Μπορεί να έχουν περάσει 5 ολόκληρα χρόνια, από εκείνον τον Σεπτέμβρη του 2018 που αφαίρεσαν τη ζωή του Ζακ Κωστόπουλου με τον χειρότερο τρόπο που ανθρώπινος νους μπορεί να συλλάβει, η προσωπικότητά του όμως, αφήνει την αύρα της να κάνει βόλτες ανάμεσά μας. Ο Ζακ, ή η Zackie, ήρθε σ’ αυτόν τον κόσμο για ν’ αφήσει το στίγμα του με την ευγένεια, το ήθος, την ψυχή του καλλιτέχνη που περνά κι αφήνει μια όμορφη ματιά στα πράγματα. Μια επανάσταση από γκλίτερ κι αποδοχή.

Ο Ζακ μίλησε για ελευθερία, σεβασμό, απενοχοποίηση κι αγάπη, με σαρκασμό και χιούμορ χάριν της κριτικής που λάμβανε κυρίως για τη σεξουαλικότητά του. Κι όλα αυτά, έφεραν στην επιφάνεια ένα ταλέντο -εκτός των άλλων- συγγραφικό. Ο Ζακ σήμερα δυστυχώς λείπει από αυτή την όχι και τόσο ελεύθερη πραγματικότητα, αλλά οι θέσεις του αξίζει να μην ξεχαστούν- ίσως πια να είναι διδακτικές για κλειστά μυαλά.

Ο Ζακ αρθρογραφώντας, αποτύπωνε με σαρκασμό μια παρτιτούρα της ελληνικής κοινωνίας προς την ομοφυλοφιλία, την αμφισβήτηση του φύλου, το τι εστί τέλος πάντων qeer ρε πουλάκι μου κι εκείνο το “λούγκρα” που άκουγε στην εφηβεία, που δεν του ίδρωνε και το αυτί στην τελική. Διαβάζοντας κείμενά του, είτε ταυτίζεται κανείς με την ιδιοσυγκρασία του, είτε όχι, δεν μπορεί παρά να παραδεχτεί πως επρόκειτο για άνθρωπο με παιδεία, κοινωνική μόρφωση, κατανόηση ακόμα και γι’ αυτό που τον έβλαπτε, τον ρατσισμό, την ομοφοβία. Ο λόγος του ήταν ενθαρρυντικός, αφού έθιγε θέματα πληγές για την κοινωνία , όπως ο HIV, που ως οροθετικός είχε αναλάβει έναν ρόλο εμψυχωτή, η άρνηση των ανθρώπων να δεχτούν το διαφορετικά φυσιολογικό κι η προσπάθεια να πείσει πως το φύλο δε στο φοράνε στο μαιευτήριο με φορμάκι ροζ ή γαλάζιο.

«Τι γίνεται όμως όταν νιώθεις ότι το ρούχο δε σου κάνει; Ή ότι και να σου κάνει, νιώθεις ότι το να πρέπει αναγκαστικά να φορέσεις μόνο το ένα ή το άλλο, το μπλε ή το ροζ και να μείνεις με αυτό για πάντα σε περιορίζει; Δεν υπάρχουν άλλα χρώματα; Δε γίνονται συνδυασμοί;»

Όπως κάθε άνθρωπος που έχει δημόσιο βήμα κι αποκτά την ευκαιρία να μοιραστεί την οπτική του, στην περίπτωση του πανέξυπνου Ζακ, αυτό έγινε με κατεύθυνση να παρουσιάσει τον κόσμο μέσα από τα μάτια ενός ομοφυλόφιλου καλλιτέχνη ακτιβιστή που έπρεπε να υποστηρίξει τις θέσεις του απέναντι στα καθημερινά “άσε μας κι εσύ κουκλίτσα μου”. Ο κυνισμός κι η ειρωνεία του καμιά φορά ως προς την υποκρισία της κοινωνίας, ή του μάτσο τύπου που ανεβαίνει ιεραρχικά σ’ αυτήν επειδή πουλάει η εικόνα της βαρβατίλας, εκφραζόταν με θέσεις που έδιναν ώθηση στην αυτο-αγάπη και στον σεβασμό, όχι στην επικράτηση του ενός έναντι του άλλου.

«Το να είσαι femme και στην κοινωνία ανδρών να επιβιώνεις από θαύμα  που είχε πει και η Βανδή στο “Κορίτσι πράμα” είναι άξιο συγχαρητηρίων. Κράτα το κεφάλι ψηλά, τα τακούνια ψηλότερα και συνέχισε να είσαι ο fabulous εαυτός σου.»

Ξεγύμνωνε με ευφυείς ατάκες τον μισογυνισμό, την τσανσοφοβία, αναρωτιόταν ξανά και ξανά γιατί είναι τόσο σημαντικό τέλος πάντων αν άντρας θα φορέσει σουτιέν, γυναίκα σώβρακο και πάει λέγοντας. Έβλεπε πιο μακριά από τη μύτη του και προσπαθούσε να κάνει και το κοινό του να δει τα πράγματα από μια πιο ευρεία οπτική γωνία. Επειδή όπως έγραφε, δεν έβρισκε νόημα στο να κάνει οτιδήποτε για ν’ αποδείξει πως δεν είναι ελέφαντας. Κατακεραύνωνε σε κάθε ευκαιρία αυτό το αστείο το ρητό με όσους “προκαλούσαν”, έβγαζε τα εσώψυχά του κι ακόμα κι αν ένιωθε προσβεβλημένος από τοποθετήσεις κάποιων που χωρίς ντροπή έβγαιναν δημόσια, ο Ζακ με ευγένεια απαντούσε κι ο λόγος του ήταν αφοπλιστικός.

«Πρόκληση δεν είναι να διεκδικούμε για τον υπόλοιπο κόσμο τα αυτονόητα. Δεν είναι να μπορούμε ν’ αγκαλιάσουμε, να κρατήσουμε από το χέρι ή να φιλήσουμε τον ή τη σύντροφό μας. Πρόκληση είναι να στερούμαστε και να δεχόμαστε τέτοιου είδους συμπεριφορές κάθε φορά που τολμάμε να εκφραστούμε ελεύθερα, να πούμε πως είμαστε κι εμείς εδώ.»

Σκέψεις ειλικρινείς, συναισθήματα που καταγράφηκαν με σκοπό να εξηγήσουν από τη δική του θέση την αξία της ισότητας. Ανέκαθεν λέγαμε πως οι καλλιτέχνες διακατέχονται από πνεύμα που δεν τιθασεύεται, δεν μπαίνει σε καλούπια και κουτάκια, πως έρχεται στον κόσμο να ταράξει τα νερά και να διδάξει πως δεν υπάρχει μια οπτική, αλλά χιλιάδες, αρκεί να θες να τις δεις. Ο Ζακ μπορούσε να σταθεί επάξια σ’ αυτή τη θέση, όχι μόνο γι’ αυτά που πρέσβευε, αλλά κυρίως για τον τρόπο που μπόρεσε να τα κάνει αφήγημα. Γιατί προτού βγει να τα πει, να τα γράψει, έκατσε να τα συζητήσει με τον εαυτό του. Έκανε με λίγα λόγια, αυτό που πολλοί ίσως δεν μπήκαν στη διαδικασία να κάνουν ποτέ.

«Είστε εσείς που πιστεύετε ότι γράφουμε αστεία γιατί έχουμε λύσει όλα μας τα προβλήματα. Είμαστε κι εμείς που γράφουμε αστεία γιατί πιστεύουμε ότι είναι ένα αξεσουάρ που πάει καλύτερα με την γκαρνταρόμπα μας από ένα σχοινί στον λαιμό.»

Σ’ ένα κείμενό του, που μιλούσε για τη συνειδητοποίηση της σεξουαλικότητάς του, της εφηβείας του κι ούτω καθεξής, το μάτι μου έπεσε στη δική του παρότρυνση, «να είσαι και να εκφράζεις αυτό που νιώθεις κι όχι αυτά που σου είπαν πως θα έπρεπε να είσαι». Κι εκεί κατάλαβα. Τι σημαίνει μεγαλείο και θέληση να αγκαλιάσεις τον εαυτό σου, με αποτέλεσμα να μπορείς ν’ αγκαλιάζεις κι όλους τους άλλους με αγάπη γύρω σου, να δημιουργείς ομορφιά, όταν γύρω σου το μίσος κι η ανάγκη να σε εντάξουν σε κάτι “μη κανονικό” πολλαπλασιάζονται με ρυθμούς πανούκλας.

Ο κόσμος είναι πάντα πιο άδειος όταν φεύγουν άνθρωποι σαν τον Ζακ. Αν κάτι πρέπει να κρατήσουμε, είναι αυτό το φως, που για όσο έζησε χάρισε με όλα τα μέσα. Την τέχνη, τον λόγο, το νοιάξιμο για τους γύρω του, την καλλιέπεια με την οποία υποστήριξε τα πιστεύω του. Για τον δικό μας Ζακ, που μας χτύπησε το καμπανάκι και μας θύμισε πως «ναι, πρέπει να εκφράζομαι κι όχι να συμβιβάζομαι».

Κι αναρωτιέμαι, άραγε, τι θα έγραφε για όλα όσα συμβαίνουν σήμερα;

 

Πηγή φωτογραφίας

Συντάκτης: Αλίκη Μουσμούλα
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου