Εποχές και διατροφή: Ο καιρός μας κάνει να τρώμε περισσότερο

Σήμερα θ’ αναλύσουμε ένα όχι και τόσο άμεσα διατροφικό θέμα, το οποίο συνδέεται θα έλεγε κανείς περισσότερο με τον τομέα της ψυχολογίας. Όλοι, λίγο πολύ έχουμε παρατηρήσει μεταπτώσεις στη διάθεσή μας κατά καιρούς, τι οποίες μερικές φορές δεν μπορούμε να εξηγήσουμε. Σε όλους μας έχει τύχει να ξυπνήσουμε μια μέρα μην έχοντας τη διάθεση που περιμέναμε κι απλώς βαριόμαστε ή νιώθουμε το σώμα μας πιο κουρασμένο και το μυαλό μας ανήμπορο να επιτελέσει τις δραστηριότητες της ημέρας. Κι όμως, ο καιρός κι εποχές μπορούν και να μας κουράζουν-ξεκουράζουν περισσότερο, καθώς και να μας κάνουν να τρώμε λιγότερο-περισσότερο.

Καλοκαίρι

Ξεκινώντας από την αγαπημένη εποχή των περισσοτέρων, που δεν είναι άλλη από το καλοκαίρι, πάμε να παρατηρήσουμε τη διάθεσή μας αυτούς τους τρεις μήνες. Αρχικά, το σημαντικότερο είναι πως οι περισσότερες άδειες διακοπών δίνονται αυτή την περίοδο, τα σαββατοκύριακα αρχίζουν κι αποκτούν μια πιο ανάλαφρη αίσθηση κάτω από τον ήλιο μ’ ένα κοκτέιλ ανά χείρας και μια θάλασσα μπροστά μας για να κατεβάζει τις υψηλές θερμοκρασίες του σώματός μας. Ακόμη κι η διατροφή μας, αν παρατηρήσετε, το καλοκαίρι αποτελείται από πιο ανάλαφρα φαγητά. Τα ζεστά και βαριά φαγητά έρχονται ν’ αντικατασταθούν από ψαράκι, λαχανικά κι οι ποσότητες λαδιού μειώνονται. Δεν έχουμε κοτόσουπα αλλά έχουμε γεμιστά. Δεν έχουμε καυτερά φαγητά αλλά πιο δροσερά. Ακόμη και το αλκοόλ είναι δροσερό, πιο ελαφρύ και πιο «ταξιδιάρικο».

Τα επίπεδα σεροτονίνης ανεβαίνουν κατακόρυφα κι όλο αυτό γιατί περπατάμε, είτε για να πάμε στη δουλειά, είτε για κάποιες εξόδους διασκέδασης, καθότι το επιτρέπει ο καιρός αφού βρέχει σπάνια -ειδικά στα μεσογειακά κλίματα σε χώρες σαν την Ελλάδα- και δεν υπάρχει ίχνος κρύου. Κλείνοντας την εποχή του καλοκαιριού, θα τονίσω μια αντίθεση η οποία σύμφωνα με την αμερικάνικη εταιρία ψυχιάτρων, αναφέρει ότι το καλοκαίρι, αν και τα ποσοστά κατάθλιψης πέφτουν, εν αντιθέσει με τον χειμώνα, τα επίπεδα κούρασης ανεβαίνουν. Αυτό εξηγείται για τον απλό λόγο ότι η ζέστη σε κουράζει και δε σε κρατάει στην τσίτα όπως το κρύο, καθώς η έντονη εφίδρωση έχει συνδυαστεί με κάποιο είδους άθλησης κι ο εγκέφαλος αυτόματα το μεταφράζει ως κόπωση.

Σημείωση: Βέβαια ως διατροφολόγος, δεν μπορώ να παραβλέψω το γεγονός ότι λόγω αυτής της εφίδρωσης, πίνουμε νερό περισσότερο και συχνότερα από ό,τι τις άλλες εποχές, πράγμα που αυξάνει τα επίπεδα ενυδάτωσης στον οργανισμό και μειώνει τις τοξίνες.

Χειμώνας

Η αγαπημένη δική μου εποχή λόγω Χριστουγέννων. Ας ξεκινήσουμε από τις κρύες θερμοκρασίες, τη βροχή και το γεγονός ότι ο ρουχισμός γίνεται πιο βαρύς και περισσότερος. Οι έξοδοι από το σπίτι γίνονται με τα μέσα ή με αυτοκίνητο πράγμα που δεν επιτρέπει το περπάτημα (πρώτη αρνητική συνέπεια) κι ο καιρός έχει χάσει τη λάμψη του ήλιου, ενώ τη θέση του παίρνουν κάθε μέρα γκρίζα σύννεφα. Η διάθεση πέφτει, έρχονται λιγότερες εργασιακές άδειες και σιγά σιγά η ευχάριστη ψυχολογία του καλοκαιριού αντικαθίσταται από συνεχή έκφραση αρνητικών συναισθημάτων κι αυξημένου στρες. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Κοινότητα Διατροφολόγων, τα περισσότερα κιλά αποκτούνται τον χειμώνα λόγω έντονης καθιστικής ζωής και φυσικά των όχι και τόσο ελαφριών φαγητών. Ακόμη και τα γλυκά του χειμώνα, περιέχουν διπλάσια ποσότητα ζάχαρης, σιροπιού και βουτύρου. Νιώθουμε πρησμένοι και παραφαγωμένοι τις περισσότερες μέρες, λόγω διατροφικών επιλογών.

Τέλος τα ρούχα του χειμώνα παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο στην ψυχολογία. Αν κι οι τάσεις τείνουν να αλλάξουν, τα σκούρα χρώματα κατέχουν ακόμη αρκετά σημαντική θέση στην ντουλάπα μας. Είναι ευρέως γνωστό από την παράδοση κιόλας ότι το μαύρο χρώμα είναι πένθιμο, και γενικώς είναι σκοτεινό. Και μόνο αυτό να σκεφτείτε, πόσες φορές το έχουμε δει κι ο εγκέφαλος, υποσυνείδητα έχει κάνει τη σύνδεση αυτή, σαφώς κι η διάθεση πέφτει- ακόμη κι αν δε γίνεται αισθητό. Συν του ότι, ο ήλιος και η βιταμίνη D βοηθάει πολύ τα επίπεδα διάθεσης, επομένως, εν απουσία αυτού, η ψυχολογία πέφτει και το συναισθηματικό φαγητό ανεβαίνει.

Άνοιξη-Φθινόπωρο

Το μεταίχμιο στις δυο παραπάνω εποχές. Αν κι αρκετά παρεξηγημένες -κυρίως το φθινόπωρο- θα έλεγα εγώ αυτές οι δυο εποχές, έχουν πολλά θετικά τα οποία πρέπει ν’ αναφέρουμε. Τα χρώματα τις φύσης είναι ζωντανά, με μεγάλες διακυμάνσεις κι άκρως φωτογραφίσιμα. Κατάλληλες θερμοκρασίες για δραστηριότητες κι αθλητικά προγράμματα και ουδέτερες ως προς τις ενδυματολογικές επιλογές. Γενικώς, αυτές οι δυο εποχές είναι γέφυρες, προάγγελοι ειδήσεων. Η άνοιξη γιατί προαναγγέλλει το καλοκαίρι και το φθινόπωρο γιατί πλησιάζουν στα Χριστούγεννα. Από διατροφικής σκοπιάς, έχουμε τις περισσότερες επιλογές γιατί υπάρχουν όλες οι ποικιλίες και συνεπώς μπορούμε να διαλέξουμε πολλά υλικά και σχετικά ελαφριά. Σύμφωνα με μια αμερικανική έρευνα που έγινε το 2009, παρατηρήθηκε ότι οι πελάτες ενός εστιατορίου άφηναν περισσότερο φιλοδώρημα στους υπαλλήλους την άνοιξη από ό,τι το χειμώνα. Ανοίγει η καρδιά κι είμαστε γενικώς πιο ευδιάθετοι.

Αντιστοίχως, αυτό που προσφέρει το φθινόπωρο είναι η ανακούφιση μετά τον καύσωνα του Αυγούστου, πράγμα που μας δίνει μια ανάσα δροσιάς που έχουμε ανάγκη. Ξεκινούν οι ζακετούλες και οι μέχρι αργά έξοδοι, ενώ έχει παρατηρηθεί πως τα επίπεδα κατανάλωσης αλκοόλ κατά τους φθινοπωρινούς μήνες είναι αρκετά αυξημένα. Ε, γιατί ένα κρασάκι ένα Σεπτεμβριανό βραδάκι θα το χτυπήσουμε, πώς να τον κάνουμε!

Τα πάντα επηρεάζουν τη διάθεσή μας, από το πιο μικρό μέχρι το πιο μεγάλο. Από ένα απλό σύννεφο που σκέπασε τον ήλιο μέχρι τις δέκα μέρες άδεια το καλοκαίρι. Από το χαλαρό ανοιξιάτικο αεράκι μέχρι τον δυνατό και βροχερό καιρό του χειμώνα. Από ένα ελαφρύ ζακετάκι έως την πιο βαριά γούνα. Όλα παίζουν ρόλο, παρ’ όλα αυτά θα ήθελα να έχετε στο μυαλό σας ότι οι εποχές είναι -και- μέσα μας κι αν το επιλέξουμε, μπορούμε να κάνουμε την κάθε μέρα, τον κάθε μήνα κι όλο τον χρόνο την αγαπημένη μας εποχή.