

Στις 8 Μαρτίου 2014, η πτήση MH370 της Malaysia Airlines απογειώνεται από το Διεθνές Αεροδρόμιο της Κουάλα Λουμπούρ με προορισμό το Πεκίνο. Το Boeing 777-200ER μεταφέρει 239 άτομα: 227 επιβάτες και 12 μέλη πληρώματος. Οι επιβάτες προέρχονται από 14 διαφορετικές χώρες, με την πλειοψηφία να είναι από την Κίνα, ενώ υπάρχουν επίσης επιβάτες από τη Μαλαισία, την Ινδονησία, την Αυστραλία, τη Γαλλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες.
Η πτήση ξεκινάει ομαλά στις 00:41 τοπική ώρα, αλλά λιγότερο από μία ώρα μετά την απογείωση, το αεροσκάφος εξαφανίζεται από τα ραντάρ, χωρίς να εκπέμψει σήμα κινδύνου ή οποιαδήποτε ειδοποίηση. Παρά τις μεγαλύτερες και πιο δαπανηρές έρευνες στην ιστορία της αεροπλοΐας, η τύχη του παραμένει άγνωστη μέχρι σήμερα, οδηγώντας σε μια από τις μεγαλύτερες αεροπορικές εξαφανίσεις όλων των εποχών.
Τα γεγονότα
Η τελευταία επικοινωνία με το πλήρωμα καταγράφεται στις 01:19 π.μ., όταν ο συγκυβερνήτης θα πει: «Καληνύχτα, Malaysian Three Seven Zero». Δύο λεπτά αργότερα, στις 01:21 π.μ., το αεροσκάφος εξαφανίζεται από τα πολιτικά ραντάρ, ενώ πετάει πάνω από τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Οι έλεγχοι θα αποκαλύψουν αργότερα, ότι το αεροπλάνο είχε απενεργοποιήσει το σύστημα επικοινωνίας του (ACARS) και είχε κάνει μια ξαφνική στροφή 180 μοιρών, κατευθυνόμενο δυτικά, προς τη Θάλασσα Ανταμάν.
Στρατιωτικά ραντάρ συνεχίζουν να ανιχνεύουν το αεροσκάφος μέχρι τις 02:22 π.μ., όταν πλέον χάνεται οριστικά το σήμα του πάνω από τον Ινδικό Ωκεανό. Παρόλο που δεν υπάρχουν άμεσες ενδείξεις σχετικά με το τι συνέβη, αναλύσεις δορυφορικών δεδομένων από την Inmarsat δείχνουν, ότι το MH370 θα συνεχίσει να πετά προς τον Νότιο Ινδικό Ωκεανό για ακόμα περίπου έξι ώρες, προτού εξαντληθούν τα καύσιμα του και πέσει στη θάλασσα.
Η περιοχή αναζήτησης εκτάθηκε σε εκατοντάδες χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα, αλλά το κύριο τμήμα του αεροσκάφους δε βρέθηκε ποτέ. Διάφορα συντρίμμια, όπως το πτερύγιο ενός φτερού (flaperon), ξεβράστηκαν κατά καιρούς σε παραλίες της Ανατολικής Αφρικής και στα νησιά του Ινδικού Ωκεανού, επιβεβαιώνοντας ότι το αεροπλάνο έχει καταλήξει στον ωκεανό.
Οι θεωρίες για την εξαφάνιση
Η έλλειψη απαντήσεων, όπως είναι λογικό, έχει δημιουργήσει πολλές θεωρίες σχετικά με το τι μπορεί να συνέβη. Ακολουθούν οι σημαντικότερες:
1. Μηχανική βλάβη
Μια πιθανότητα είναι, ότι το αεροπλάνο υπέστη σοβαρή μηχανική βλάβη, όπως πυρκαγιά ή αποσυμπίεση καμπίνας. Σε περίπτωση αποσυμπίεσης, το πλήρωμα και οι επιβάτες θα μπορούσαν να έχουν χάσει τις αισθήσεις τους λόγω έλλειψης οξυγόνου. Το αεροσκάφος θα συνέχιζε να πετά στον αυτόματο πιλότο μέχρι να εξαντληθούν τα καύσιμα και πέσει στον ωκεανό. Ωστόσο, η αλλαγή πορείας που κατέγραψαν τα ραντάρ, δε συνάδει με αυτήν τη θεωρία, αφού σε περίπτωση ακραίας βλάβης, η λογική πορεία θα ήταν προς το πλησιέστερο αεροδρόμιο. Επιπλέον, τα συντρίμμια που βρέθηκαν, δε δείχνουν σημάδια έκρηξης ή φωτιάς, καθιστώντας αυτή τη θεωρία λιγότερο πιθανή.
Υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο να υπήρξε βλάβη σε κάποιο κρίσιμο σύστημα, όπως οι επικοινωνίες, με αποτέλεσμα το πλήρωμα να προσπαθεί να επιστρέψει, χωρίς όμως να μπορεί να ενημερώσει τις αρχές. Αυτό, βέβαια, δεν εξηγεί την πλήρη εξαφάνιση του αεροσκάφους για τόσες ώρες.
2. Αυτοκτονία πιλότου
Ο κυβερνήτης Ζαχάρι Άχμαντ Σαχ υπήρξε αντικείμενο έντονων εικασιών. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι σκόπιμα άλλαξε πορεία και έριξε το αεροσκάφος στον ωκεανό. Υπολογιστές που ανακτήθηκαν από το σπίτι του, έδειξαν ότι είχε κάνει προσομοιώσεις πτήσεων που περιλάμβαναν διαδρομές στον Ινδικό Ωκεανό. Ωστόσο, δεν υπήρξαν ενδείξεις ότι είχε προσωπικά ή ψυχολογικά προβλήματα που θα τον οδηγούσαν σε μια τέτοια πράξη. Επιπλέον, το ενδεχόμενο της αυτοκτονίας του πιλότου έχει αμφισβητηθεί έντονα από συναδέλφους του.
Παρόλα αυτά, η πορεία που ακολούθησε το MH370 – μια ξαφνική στροφή και πτήση σε απομονωμένη περιοχή – ταιριάζει με περιπτώσεις εσκεμμένης συντριβής. Υπάρχουν περιπτώσεις και άλλων πιλότων που έριξαν εσκεμμένα αεροσκάφη, όπως η πτήση Germanwings 9525, κάτι που ενισχύει αυτή την υπόθεση. Αν όντως έγινε εσκεμμένη συντριβή, γιατί; Ήταν προσωπική απόφαση του πιλότου, πολιτική διαμαρτυρία ή κάτι άλλο, που δεν γνωρίζουμε;
3. Αεροπειρατεία
Η αεροπειρατεία θεωρείται μια πιθανή εξήγηση, αν και δεν έχει βρεθεί κανένα στοιχείο που να δείχνει εμπλοκή επιβατών ή μελών πληρώματος. Εάν κάποιος ανέλαβε τον έλεγχο του αεροσκάφους, γιατί δεν υπήρξε επικοινωνία ή απαίτηση λύτρων; Επίσης, δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι κάποιος από τους επιβάτες είχε σχέσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις ή παρουσίασε ύποπτη συμπεριφορά πριν από την πτήση.
Ωστόσο, υπάρχουν σενάρια που αναφέρουν ότι η αεροπειρατεία θα μπορούσε να είχε γίνει από έναν ή περισσότερους πιλότους, με σκοπό είτε την πολιτική διαμαρτυρία είτε τη μεταφορά του αεροσκάφους σε άγνωστη τοποθεσία. Μια από τις πιο ακραίες θεωρίες, υποστηρίζει ότι το MH370 προσγειώθηκε μυστικά σε απομονωμένη περιοχή και αποκρύφθηκε για άγνωστους λόγους, κάτι που, ωστόσο, δεν έχει αποδειχθεί.
4. Το σενάριο της κατάληψης από ξένο κράτος
Μία από τις θεωρίες που κυκλοφόρησαν έντονα, αφορά την ιδέα ότι το αεροπλάνο καταλήφθηκε από κάποια ξένη κυβέρνηση ή κράτος με σκοπό την ακινητοποίησή του για πολιτικούς λόγους. Αυτή η θεωρία υποστηρίζει, ότι η πτήση MH370 κατευθύνθηκε σε απομακρυσμένη τοποθεσία, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί αργότερα για στρατηγικούς σκοπούς ή ως διαπραγματευτικό χαρτί. Παρά την έλλειψη αποδείξεων για τέτοιες δραστηριότητες, η θεωρία αυτή θα εξηγούσε γιατί το αεροπλάνο φαινόταν να αλλάζει πορεία και να αποκλίνει από τη συνήθη διαδρομή του, χωρίς να έχει γίνει κάποια σαφής ανακοίνωση ή σήμα SOS.
5. Η θεωρία της κατάρριψης από τις ΗΠΑ λόγω του φορτίου
Μία από τις πιο αμφιλεγόμενες θεωρίες που έχουν προκύψει γύρω από το μυστήριο της πτήσης MH370, είναι η ιδέα ότι το αεροσκάφος καταρρίφθηκε σκόπιμα από τις ΗΠΑ, λόγω του περιεχομένου του φορτίου του. Σύμφωνα με αυτή την υπόθεση, το αεροπλάνο μετέφερε ευαίσθητο εξοπλισμό και τεχνολογία, η οποία είχε στρατηγική αξία για την αμερικανική κυβέρνηση, και η οποία δεν έπρεπε να πέσει στα χέρια της Κίνας. Συγκεκριμένα, υποστηρίζεται ότι το φορτίο περιλάμβανε τεχνολογία που σχετίζεται με τις ημιαγωγούς, τα νανοϋλικά και άλλες προηγμένες στρατιωτικές τεχνολογίες, δηλαδή υλικό που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση της κινεζικής στρατιωτικής ή τεχνολογικής υπεροχής. Επιπλέον, θεωρείται ότι μετέφερε εξαρτήματα για κάποιον δορυφόρο ή άλλες στρατιωτικές τεχνολογίες που ήταν σημαντικές για την ισχύ των ΗΠΑ. Η αμερικανική κυβέρνηση φέρεται να προσπαθεί να αποκλείσει την πιθανή διάδοση αυτών των τεχνολογιών στην Κίνα, ειδικά δεδομένων των γεωπολιτικών εντάσεων εκείνη την εποχή.
Υποστηρίζεται ότι οι ΗΠΑ, φοβούμενες ότι η Κίνα θα αποκτούσε στρατηγικά πλεονεκτήματα με την τεχνολογία που μεταφερόταν, πήραν την απόφαση να το εμποδίσουν, καταρρίπτοντας το αεροσκάφος. Ένα από τα βασικά σημεία που υποστηρίζει αυτή η θεωρία είναι η ξαφνική και ασυνήθιστη αλλαγή πορείας του αεροσκάφους. Αυτή η απόκλιση μπορεί να ήταν αποτέλεσμα μιας στρατηγικής κίνησης, είτε για να παραπλανήσει τα ραντάρ είτε για να προσεγγίσει μια περιοχή όπου θα μπορούσε να καταρριφθεί χωρίς να υπάρξουν μεγάλα πολιτικά ή στρατηγικά εμπόδια. Επίσης, υπάρχει η υπόθεση ότι το αεροπλάνο έπρεπε να περάσει κοντά απο περιοχές με στρατιωτικές βάσεις ή με πυκνή παρακολούθηση από αμερικανικά δορυφορικά συστήματα. Θεωρείται ότι οι ΗΠΑ, ή άλλες ισχυρές χώρες, είχαν υπό τον έλεγχό τους την περιοχή και ανέλαβαν την ευθύνη να καταρρίψουν το αεροπλάνο, προτού φτάσει σε μια περιοχή όπου αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει το ίδιο εύκολα.
Μια άλλη πτυχή αυτής της θεωρίας είναι, ότι οι ΗΠΑ συνεργάστηκαν με τη μαλαισιανή κυβέρνηση για να καλύψουν το γεγονός της κατάρριψης. Οι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας αναφέρουν ότι τόσο η μαλαισιανή όσο και η αμερικάνικη κυβέρνηση προσπάθησαν να κρύψουν την αλήθεια, ώστε να αποφευχθεί η διεθνής κρίση που θα μπορούσε να προκύψει από την αποκάλυψη μιας τέτοιας απόφασης. Το γεγονός ότι η Μαλαισία καθυστέρησε ή απέφυγε να αποκαλύψει βασικά στοιχεία σχετικά με την πτήση, όπως τα δεδομένα από τα ραντάρ ή τα στοιχεία των πιλότων, ίσως ήταν μέρος μιας συνεννόησης ή ενός συμβιβασμού με τις ΗΠΑ για να περιοριστεί η αναστάτωση που θα προκαλούνταν.
Τι Γνωρίζουμε Σήμερα;
Παρά τις πολυετείς έρευνες, η ακριβής τοποθεσία της συντριβής του MH370 δεν έχει εντοπιστεί. Ωστόσο, έχουν βρεθεί αρκετά συντρίμμια στις ακτές της Αφρικής και του Ινδικού Ωκεανού, επιβεβαιώνοντας ότι το αεροσκάφος κατέπεσε στη θάλασσα. Το 2018, η Ocean Infinity πραγματοποίησε νέες έρευνες, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Το 2024, ειδικοί ερευνητές ανέφεραν ότι τα τελευταία δεδομένα από τα ρεύματα του Ινδικού Ωκεανού μπορεί να βοηθήσουν στον εντοπισμό του κύριου τμήματος του αεροπλάνου. Παράλληλα, νέες τεχνολογίες ανίχνευσης χρησιμοποιούνται για να αναλυθούν καλύτερα τα συντρίμμια και να διαπιστωθεί τι μπορεί να συνέβη.
Το μυστήριο της πτήσης MH370 παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα άλυτα μυστήρια της σύγχρονης αεροπορίας, αφήνοντας ανοιχτά πολλά ερωτήματα που, ίσως, δεν απαντηθούν ποτέ.
(Bonus: Αν το άρθρο αυτό σας κίνησε την περιέργεια, αξίζει σίγουρα να παρακολουθήσετε το πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ του Netflix «ΜΗ370: Το αεροπλάνο που εξαφανίστηκε»)
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη