Στις εποχές που διανύουμε το άγχος και η πίεση αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Οι απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής είναι αδιάκοπες· εργασιακές υποχρεώσεις, οικογενειακές ευθύνες, προσωπικές αναζητήσεις, κοινωνικές πιέσεις και συνεχώς επιταχυνόμενοι ρυθμοί, που συχνά δε μας επιτρέπουν ούτε να σταθούμε για να πάρουμε μια ανάσα. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον δεν είναι μόνο η φυσική μας αντοχή που δοκιμάζεται, αλλά και η ψυχική μας ισορροπία, οι αξίες μας και ο ίδιος μας ο χαρακτήρας. Κι αν αναρωτιέσαι πότε αποκαλύπτεται ο αληθινός εαυτός ενός ανθρώπου, η απάντηση δε βρίσκεται στις εύκολες μέρες.
Αντίθετα, είναι οι στιγμές κρίσης οι ώρες πίεσης και απογοήτευσης που λειτουργούν σαν καθρέφτης και μας φανερώνουν χωρίς μάσκες ποιοι πραγματικά είμαστε. Ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε το άγχος αποκαλύπτει πολλά για τον ψυχικό μας κόσμο και την εσωτερική μας συγκρότηση. Υπάρχουν άνθρωποι που ακόμα και μέσα σε φορτισμένες συνθήκες διατηρούν τη νηφαλιότητά τους. Δεν αντιδρούν παρορμητικά, δεν αφήνουν τον εκνευρισμό να ξεσπάσει αδικαιολόγητα στους άλλους. Αυτό δε σημαίνει ότι δε νιώθουν πίεση, αλλά ότι έχουν μάθει να τη διαχειρίζονται.
Συνήθως, πρόκειται για άτομα με ανεπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη που έχουν καλλιεργήσει την ικανότητα της παρατηρητικότητας, της ρύθμισης των συναισθημάτων τους και της ψύχραιμης λήψης αποφάσεων. Αυτή η συμπεριφορά δεν προκύπτει από τύχη. Είναι αποτέλεσμα εσωτερικής δουλειάς, εμπειριών και συχνά πολλών προσωπικών μαχών. Ο εσωτερικός κόσμος ενός τέτοιου ανθρώπου μοιάζει με ήρεμο λιμάνι εν μέσω θαλασσοταραχής.
Αντίθετα, όταν κάποιος αντιδρά με εκνευρισμό, σπασμωδικότητα ή θυμό σε καταστάσεις πίεσης, δε σημαίνει απαραίτητα ότι είναι λιγότερο ικανός. Ίσως δεν έχει ακόμη αναπτύξει τους απαραίτητους μηχανισμούς διαχείρισης. Πολλοί άνθρωποι κάτω από δυσκολίες εκφράζουν απωθημένα, φόβους ή ανασφάλειες, που μέχρι πρότινος κρύβονταν επιμελώς. Η πίεση λειτουργεί σαν μεγεθυντικός φακός που φέρνει στην επιφάνεια όλα όσα ίσως προσπαθούσαμε να αγνοήσουμε ή να κρύψουμε τόσο από τον εαυτό μας όσο και από τους άλλους. Σε αυτές τις στιγμές η ανθρώπινη αδυναμία γίνεται ορατή. Και αυτό αν το δούμε με ειλικρίνεια δεν είναι απαραίτητα κακό. Είναι μια ευκαιρία για αυτογνωσία και εξέλιξη εφόσον υπάρχει η πρόθεση να αλλάξουμε και να αναπτυχθούμε.
Εξίσου σημαντικό είναι το πώς φερόμαστε στους γύρω μας όταν εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε καλά. Είναι εύκολο να είμαστε ευγενικοί και υποστηρικτικοί όταν όλα πηγαίνουν ρολόι. Αλλά τι γίνεται όταν είμαστε κουρασμένοι απογοητευμένοι ή θυμωμένοι; Όταν η πίεση χτυπάει κόκκινο και το περιθώριο υπομονής μειώνεται επικίνδυνα;Όταν κάποιος ακόμα και στις πιο δύσκολες ημέρες του καταφέρνει να δείξει κατανόηση να μη μιλήσει απότομα να προσφέρει ένα χαμόγελο ή έναν καλό λόγο τότε αποκαλύπτεται ένα ήθος βαθιά ριζωμένο. Η ενσυναίσθηση, η ευγένεια και ο σεβασμός δεν είναι απλώς κοινωνικές συμβάσεις, είναι σημάδια εσωτερικής δύναμης και ωριμότητας.
Η πίεση συχνά μας φέρνει αντιμέτωπους με δυσάρεστες καταστάσεις αποτυχίες καθυστερήσεις παρεξηγήσεις. Σε αυτές τις στιγμές έχουμε δύο επιλογές να κατηγορήσουμε τους άλλους ή τις συνθήκες ή να αναλάβουμε την ευθύνη που μας αναλογεί και να προχωρήσουμε προς τη λύση. Η δεύτερη επιλογή είναι δύσκολη αλλά εξαιρετικά αποκαλυπτική. Όταν κάποιος στέκεται όρθιος χωρίς να ψάχνει εξιλαστήρια θύματα όταν παραδέχεται τα λάθη του και δουλεύει για τη διόρθωσή τους τότε μιλάμε για έναν χαρακτήρα με ηγετικά χαρακτηριστικά. Πρόκειται για μια στάση ζωής που ενισχύει όχι μόνο την ατομική αξιοπιστία αλλά και τη συλλογική εμπιστοσύνη. Εν τέλει οι δυσκολίες δεν είναι απλώς προβλήματα προς επίλυση αλλά ευκαιρίες για εμβάθυνση στον εαυτό μας. Μας δείχνουν τι αντέχουμε τι φοβόμαστε πού χρειάζεται να δουλέψουμε. Αν τις προσεγγίσουμε με ανοιχτό μυαλό και ειλικρίνεια μπορεί να λειτουργήσουν ως καταλύτης προσωπικής ανάπτυξης.
Δεν υπάρχει τέλειος άνθρωπος. Όλοι κάποια στιγμή θα λυγίσουμε θα θυμώσουμε θα κάνουμε λάθος. Αυτό που μετράει είναι πώς αντιδρούμε μετά. Θα κρυφτούμε πίσω από δικαιολογίες ή θα τολμήσουμε να αντικρίσουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη που η πίεση μας προσφέρει;
Η πιο αυθεντική εκδοχή του εαυτού μας να μη φαίνεται όταν όλα είναι ήρεμα και εύκολα. Φαίνεται όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα, όταν οι μάσκες πέφτουν και τα πρέπει υποχωρούν μπροστά στα «είμαι». Εκεί, στις ρωγμές ξεπροβάλλει η αλήθεια μας. Και αυτή η αλήθεια όσο δύσκολη κι αν είναι έχει πάντα μέσα της τη δυνατότητα της μεταμόρφωσης.
Συντάκτης: Ηλιάννα Βασιλείου
