατανόησή, ίσα και μόνο για να ολοκληρώσεις τη φράση σου. Αμέσως μετά θα αντικρούσει το παράπονό σου με το δικό του αντι-παράπονο.

Για παράδειγμα, αν παραπονεθείς για την ελάχιστη βοήθεια που λαμβάνεις στις αγγαρείες του σπιτιού, δε θα απολογηθεί. Αντιθέτως, θα σου αντιπαραθέσει πως «έχεις ναι μεν δίκιο αλλά..» αν κατανοούσες πόσο δύσκολες μέρες περνάει στη δουλειά του, δε θα  ζητούσες τη βοήθεια.

Ένα εξίσου σημαντικό χαρακτηριστικό των χειριστικών ατόμων είναι η μαεστρία τους να δημιουργούν αίσθημα ενοχής στον/στη σύντροφό τους.

Αναλογίσου πόσο σπάνια ή και καθόλου λαμβάνεις γκρίνια ή έστω κατεβασμένα μούτρα όταν θες να πράξεις αντίθετα των επιθυμιών του χειριστή σου. Ποτέ δε σου επιβλήθηκε η θέλησή του μα πάντα καταλήγεις να αποφασίζεις αυτό που συμφωνεί με τις δικές του ορέξεις.

Για παράδειγμα, ποτέ δε θα σου πει κατάμουτρα πως δε θέλει Σαββάτο βράδυ να βγεις με τις κολλητές σου χωρίς εκείνον αλλά θα ερμηνεύσει μία συγκινητική ατάκα, όπως «Να περάσετε τέλεια. Κρίμα πάντως, γιατί να μωρέ, είχα κι εγώ απίστευτη ανάγκη να βγω για ένα ποτό σήμερα, δεν είμαι και πολύ καλά! Αλλά αφού έχεις ήδη κανονίσει δεν πειράζει. θα βρω κάτι να κάνω, ίσως πάω μόνος μου σινεμά.»

Μία ακόμα σκοτεινή τεχνική των χειριστικών ατόμων είναι η υποτίμηση των δικών σου προβλημάτων ή δυσκολιών με σκοπό να παραμείνουν το επίκεντρο της σχέσης σας. Ίσως μπορείς να ανακαλέσεις, όχι μια και δυο αλλά πολλές φορές, τον σύντροφό σου να αδιαφορεί ή ακόμα χειρότερα να υποβιβάζει τη δύσκολη κατάσταση που μόλις μοιράστηκες μαζί του.

Αν για παράδειγμα ένιωσες την ανάγκη να μοιραστείς μαζί του την κόλαση του μποτιλιαρίσματος που έζησες το πρωί πηγαίνοντας στη δουλειά, το χειριστικό άτομο θα κουνήσει το κεφάλι συγκαταβατικά και θα ανταπαντήσει για την «πραγματική» κόλαση που βιώνει καθημερινά –και όχι μόνο σήμερα– εδώ και χρόνια στη δική του διαδρομή προς τη δική του εργασία. Το δικό σου πρόβλημα είναι πάντα πιο μικρό, πιο απλό, πιο επιλύσιμο συγκριτικά με το δικό του.

Θα μπορούσα να συνεχίσω να γράφω πολλές παραγράφους γεμάτες με παραδείγματα και περιγραφές των χειριστικών ατόμων. Ο σκοπός μου όμως, όπως και των κοντινών σου φίλων που σου χτυπάν το καμπανάκι εδώ και καιρό, δεν είναι να σε κάνω να χωρίσεις από τη σχέση σου μα ούτε και να νιώσεις πλήρως εκμεταλλευόμενος.

Ο στόχος όλων όσων σου μιλάνε φιλικά είναι να σε τραβήξουν λίγο ψηλά κι έξω από τη σχέση σου, ώστε να δεις κι εσύ σαν παρατηρητής την αντικειμενική όψη των γεγονότων που βιώνεις καθημερινά. Η συνειδητοποίηση λένε πως είναι η μισή λύση ενός προβλήματος. Αν οι παραπάνω περιγραφές σου ακούστηκαν οικείες, τότε ίσως ήρθε η ώρα να συγκροτήσεις τις δυνάμεις σου και να ετοιμάσεις τον αντίλογό σου, μπας και πάψει και η κυρά-Ευανθία να λέει ότι «αυτός/ή σε κάνει ό,τι θέλει».

Συντάκτης: Αμάντα Πατσοπούλου