«Να ζει κανείς ή να μη ζει;». Αυτό είναι το πρώτο ερώτημα που μας έρχεται στο μυαλό όταν κάποιος κάνει αναφορά στον κλάδο της φιλοσοφίας. Όμως επειδή δεν είναι πάντα η πρώτη εντύπωση σωστή, η φιλοσοφία δεν είναι απλώς ένα γενικό και αόριστο ερώτημα.

Η φιλοσοφία δεν είναι μόνο τρόπος ζωής, είναι η ίδια η ζωή. Αποτελεί μητέρα πολλών άλλων κλάδων, όπως της ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας, της μεταφυσικής, της πολιτικής, της ηθικής. Ο λόγος είναι πως όταν οι άνθρωποι πρωτοασχολήθηκαν με την έρευνα, άρχισαν να ψάχνουν απαντήσεις για όλα όσα τους προβλημάτιζαν. «Από που προήλθαμε;», «Πώς φτιάχτηκε ο κόσμος;», «Τι υπήρχε πριν από εμάς», «Τι είναι Θεός; Υπάρχει;», «Πώς λειτουργεί η ανθρώπινη συνείδηση;», «Πώς ένα άψυχο αντικείμενο όπως η ψυχή επιδρά σε ένα φυσικό σώμα;». Με το πέρασμα των χρόνων, άνθρωποι καταπιάστηκαν σε μεμονωμένα ερωτήματα και όχι με όλα μαζί, κάτι σαν ειδίκευση σε επιμέρους κλάδους της, κι από εκεί γεννήθηκαν κι άλλες επιστήμες.

Στην σύγχρονη εποχή της τεχνολογίας, παρασυρμένοι από τον βωμό του χρήματος, οι άνθρωποι ψάχνουν εύκολους τρόπους να κερδίσουν πολλά λεφτά. Κι ενώ επενδύουν σε αυτό, ξεχνάν να ζήσουν. Χάνουμε έτσι το νόημα της ζωής. Ξεχνάμε πόσο ωραία είναι να ακονίζουμε το μυαλό μας, να προσπαθούμε να βρούμε λύσεις. Στα φιλοσοφικά ερωτήματα δεν υπάρχουν απαντήσεις, αν υπήρχαν μάλλον θα είχαν ξεφύγει απ’ το αντικείμενο μελέτης της φιλοσοφίας. Οι φιλόσοφοι ψάχνουν κάθε πιθανή απάντηση, εξετάζουν κάθε σενάριο και πάντα θα σου βρουν ένα αντιπαράδειγμα. Η φιλοσοφία είναι μια συνεχής μάχη προς την αλήθεια. Είναι μια μάχη κατά των παγιωμένων αντιλήψεων που προσπαθούν να μας επιβάλουν από την κούνια μας, διότι με τη γέννησή μας συνήθως έρχεται πακέτο και η θρησκευτική μας πίστη και οι αντιλήψεις που πρέπει να υιοθετήσουμε, ανάλογα με τον γεωγραφικό χώρο στον οποίο βρισκόμαστε. Η φιλοσοφία είναι μια μικρή επανάσταση σε όλο αυτό!

Και αν δε  φτάσεις ποτέ στην απόλυτη αλήθεια, θα βρεις σίγουρα τη δική σου. Διότι θα έχεις πλέον μελετήσει, θα έχεις δει το νόμισμα και από τις δύο όψεις. Θα ξέρεις και θα επιλέξεις με βάση τη δική σου νοοτροπία και όχι σύμφωνα με αυτό που προσπάθησαν να σου επιβάλουν στο σπίτι, στο σχολείο ή στην κοινότητα που έτυχε να γεννηθείς! Σκεφτείτε το λίγο. Πόσο ελεύθεροι είμαστε τελικά να επιλέξουμε αυτό που ταιριάζει σε μας, που είναι πιο κοντά στις δικές μας αντιλήψεις, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει πως θα χρειαστεί να αμφισβητήσουμε όσα ήδη βρίσκουμε έτοιμα ή να πάμε κόντρα σε απόψεις της οικογένειας ή της κοινωνίας μας;

Ο μόνος τρόπος να αποδεσμευτούμε και «να βγούμε έξω από το σπήλαιο» όπως λέει και ο Πλάτωνας είναι ο δρόμος της φιλοσοφίας. Τα παραπάνω συνοψίζει και ο Κικέρωνας, χρησιμοποιώντας τα εξής λόγια: «Ω, φιλοσοφία, οδηγήτρια της ζωής! Εσύ που αναζητείς την αρετή και εκβάλλεις τα ελαττώματα, τι θα μπορούσε να είναι, χωρίς εσένα, δε λέω η δική μου ζωή, αλλά η ζωή όλων των ανθρώπων;». Φιλοσοφία, λοιπόν, γιατί μας ανοίγει πολλά παράθυρα, χωρίς να μας επιβάλλει να δούμε μέσα από ένα απ’ αυτά. Μας δίνει το έναυσμα να σκεφτούμε, να αξιολογήσουμε και ν’ αποφασίσουμε εμείς για τα ερωτήματα εκείνα που ακόμα επιστημονικά δεν έχουν λάβει μία και μόνο -δύσκολα αμφισβητούμενη- απάντηση.

 

Συντάκτης: Κατερίνα Παλατέ
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.