Μην κυνηγάς συνέχεια το απόλυτο

Από τότε που ήμασταν παιδιά, κυριαρχούσε στις ταινίες, στις διαφημίσεις, στα παιχνίδια, ακόμα και στις εντυπώσεις που είχαμε απ’ τους μεγάλους, το πρότυπο του ιδανικού. Ψάχνουμε το τέλειο σε όλο το φάσμα της ζωής μας, από το σπίτι, την οικογένεια, τους συντρόφους, τους φίλους μέχρι και την επαγγελματική και οικονομική μας κατάσταση. Πρόκειται όμως για ρεαλιστική αποτύπωση της πραγματικότητας; Προφανώς και όχι! Εκείνη την εποχή δεν είχαμε ανάγκη -ή τουλάχιστον έτσι νομίζαμε, λόγω της παιδικής μας άγνοιας και της αμφιβολίας των γονέων μας- την πραγματική εικόνα του κόσμου, αλλά ένα όμορφα δομημένο και επιμελώς προετοιμασμένο απείκασμά του.

Μεγαλώσαμε αναζητώντας μανιωδώς επιβλητικά σπίτια με μεγάλους πράσινους κήπους, την τετραμελή οικογένεια με τα δύο μικρά παιδάκια, τον χαριτωμένο σκύλο και τους χαμογελαστούς γονείς, τον μοναδικό έρωτα της ζωής μας που θα παντρευτούμε αναπαράγοντας το προηγούμενο πρότυπο, τους παντοτινά στο πλευρό μας φίλους που θα είναι δίπλα μας αιωνίως, τη φανταστική δουλεία των ονείρων μας με τις καλύτερες αμοιβές -κάτι απ’ όλα αυτά ή και ακόμη περισσότερα. Δυστυχώς, σηκωθήκαμε ένα πρωί και καταλάβαμε ότι οι σκιές εξαφανίστηκαν, αφού το φως αποκάλυψε την αλήθεια και πως όλα αυτά δεν υπάρχουν(;)! Η σοκαριστική αυτή συνειδητοποίηση θα μπορούσε ίσως να μας προβληματίσει σχετικά με τις σκέψεις μας, τις επιλογές και τη στάση ζωής μας και να μας δώσει τη δυνατότητα να ανασυγκροτηθούμε και να συλλογιστούμε την πραγματικότητα που απλώθηκε ενώπιον μας.

Ο άνθρωπος, ανέκαθεν, λάτρευε, θεοποιούσε, πάσχιζε να φτάσει -ξέροντας ενδόμυχα ότι ποτέ δε θα το πετύχει- το απόλυτο και αφοσιωνόταν στην αναζήτηση του ανέφικτου εκείνου στόχου. Ελκόμαστε από άπιαστα όνειρα, σκεφτόμαστε ότι θα ζούμε για πάντα, θα μας αγαπούν και θα είμαστε ευτυχισμένοι μια ζωή και όλα αυτά θα συνεχίζονται και θα πολλαπλασιάζονται μαζί με τα θετικά στοιχεία της αιωνιότητας. Σκεφτόμαστε συνεχώς ότι η καθημερινότητά μας οφείλει να είναι τέλεια, πως μας υποσχέθηκαν τον παράδεισο και μας τον στέρησαν για ακόμα μια φορά, οπότε η μοναδική διέξοδος που απομένει είναι η συστηματική γκρίνια, η καθημερινή μιζέρια, η συνεχής απογοήτευση και η εύρεση προσωρινών διεξόδων από αυτή την φαινομενικά άδικη ζωή. Η διάχυτή μας απαισιοδοξία ξεχύνεται αδιάλειπτα και ασυγκράτητα σε όλες τις φάσεις της καθημερινότητάς μας και δε μας αφήνει να αισθανθούμε ευτυχισμένοι.

Επιλέγουμε λοιπόν ασυνείδητα την αναζήτηση του απόλυτου, θέλουμε να φτάσουμε στο μέγιστο εκείνο σημείο που καταρρίπτει όλα τα όρια και τα εμπόδια, που μοιάζει συναρπαστικό, αιφνίδιο, ονειρικό σχεδόν, αφού γνωρίζουμε εκ των προτέρων την επικείμενη, άδοξη κατάληξή του. Μέσα όμως στο ατέρμονο αυτό κυνηγητό, κρύβεται περίτεχνα, η δυσκολία και η συνακόλουθη αδυναμία να εκτιμήσουμε την απλότητα. Παρ’ όλο που διατυμπανίζουμε με κάθε ευκαιρία, πόσο μουντή και αδιάφορη μάς παρουσιάζεται, ο κρυφός πειρασμός της υλοποίησής της υπάρχει μέσα μας. Επιθυμούμε μια απλή ζωή, με καθημερινά προβλήματα που θα μάθουμε να τα εκτιμάμε, γιατί εξελισσόμαστε μέσα από αυτά. Μια όμορφη φιλία και μια υγιή σχέση που θα αντιμετωπίζουμε σαφώς δυσκολίες και μια εργασία που θα μας ικανοποιεί. Οι αναποδιές είναι αδύνατον να εξαφανιστούν, όμως όσο ουτοπική και να ακούγεται μια καθημερινότητα χωρίς εμπόδια, τη στιγμή που θα τη βιώναμε για μεγάλο χρονικό διάστημα, η έκδηλή μας απογοήτευση και ο υπέρμετρος εκνευρισμός θα έκαναν την εμφάνισή τους. Εξάλλου, αν επιθυμούμε να αναζητήσουμε την πρόκληση εκείνη που θα μας εξιτάρει, θα στρέψει όλη μας την προσοχή πάνω της, θα μας ωθήσει να παλέψουμε για εκείνη δίχως σκέψη, μπορούμε να αγωνιστούμε για την απλότητα, που παρ’ όλη την φαινομενική της ευκολία, στην τελική ανάλυση, παραμένει άπιαστη.

Η επιδίωξη του απόλυτου συνυφαίνεται με την προσπάθεια για τελειότητα. Αποζητούμε κάτι ανώτερο, διαχρονικό, με αδιαμαρτύρητα επιβεβαιωμένη σημασία, επιδιώκοντας την άπιαστη, ουτοπική πραγματικότητα, σαν να κλείνουμε ερμητικά τα μάτια μας μπροστά στην πραγματικότητα, μήπως τυφλωθούμε από την αλήθεια της. Όμως, δεν πρέπει να φοβόμαστε την τελειότητα, δε θα την πετύχουμε ποτέ, όπως είπε ο Νταλί προσγειώνοντας μας στην πραγματικότητα και μέσα στην κυνικότητά του είχε απόλυτο δίκιο. Η προσέγγιση ότι η ζωή μας ποτέ δε θα μπορέσει να αγγίξει το αψεγάδιαστο, θα έπρεπε να μας ηρεμεί παρά να μας αγχώνει περισσότερο, αφού προσπαθώντας για κάτι ουσιαστικά αδύνατο και ανούσιο, καταστρατηγούμε την ίδια μας τη φύση. Ο άνθρωπος δε δημιουργήθηκε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση ενός τέλειου προτύπου, αλλά αντίθετα επιβεβαιώνει την υπόστασή του με τη συνεχή και αδιάκοπη προσπάθεια για εδραίωση. Στο εγχείρημα αυτό παρεισφρέουν συχνά και δυσάρεστες εκπλήξεις, όπου ο τρόπος αντιμετώπισης τους καθορίζει ποιοι είμαστε. Η ζωή είναι μια πανέμορφη ατέλεια που αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό της, της προ(σ)δίδει τη μοναδικότητα της και ίσως χωρίς αυτό να φαινόταν ασήμαντη.