Πώς θα μπορούσαμε να συνδέσουμε τον Αριστοτέλη και τη φιλοσοφία με τον καιρό της πανδημίας και τις ημέρες της καραντίνας; Αυτό θα μπορούσε να γίνει έχοντας υπόψιν μας το «Μετά τα φυσικά», όπου ο Αριστοτέλης αναλύει τους λόγους για τους ο οποίους ο άνθρωπος φιλοσοφεί και ποιες είναι οι ιδανικές συνθήκες για να συμβεί αυτό. Χρειάζεται η λεγόμενη «ραστώνη» όπως την αποκαλεί, δηλαδή χαλάρωση, ψυχική υγεία και γαλήνη, η οποία δημιουργείται στον άνθρωπο όταν βρίσκεται μόνος. Ο φιλόσοφος επίσης υποστηρίζει πως το αντικείμενο της φιλοσοφίας συνδέεται άμεσα με την αναζήτησή της αλήθειας, όπως προκύπτει και απ’ την ορολογία του ρήματος «φιλοσοφώ».

Πού κολλάνε βέβαια όλα αυτά με την πανδημία και την καραντίνα; Στο πώς θα μπορούσε ο καθένας μας, τώρα που έχει περισσότερο χρόνο, να τον αξιοποιήσει πιο ποιοτικά θέτοντας ερωτήματα και φιλοσοφώντας γύρω από επίκαιρα και διαχρονικά θέματα. Άλλωστε η αλήθεια είναι μία (ή και όχι), αλλά οι πραγματικότητες σίγουρα πολλές. Ποιο είναι όμως το κοινό της ενιαίας πραγματικότητας, η οποία αφορά τη συλλογικότητα (δηλαδή την κοινωνία) με τη μοναδική αλήθεια που βιώνει ο καθένας ξεχωριστά; Κανείς δεν ξέρει πώς θα έχουν τα πράγματα σε έναν χρόνο από τώρα. Καθένας φαντάζεται διαφορετικά τον εαυτό του μετά από αυτή την κρίση. Τώρα όμως που έχουμε χρόνο να θέσουμε προβληματισμούς και να περάσουμε κάποιες ώρες παραπάνω με μοναδική παρέα τον εαυτό μας, έχουμε περιθώρια να βάλουμε στόχους για να αλλάξουμε πράγματα, καταστάσεις και συμπεριφορές. Κι αν έχουμε μετανιώσει για τη στάση μας απέναντι σε κάποιον που αυτή τη στιγμή βιώνει την ίδια κατάσταση με εμάς, δεν είναι ποτέ αργά για να κάνουμε κάτι για να επανορθώσουμε ή έστω για να μιλήσουμε ανοιχτά.

Η καραντίνα πέρα από μέτρο προστασίας στα πλαίσια της πανδημίας μπορεί να έχει οφέλη και πλεονεκτήματα στην πνευματικότητα του ανθρώπου. Πολλοί ξεχνάνε από πού πηγάζει η φιλοσοφία και ποιος ο σκοπός της, όμως κατανοώντας τη διαχρονικότητά της και με αγάπη για τη σκέψη και τη γνώση μπορούν να έρθουν πιο κοντά της. Η φιλοσοφία αναζητεί το άγνωστο, καθώς ξεκινάει με το ερώτημα «γιατί». Ψάχνει απαντήσεις γύρω από ερωτήματα που με μια ματιά μοιάζουν αναπάντητα. Κατά τη διάρκεια αυτής της παγκόσμιας κρίσης γιατί να μη θέσουμε όλοι βαθύτερα ερωτήματα; Ερωτήματα γύρω από την κοινωνία και τον εαυτό μας που ίσως μας κάνουν να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο γύρω μας και το πώς συμπεριφερόμαστε σε κοντινούς μας ανθρώπους, αλλά και σε πρόσωπα που δε γνωρίζουμε. Ο χρόνος που μας δόθηκε μπορεί να μας φέρει πιο κοντά στον εαυτό μας, να μας δώσει την ευκαιρία να αποφορτιστούμε και να προβληματιστούμε περισσότερο για ερωτήματα που συχνά δεν προλαβαίνουν να μας απασχολήσουν στους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας. Η καραντίνα λοιπόν μπορεί να μας φέρει πιο κοντά στη φιλοσοφία, στην αναζήτηση των «γιατί» και στο να δώσουμε στα πράγματα τη δική μας ερμηνεία.

Συμπερασματικά, ο καθένας μπορεί να αξιοποιήσει αυτή την περίοδο για να προβληματιστεί γύρω από θέματα που τον αφορούν προσωπικά, να κάνει σκέψεις βαθύτερες και να δώσει έμφαση σε πράγματα που τώρα μπορεί να παρατηρήσει, ενώ κάποτε του φαινόντουσαν ασήμαντα.

Συντάκτης: Φωτεινή Μάκου
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.