Εκτός από την ύπαρξη της νοημοσύνης ενός ατόμου, δηλαδή το IQ, πλέον έχει γίνει αρκετά γνωστός κι ο όρος της συναισθηματικής νοημοσύνης, δηλαδή το EQ ενός ανθρώπου. Η συναισθηματική νοημοσύνη αφορά στο να μπορεί κανείς να αναγνωρίσει, στη συνέχεια να ονοματίσει κι έπειτα να διαχειριστεί επαρκώς πρώτα τα συναισθήματα τα δικά του και κατ’ επέκτασιν κι άλλων ανθρώπων. Ανάμεσα σε πολλά που αποτελούν τη συναισθηματική νοημοσύνη, διακρίνεται κι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της. Πρόκειται για την ενσυναίσθηση.
Δεν πρέπει, όμως, να συγχέουμε την έννοια της ενσυναίσθησης με την καλοσύνη, τη συμπάθεια και τη συμπόνια που εκφράζουμε προς ένα πρόσωπο. Η ενσυναίσθηση είναι κάτι πολύ παραπάνω από το να είσαι απλά ένας καλός ακροατής. Πρόκειται για τη διαδικασία του να κατανοείς και να βιώνεις τα συναισθήματα του άλλου, σαν να επρόκειτο για δικά σου συναισθήματα. Συσχετίζεται με την κυριολεκτική έννοια του συμπάσχω. Μπορείς να αισθανθείς την αγωνία του συνομιλητή σου, να βιώσεις τη στεναχώρια του και να κατανοήσεις όλα αυτά που τον καταβάλλουν εκείνη τη στιγμή, ακόμα κι όταν ο ίδιος αδυνατεί να βρει πολλές φορές τις σωστές λέξεις για να στα εκφράσει. Τα συναισθήματα του συνομιλητή σου, σού είναι εν ολίγοις πολύ μεταδοτικά.
Φυσικά το να κατέχει κανείς την ενσυναίσθηση, είναι ένα μεγάλο προνόμιο. Επιτρέπει στον καθένα να βελτιώσει την ποιότητα των σχέσεών του, αναπτύσσοντας ισχυρούς κι υγιείς δεσμούς. Η ενσυναίσθηση είναι ένα στοιχείο της προσωπικότητάς μας, το οποίο καλλιεργείται μέσω της συζήτησης με τον συνομιλητή μας, στον οποίο αφιερώνουμε χρόνο και μαθαίνουμε μέσ’ από αυτή τη διαδικασία να τον ακούμε και να τον αφουγκραζόμαστε. Όσο πιο υψηλούς δείκτες ενσυναίσθησης έχουμε, τόσο μεγαλύτερη είναι κι η ικανότητά μας να συναισθανόμαστε τον διπλανό μας.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι ενσυναισθητικοί μπορεί να διαισθανθούν τα κίνητρα ενός άλλου ατόμου και να κατανοήσουν εύκολα τις σκέψεις αυτού. Ίσως μερικές φορές να προβλέπουν και κάποιες πράξεις του άλλου ατόμου, οι οποίες στην πλειοψηφία τους αποδεικνύουν τελικά και την εγκυρότητα των προβλέψεών τους. Έχουν την ικανότητα να αιτιολογήσουν -έως έναν βαθμό- τις ενέργειες κάποιων συναισθηματικά φορτισμένων ατόμων, ακόμα κι όταν για τους άλλους κάτι τέτοιο φαντάζει αδιανόητο. Συχνά, έχουν ισχυρό ένστικτο κι αυτό είναι κάτι που το αναγνωρίζει κι ο κύκλος τους.
Ωστόσο, αν κατέχουν την ενσυναίσθηση με έμφυτο τρόπο και σε υπερβολικό βαθμό, ίσως αυτό να επηρεάσει την προσωπική τους ζωή, χωρίς ωστόσο να φαντάζονται πως εκείνη είναι η αιτία. Η ενσυναίσθηση κρύβει, όπως όλα τα πράγματα άλλωστε, εξίσου αρνητικές πτυχές.
Ειδικότερα, άτομα με υψηλή ενσυναίσθηση τείνουν να βάζουν σε αναβολή τη ζωή τους και τα σχέδιά τους γι’ αυτήν, επειδή προτεραιότητά τους είναι το να ακούνε, να στηρίζουν και να βοηθάνε τον άνθρωπό τους ανά πάσα ώρα και στιγμή. Αυτό μάλιστα, γίνεται ακόμα πιο ορατό όταν παρεμβάλλονται από άτομα του στενού τους κύκλου, τα οποία σχεδόν πάντα καταφεύγουν σε εκείνους, λόγω του ότι είναι καλοί ακροατές.
Επιπλέον, η υπερβολική ταύτιση που αποκτούν με τον άνθρωπο που βρίσκεται κοντά τους, τους οδηγούν στο να υιοθετούν υποσυνείδητα εμπειρίες και βιώματα σαν αυτά να ήταν δικά τους. Αισθάνονται σαν να έχουν ζήσει την ίδια εμπειρία με αυτή που τους περιγράφεται, χωρίς όμως αυτό να αποτελεί πραγματικότητα. Μπορεί, για παράδειγμα, να φοβούνται να συνάψουν μια σχέση, επειδή αισθάνονται πως έχουν βιώσει έντονα τις σχεσιακές απογοητεύσεις δικών τους ανθρώπων.
Αντίστοιχα, στην περίπτωση που δημιουργήσουν μια σχέση μ’ έναν άνθρωπο που βιώνει μια δύσκολη συναισθηματική ή αγχωτική κατάσταση, μπορεί πολύ εύκολα να χαθούν μέσα σε μια πληθώρα αρνητικών συναισθημάτων, που εκπέμπει ο σύντροφός τους. Τα συναισθήματα αυτά τους καταβάλλουν εξίσου, σαν να αφορούσαν στο δικό τους προσωπικό Γολγοθά, και συχνά νιώθουν ανήμποροι να τα απομακρύνουν.
Δεδομένου ότι είναι καλοί ακροατές, που επιθυμούν να βοηθήσουν τον άνθρωπο που έχουν απέναντί τους, συγκεντρώνουν γύρω τους, άθελά τους, ανθρώπους που επιζητούν τη συμβουλή τους, φορτώνοντάς τους εν αγνοία τους μ’ ακόμα ένα βάρος. Συχνά, ενσυναισθητικοί άνθρωποι σκέφτονται τα προβλήματα τρίτων κι αναζητούν λύσεις για αυτά, ακόμα κι όταν βρίσκονται μόνοι τους. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι η αρνητική ενέργεια που συσσωρεύεται από παντού, μπορεί να φθείρει ψυχικά τους ενσυναισθητικούς ανθρώπους. Ίσως έτσι βρεθούν αντιμέτωποι με πολλά καταθλιπτικά συναισθήματα, που όχι μόνο δε θα ξέρουν πώς να διαχειριστούν, αλλά θα αναρωτιούνται κι από πού προήλθαν και γιατί τους καταβάλλουν τόσο πολύ, όταν κατά τα φαινόμενα οι ίδιοι είναι καλά.
Η ενσυναίσθηση κι η ταύτιση που αισθάνεται ένας άνθρωπος με υψηλή ενσυναίσθηση, δεν προϋποθέτει απαραίτητα την άμεση επικοινωνία. Μπορεί να επέλθει κι από την παρατήρηση ενός ατόμου που βιώνει εκείνη τη στιγμή αυτά τα συναισθήματα. Υπάρχουν αρκετοί ενσυναισθητικοί, που ίσως δε γνωρίζουν ότι κατέχουν την ενσυναίσθηση σε μεγάλο βαθμό, κι απλώς ταλαιπωρούνται από πολλά συναισθήματα που μερικές φορές νιώθουν να τους κατακλύζουν.
Όταν ένα άτομο πάσχει από υψηλή ενσυναίσθηση, την οποία δεν μπορεί να ελέγξει, τότε πρέπει να αρχίσει να οριοθετεί τη ζωή του και να εξυψώνει, ίσως, ένα διαχωριστικό πλέγμα μεταξύ του εαυτού του και των υπολοίπων. Στο μεσοδιάστημα, είναι πολύ βασικό να μάθει να διαχειρίζεται την ενσυναίσθηση, προστατεύοντας παράλληλα τον ψυχικό του κόσμο. Διότι, το να είσαι ενσυναισθητικός και να προσπαθείς διαρκώς για το καλό του άλλου, αμελώντας στην πορεία τον εαυτό σου, είναι κάτι που μπορεί πολύ εύκολα να ξεφύγει από τα όρια της θετικότητας που εμπεριέχει η ενσυναίσθηση.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Γεωργία Κανδηλανάπτη
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
