Ανάπηροι, άτομα με ειδικές ανάγκες ή άτομα με ειδικές δεξιότητες; Ποιο είναι τελικά το σωστό; ΑμεΑ, που είναι κι ο επίσημος όρος, σημαίνει Άτομα με Αναπηρία κι όχι Άτομα με Ειδικές Ανάγκες. Τα άτομα αυτά δεν είναι άτομα με κάποια ειδική δεξιότητα. Είναι ακριβώς όπως όλος ο υπόλοιπος κόσμος. Ούτε άτομα με ειδικές ανάγκες είναι. Χρειάζονται κι έχουν τις ίδιες ακριβώς ανάγκες με σένα και με μένα, δηλαδή την ανάγκη για καθολική προσβασιμότητα παντού.

Επίσης έχουν στόχους, απόψεις και πεποιθήσεις. Έχουν δικαίωμα στις βόλτες, στα ψώνια, στον καφέ, στα εστιατόρια, στα λεωφορεία, στη μάθηση. Έχουν δικαίωμα στο να έχουν μια φυσιολογική ζωή και μια φυσιολογική αντιμετώπιση. Το πρόβλημα, λοιπόν δεν είναι μόνο στο όνομα, δεν είναι μόνο το απρόσιτο περιβάλλον, όπου είναι κι ο βασικός παράγοντας αποκλεισμού τους, δεν είναι οι λιγοστές έως και καθόλου παροχές για την διευκόλυνσή τους. Είναι η ελλιπής ενημέρωση κι η έλλειψη παιδείας των γύρω από τα άτομα αυτά.

Δεν είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας, δεν είναι οι άτυχοι της περίστασης επειδή μπορεί να βρίσκονται καθηλωμένοι σ’ ένα αμαξίδιο ή επειδή φοράνε ακουστικά βαρηκοΐας. Χρειάζονται ισότιμη μεταχείριση όπως κι ίσα δικαιώματα. Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να γίνει άρση όλων αυτών των προκαταλήψεων και στερεοτύπων απέναντι στην αναπηρία. Τα άτομα με αναπηρίες είναι τόσο διαφορετικά μεταξύ τους, όσο και τα άτομα χωρίς αναπηρίες. Η προσκόλληση ετικέτας όπως «κωφός», «τυφλός», «ανάπηρος» σε μια ομάδα ανθρώπων δε σημαίνει ότι όλοι είναι ίδιοι μεταξύ τους, όπως δεν είναι ίδιοι, όσοι έχουν καφέ μαλλιά ή καφέ μάτια. Εν τέλει η αναπηρία είναι η κατηγοριοποίηση ή αλλιώς κονσερβοποίηση, που βιώνουν τα άτομα με βλάβες στην κοινωνική τους αλληλεπίδραση, τα οποία και πηγάζουν από τα κοινωνικά στερεότυπα μιας κοινωνίας που -και καλά- θέλει να βοηθήσει.

Ο αποκλεισμός αυτός, όμως, δεν τους σταμάτησε και δεν τους στέρησε την ίδια την ζωή. Πρόσεξε: Δεν τους το έκανε εύκολο, οι ίδιοι απαίτησαν από τον εαυτό τους να μην είναι αυτό που τους συνέβη όταν πολιτεία και κοινωνία έκαναν το αντίθετο. Έχουν όρεξη για ζωή κι είναι έτοιμοι να κατακτήσουν τον κόσμο. Έχουν γίνει επιστήμονες, αθλητές, πρωταθλητές, μοντέλα, ηθοποιοί. Δασκάλες και δάσκαλοι, για τους υπόλοιπους. Για εκείνους που στην πρώτη δυσκολία τα παρατάνε, που λένε δεν μπορώ και μουλαρώνουν. Διότι δεν είναι όλα άθλοι. Σχεδόν τίποτα δεν είναι.

Αξίζουν ένα κόσμο καλύτερο, χωρίς περιθωριοποιήσεις και χωρίς αποκλεισμούς. Κι ίσως εκεί, να μη χρειάζεται ποτέ ξανά να οριστεί ως ειδική ανάγκη το δικαίωμα να ζεις, να κινείσαι, να υπάρχεις, να επικοινωνείς και να συμπεριλαμβάνεσαι ανεμπόδιστα. Γιατί δεν είναι καθόλου ειδική.

Η 3 Δεκεμβρίου καθορίστηκε από τον ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, με σκοπό να δώσει ορατότητα και να συμβάλει ως υπενθύμιση για όλα όσα πρέπει να δουλέψουμε συλλογικά για να μπορούμε επιτέλους να ζούμε για όλους κι όχι για τους λίγους. Πως δεν μπορούμε να κάνουμε πως δε βλέπουμε όταν παρκάρουμε για πέντε λεπτά στη μοναδική θέση που πρέπει να μην παρκάρουμε. Πως δεν μπορούμε να αγνοήσουμε πως στους 50 βαθμούς το καλοκαίρι δε χρειάζεται να έχεις δυο πόδια για να δροσιστείς στην παραλία. Πως τελοσπάντων η ζωή είναι δικαίωμα κι όχι προνόμιο. Όπως και το να ονειρευόμαστε, να γελάμε, να ερωτευόμαστε, να μιλάμε, να εκφραζόμαστε με τον δικό μας τρόπο, να μαθαίνουμε, να βάζουμε στόχους και να τους πραγματοποιούμε. Καμία ειδική ανάγκη δεν υπάρχει σ’ αυτό.

Συντάκτης: Μέλπω Θεοδώρου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου