Όταν μιλάμε για τσουνάμι, το μυαλό μας πάει συνήθως σε μακρινές χώρες, όπως η Ιαπωνία ή η Ινδονησία, και σίγουρα όχι την Ελλάδα. Όμως, το ΕΚΠΑ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, ειδοποιώντας ότι η πιθανότητα να χτυπήσει τσουνάμι περιοχές όπως η Σαντορίνη και η Αμοργός είναι πλέον υπαρκτή. Και δεν είναι μόνο οι σεισμοί που μπορούν να το προκαλέσουν—υποθαλάσσιες κατολισθήσεις ή ακόμα και απότομες μετακινήσεις του βυθού μπορούν να δημιουργήσουν κύματα που θα φτάσουν στις ακτές μέσα σε λίγα λεπτά.
Αυτό σημαίνει ένα πράγμα: η προετοιμασία δεν είναι προαιρετική. Είναι απαραίτητη.
«Η πιθανότητα εκδήλωσης τσουνάμι στην ευρύτερη περιοχή Σαντορίνης – Αμοργού είναι υπαρκτή και δεν περιορίζεται αποκλειστικά στη σεισμική δραστηριότητα.»
Είναι η Ελλάδα έτοιμη για κάτι τέτοιο;
Η χώρα μας είναι σεισμογενής, αλλά η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει πάντα η σωστή οργάνωση για τέτοιες καταστάσεις. Σύμφωνα με το ΕΚΠΑ, το πρόβλημα δεν είναι μόνο η έλλειψη ενημέρωσης, αλλά και το γεγονός ότι κάποια από τα σημεία συγκέντρωσης που έχουν οριστεί σε νησιά όπως η Σαντορίνη, η Νάξος και η Ίος δεν είναι κατάλληλα.
Ομάδα του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, αποτελούμενη από τους Υπ. Δρ. Γώγου Μαριλία, Υπ. Δρ. Σπύρου Ναυσικά-Ιωάννα, Δρ. Μαυρούλη Σπυρίδωνα, Καθηγήτρια Ευελπίδου Νίκη, Καθηγητή Ευθύμη Λέκκα και Καθηγήτρια Αντωναράκου Ασημίνα, πραγματοποίησε αναλυτική χαρτογράφηση των περιοχών που ενδέχεται να πληγούν από τσουνάμι, αλλά έκανε και την κατάλληλη αξιολόγηση των σημείων συγκέντρωσης, όπως αυτά έχουν υποδειχθεί από τους Δήμους.
Για παράδειγμα:
Στην Ίο, το σημείο συγκέντρωσης στο λιμάνι είναι κυριολεκτικά μέσα στη ζώνη που θα κατακλυστεί από νερό ακόμα και σε μικρό τσουνάμι. Δηλαδή, το μέρος που υποτίθεται ότι θα πας για να σωθείς, είναι το πρώτο που θα πλημμυρίσει.
Στη Νάξο, πολλά σημεία είναι μέσα στην “κόκκινη ζώνη”, κάτι που σημαίνει ότι δεν μπορούν να προσφέρουν την απαιτούμενη ασφάλεια.
Στη Σαντορίνη, τα σημεία καταφυγής είναι πολύ μακριά από τις ακτές, γεγονός που δυσκολεύει την πρόσβαση σε περίπτωση ανάγκης.
Αυτό που χρειάζεται επειγόντως είναι καλύτερος σχεδιασμός, αναθεώρηση των σημείων καταφυγής και, το πιο σημαντικό, εκπαίδευση του κόσμου.
«Η εκδήλωση ενός τσουνάμι μπορεί να είναι απρόβλεπτη, γεγονός που καθιστά αναγκαία την υιοθέτηση συντονισμένων δράσεων πρόληψης και ετοιμότητας.»
Τι πρέπει να γίνει τώρα
Το ΕΚΠΑ προτείνει μια σειρά από μέτρα για να μη βρεθούμε απροετοίμαστοι σε περίπτωση τσουνάμι:
✅ Να γίνει επανεξέταση και επικαιροποίηση των σημείων συγκέντρωσης, ώστε να είναι πραγματικά ασφαλή.
✅ Να καθοριστούν διαδρομές εκκένωσης που να είναι γρήγορες και προσβάσιμες.
✅ Να ενισχυθεί η ενημέρωση του κόσμου, ώστε όλοι να ξέρουν τι να κάνουν σε περίπτωση συναγερμού.
✅ Να γίνουν ασκήσεις ετοιμότητας, γιατί σε μια κρίσιμη στιγμή, ο πανικός είναι ο μεγαλύτερος εχθρός.
✅ Να υπάρξει καλύτερο σύστημα προειδοποίησης, ώστε να υπάρχει χρόνος αντίδρασης.
Το τσουνάμι δεν είναι κάτι που συμβαίνει κάθε μέρα, αλλά αυτό δε σημαίνει πως μπορούμε να το αγνοούμε. Η φύση δεν προειδοποιεί πάντα, αλλά εμείς μπορούμε να είμαστε έτοιμοι.
