Κάποτε και πριν από πολλά πολλά χρόνια, τότε που το μορφωτικό επίπεδο των ανθρώπων ήταν χαμηλότερο και οι παντός είδους επιστήμες ήταν σε βρεφικό ακόμα στάδιο, κάποια φαινόμενα ή και καταστάσεις έπρεπε με κάποιο τρόπο να εξηγηθούν. Η λογική αδυνατούσε. Οι γνώσεις ήταν περιορισμένες ώστε να ερευνήσουν και να εξηγήσουν. Πώς λοιπόν, εξηγούνταν τα ανεξήγητα; Μέσα από μύθους και δοξασίες. Το οργισμένο υπέρτατο ον που έριχνε τον κεραυνό για να εκφραστεί, η θέση του φεγγαριού που προκαλούσε την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά κάποιων ανθρώπων και φυσικά εκείνοι οι οιωνοί που έψαχναν όλοι να βρουν πίσω από κάθε τι ασυνήθιστο.

Σήμερα τα πάντα έχουν την εξήγησή τους. Με την εξέλιξη των επιστημών και των τεχνολογικών θεωριών η σφαίρα του μύθου έχει σχεδόν εκλείψει παντελώς. Φαινόμενα που κάποτε προκαλούσαν δέος, σήμερα έχουν την θεωρητική τους απόδοση και τίποτα δεν είναι ανεξήγητο. Κι εννοείται πως αυτή η εξέλιξη δεν είναι κατακριτέα. Η γνώση και η εξήγηση όλων αυτών που κάποτε καλύπτονταν από εκείνο το πέπλο του ανεξήγητου, του παραμυθιού ίσως, συνέβαλαν ώστε ο άνθρωπος να προοδεύσει και να προχωρήσει μπροστά. Μήπως, όμως έχουμε ανάγκη και από λίγο μύθο στη ζωή μας; Μήπως τον επιζητούμε ακόμα;

Ο άνθρωπος πάντα ένιωθε την ανάγκη να πιστεύει σε κάτι το ανώτερο. Σε κάτι το μεταφυσικό. Κυρίως σε δύσκολες καταστάσεις όπου το ανθρωπίνως δυνατό έχει εξαντληθεί και πλέον το άτομο ως οντότητα δεν μπορεί να κάνει κάτι παραπάνω ώστε να ξεπεραστεί η όποια δυσκολία έχει προκύψει και πρέπει να αντιμετωπιστεί. Από μια άσχημη προσωπική κατάσταση μέχρι και κάποιο πρόβλημα υγείας. Όταν όπως λέγεται χαρακτηριστικά «η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά». Οπότε επικαλούμαστε τη βοήθεια του Θεού, του φενγκ σούι και οτιδήποτε άλλου μεταφυσικού προκειμένου να αντιστραφεί η δυσκολία.

Διαχρονική είναι και η ανάγκη του ανθρώπου να μπορεί να προβλέπει τα μελλούμενα. Από την αρχαιότητα ακόμα ο άνθρωπος πήγαινε στα μαντεία για να μάθει τι έγραφε η μοίρα να συμβεί. Μελέτη οστών ζώων, βότσαλων και πολλών άλλων αντικειμένων που είχαν μαντικές ιδιότητες. Ακόμη και σήμερα, όμως η ανάγκη αυτή παραμένει άσβεστη. Παραδέξου το, πόσες φορές πίεσες κάποιον που ήξερε να ρίχνει τα χαρτιά, να τα διαβάσει και για σένα; Κάποιον που να ξέρει να λέει το φλιτζάνι ή να εξηγεί τα όνειρα; Κι ας ξέρεις πως είναι δεισιδαιμονίες. Ας μη μιλήσουμε για τα ζώδια. Γιατί όλοι μας λίγο πολύ, θα τα ψάξουμε σε κάποιο περιοδικό, σε κάποιο πρωινάδικο στην τηλεόραση. Να ξέρουμε τι έχουμε να αντιμετωπίσουμε σήμερα, βρε αδερφέ!

Τη μεγαλύτερη όμως έμφαση δίνουμε στο φαινόμενο του θανάτου. Αυτό το τόσο τρομακτικά άγνωστο, αλλά μοιραίο στάδιο της ζωής μας. Η δυσκολία του να αποδεχθούμε πως κάποτε ως φυσιολογική ροή των πραγμάτων αλλά και βιολογικά θα επέλθει το τέλος, ψάχνουμε απελπισμένα να βρούμε μια συνέχεια. Άλλος θα πιστέψει στην κόλαση και τον παράδεισο, άλλος στην μετεμψύχωση ή τη μετενσάρκωση. Ειδικά στο συγκεκριμένο ζήτημα και ειδικά από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του καθενός, ο μύθος της μετά θάνατον συνέχειας, παίρνει ένα δογματικό χαρακτήρα.

Ορθολογισμός. Απαραίτητο εφόδιο στη ζωή μας για την εξέλιξη μας αλλά και τη διεύρυνση των γνώσεών μας. Δεν αφήνουμε τίποτα στην τύχη. Τα πάντα οφείλουν και πρέπει να έχουν την εξήγησή τους. Τι θα ήταν όμως και η ζωή χωρίς λίγο μυστήριο; Χωρίς μια δόση μύθου; Φαντάσου το κάπως έτσι. Αν η ζωή είναι ένα πιάτο με καλοτηγανισμένες πατάτες και η λογική είναι το αλάτι που τις νοστιμεύει, ο μύθος είναι εκείνη η πρέζα της ρίγανης που τις απογειώνει.

 

Συντάκτης: Δημήτρης Ευσταθιάδης
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου