Η συγχώρεση είναι απελευθέρωση

Τις περισσότερες φορές οι σχέσεις στη ζωή μας –φιλικές κι ερωτικές– μας επιφυλάσσουν αρκετές εκπλήξεις, είτε δυσάρεστες είτε ευχάριστες. Κυρίως οι εκπλήξεις αυτές είναι δυσάρεστες. Εκείνο που μπορεί να καταρρίψει ό,τι έχουμε μέσα μας και νιώθουμε για κάποιον είναι το ψέμα, η αδικία, η εξαπάτηση, η απιστία και συνήθως η κοροϊδία, από εκείνα τα πρόσωπα που τους έχουμε μεγάλη εμπιστοσύνη.

Στον ίδιο βαθμό βρίσκεται κι η προδοσία από φίλους τις περισσότερες φορές. Είναι αυτό που θα σου στρίψει περισσότερο το μαχαίρι στην καρδιά και δε θα μπορέσεις να το ξεπεράσεις εύκολα. Ακόμη και καθόλου τις περισσότερες φορές, γιατί οι φίλοι είναι αυτοί που εναποθέτουμε τις ελπίδες μας και πιστεύουμε πως θα μπορούν να είναι «συνεργοί στο έγκλημα» όταν τους χρειαστούμε.

Αντίστοιχα, η ερωτική απιστία αποτελεί την πιο συνηθισμένη προδοσία μέσα σε μια ερωτική σχέση παρά το γεγονός πως δεν υπάρχουν διαφόρων ειδών περιορισμοί που μπορεί να οδηγήσουν κάποιον αγαπημένο μας στην προδοσία. Και παρά τα γεγονός πως είναι (ίσως) ο πιο άσχημος τρόπος προδοσίας, φτάνουμε κάποια στιγμή στο σημείο που χρειάζεται να σκεφτούμε μήπως χωράει μια συγχώρεση.

Σίγουρα μετά από κάτι τέτοιο τα συναισθήματα που κρύβουμε μέσα μας δεν είναι και τα πιο ήρεμα. Νιώθουμε θυμό, νιώθουμε απελπισία, μίσος και την ανάγκη να πάρουμε εκδίκηση, καθώς το πλήγμα με το οποίο έχουμε έρθει αντιμέτωποι είναι μεγάλο. Κι η αλήθεια είναι πως τέτοιου είδους συναισθήματα δύσκολα θα φύγουν από μέσα μας και θα τ’ αποχωριστούμε μετά από πολύ καιρό ή και χρόνια.

Απ’ την άλλη υπάρχει κι εκείνη η περίπτωση των ανθρώπων που μετά από κάτι τέτοιο αποφασίζουν να συνεχίσουν να συνυπάρχουν με εκείνον που τους πρόδωσε και τους πλήγωσε. Ωστόσο, η συνύπαρξη πλέον έχει γίνει πιο δύσκολη, καθώς ο θυμός που υπάρχει απ’ τη μία πλευρά, έχει αρχίσει να δηλητηριάζει τη σχέση. Και τελικά καταντάει να ταλαιπωρεί περισσότερο εκείνον που βιώνει αυτά τα δυσάρεστα συναισθήματα κι όχι εκείνον που τα προκάλεσε.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, η μεγαλύτερη ίσως λύτρωση θα μπορούσε να είναι η συγχώρεση παρά το γεγονός πως ως έννοια είναι πολύ παρεξηγημένη. Αποτελεί τον τρόπο ηρεμίας μέσα σε μια σχέση και θα μπορούσε να βοηθήσει να ξεπεραστεί οποιοδήποτε αρνητικό συναίσθημα και να συνεχίσουν να συνυπάρχουν δύο άνθρωποι, είτε φιλικά είτε ερωτικά.

Πολλοί θεωρούν ότι συγχωρώ σημαίνει ξεχνάω, ότι δίνω «άφεση αμαρτιών» ή ότι δικαιολογώ αυτό που μου έκαναν. Ακόμα περισσότερο, κάποιοι εξισώνουν τη συγχώρεση με την έλλειψη αξιοπρέπειας απ’ την πλευρά του «θύματος» ή θεωρούν ότι συγχωρώντας προσυπογράφουν βέβαιες μελλοντικές προδοσίες.

Η συγχώρεση δεν έχει να κάνει με τον άλλον, αλλά αποκλειστικά με τον εαυτό μας. Αποτελεί μια διεργασία αυτογνωσίας κι απαιτεί σύνεση, ειλικρίνεια και πάνω από όλα καλή διάθεση και σεβασμό προς τον εαυτό μας. Πριν συγχωρήσουμε επιβάλλεται να κατανοήσουμε όχι μόνο τα κίνητρα και τον τρόπο σκέψης αυτού που μας πλήγωσε, αλλά να εξετάσουμε και τον τρόπο που οι ίδιοι πιθανώς συμβάλλαμε στην προδοσία μας.

Απ’ την άλλη, κάποιοι που κατανοούν τα οφέλη της συγχώρεσης, διακατέχονται από εκείνη την επιθυμία ν’ απαλλαγούν απ’ το φορτίο των αρνητικών συναισθημάτων τους ώστε να σταματήσουν να είναι δέσμιοι του θυμού τους και να προχωρήσουν μπροστά. Βέβαια, πολλές φορές δεν ξέρουν πώς να πραγματοποιήσουν κάτι τέτοιο.

Δεν είναι λίγες οι φορές που είχαμε ακούσει από ανθρώπους να μας λένε «δεν μπορώ να ξεχάσω, είναι αδύνατον» ακόμη και για πράγματα που ίσως έγιναν πριν από πολλά χρόνια. Σε αυτές τις περιπτώσεις μάλιστα, η επιμονή αυτή μπορεί να εξοργίζει τόσο τον μετανοημένο θύτη-δέκτη της «κακίας» μας και το περιβάλλον μας, όσο και τον εαυτό μας που δεν μπορούμε «να το ξεπεράσουμε».

Η συγχώρεση όμως είναι δυνατή σε περίπτωση που το αποφασίσουμε, απ’ τη στιγμή που θα καταλάβουμε πως κάτι τέτοιο θα είναι για το δικό μας συμφέρον. Αυτό, βέβαια, που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι πως η συγχώρεση χρειάζεται χρόνο και πολλή προσπάθεια ενώ πολλές φορές η διαδικασία αυτή θυμίζει απώλεια.

Η πρώτη αντίδραση είναι το σοκ κι η δυσπιστία, τα οποία μας προστατεύουν απ’ την απελπισία για ένα μικρό διάστημα. Το επόμενο στάδιο είναι ο θυμός κι η θλίψη ενώ αν καταφέρουμε να περάσουμε αλώβητοι από αυτά τα στάδια, θα περάσουμε στη φάση της αποδοχής.

Όπως ακριβώς κι η απώλεια είναι μια διαδικασία που μας αλλάζει με τρόπους που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί, έτσι κι η συγχώρεση είναι μια διαδικασία που μπορεί να μας ωριμάσει, να μας απελευθερώσει, να μας κάνει να επαναπροσδιορίσουμε θέσεις κι απόψεις που μας στένευαν, μεταμορφώνοντάς μας σε πιο δυνατά, υπεύθυνα και δημιουργικά άτομα.

Ίσως να ‘ναι από ‘κείνα τα συναισθήματα τα οποία χρειάζονται γαϊδουρινή υπομονή, επιμονή και δύναμη και θα πάρει χρόνο κι αρκετές ίσως ημέρες να είναι πιο δύσκολες από κάποιες άλλες, μέχρι να φτάσουμε στο επιθυμητό σημείο.