Πριν από λίγο καιρό, επιστήμονες μίλησαν για τον εντοπισμό της Κιβωτού του Νώε μέσα από μελέτες και περιγραφές χρόνων σε μια περιοχή της Τουρκίας. Αν και δεν υπάρχουν τρανταχτές ενδείξεις ότι η Κιβωτός όντως υπήρξε, οι επιστημονικές ενδείξεις κλίνουν προς την άποψη ότι μάλλον υπήρξε. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και κάποιες έρευνες για την πραγματική τοποθεσία του Κήπου της Εδέμ. Σε σχέση όμως με την Κιβωτό του Νώε, που έχει πιο πολλές πιθανότητες να υπήρξε στο παρελθόν, ο Κήπος της Εδέμ θα μπορούσε να είναι κάτι υπαρκτό;

Σύμφωνα με τη Βίβλο- και συγκεκριμένα με το βιβλίο της Γένεσης- ο Κήπος της Εδέμ είναι ένα μέρος όπου ο Θεός τοποθέτησε εκεί τους Πρωτόπλαστους, τους οποίους «εποίησε καθ’ εικόναν και καθ’ ομοίωσιν».  Πρόκειται, σύμφωνα με τις μελέτες των βιβλίων των Γραφών, για έναν κήπο στην Ανατολή, ο οποίος διασχιζόταν από τέσσερα ποτάμια, ήταν εύφορος και γεμάτος δέντρα. Το πιο γνωστό ήταν το Δέντρο της Γνώσης του Καλού και του Κακού. Η επιλογή που δόθηκε από τον Θεό στον Αδάμ και την Εύα ήταν ότι μπορούσαν να φάνε καρπούς από όλα τα δέντρα του Κήπου, εκτός από αυτό. Αν έτρωγαν τον καρπό αυτού του δέντρου, την ίδια μέρα θα πέθαιναν. Έτσι τους έδωσε την επιλογή αν θα ακολουθήσουν το καλό ή ακολουθήσουν το κακό, με την συνέχεια της ιστορίας να είναι γνωστή σε όλους.

Για τους περισσότερους πιστούς και μη, ο Κήπος της Εδέμ αντιπροσωπεύει τον Παράδεισο, το μέρος δηλαδή αυτό όπου όλα είναι αγνά και ειρηνικά. Υπάρχει όμως κάποια τοποθεσία, κάποια συγκεκριμένη πινέζα στον χάρτη, η οποία ταυτίζεται με τα γραμμένα της Βίβλου και μπορούν οι επιστήμονες να πουν με σιγουριά ότι εκεί βρίσκεται ο Κήπος της Εδέμ;

Αρχικά να αναφέρουμε ότι, σύμφωνα με τη Βίβλο – η οποία δίνει ελάχιστες γεωγραφικές λεπτομέρειες- ο Κήπος της Εδέμ τοποθετείται κοντά σε 4 ποτάμια: τον Τίγρη, τον Ευφράτη, τον Φισών (Phison) και τον Γιχών (Gihon). Παρόλο όμως που εμείς γνωρίζουμε ότι ο Τίγρης και ο Ευφράτης είναι δύο μεγάλα ποτάμια στην περιοχή της Νότιας Μεσοποταμίας, δεν υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη των άλλων δύο, για τους οποίους έχουν ειπωθεί πάρα πολλές θεωρίες. Για αυτό το λόγο κάποιοι τοποθετούν την Εδέμ στη Μεσοποταμία, μεταξύ Ιράν και Ιράκ, κάποιοι στη Βόρεια Αφρική, κάποιοι στην Αιθιοπία, ενώ υπάρχουν και κείμενα που μιλάνε για την Αρμενία. Επιπλέον, μια μικρή μερίδα πιστών έχει τοποθετήσει την έχει τοποθετήσει στο Μπαχρέιν αλλά και στη Βόρεια Αμερική.

Αυτός ο επίγειος παράδεισος, όπου ξεκίνησε ο κόσμος σύμφωνα με τη Βίβλο, θεωρητικά θα μπορούσε να είναι οπουδήποτε. Ερχόμαστε όμως στο σήμερα, όπου έχουν αρχίσει αρχαιολόγοι να κάνουν πιο συγκεκριμένες μελέτες και ειδικότερα στην περιοχή του Νείλου. Μία μικρή ομάδα μελετητών, έχοντας ως εργαλείο μελέτης τους κυρίως μεσαιωνικούς χάρτες και κείμενα ερευνητών της εποχής εκείνης, τοποθετούνε την πινέζα στο χάρτη στο σημείο όπου παλαιότερα περιέκλειαν οι ποταμοί Νείλος, Ευφράτης, Τίγρης και Ινδός. Συγκεκριμένα αναφέρουν ότι αυτή η τέσσερις ποταμοί σχηματίζουν μία μεγάλη κυκλική περιοχή όπου σε προχριστιανικά έγγραφα φαίνεται σαν μία περιοχή αρκετά εύφορη. Σε επιστημονική δημοσίευση του 2025 συμπλήρωσαν ότι η Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας είναι πιθανόν το σημείο όπου «φύτρωσε» το Δέντρο της Γνώσης του Καλού και του Κακού.

Η σύγχυση όμως για την τελική του τοποθεσία της Εδέμ έχει να κάνει με τα ονόματα των δύο ποταμών, Φισών και Γιχών, οι οποίοι δεν έχουν εντοπιστεί στο χάρτη. Ενώ λοιπόν, σύμφωνα με το βιβλίο της Γένεσης, γνωρίζουμε ότι ο Κήπος της Εδέμ ήτανε κάπου ανάμεσα στον Τίγρη και τον Ευφράτη, τους οποίους γνωρίζουμε από τη γεωγραφία αλλά και από τα αρχαία ιστορικά βιβλία, οι άλλοι δύο ποταμοί δεν έχουν ξεκάθαρη θέση στον γεωγραφικό χάρτη. Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ότι πρόκειται για τον Νείλο και τον Γάγγη ή τον Ινδό ποταμό. Μπορεί να πρόκειται για ποτάμια που στέρεψαν με το πέρασμα του χρόνου ή να ρέουν υπόγεια ή ακόμα και να έχουν αλλάξει πολλές ονομασίες μέσα στους αιώνες. Περισσότερες πιθανότητες –κυρίως λόγω των γεωλογικών ευρημάτων – να διεκδικήσει την ύπαρξη της Εδέμ έχει η Βόρεια Αφρική παρά η Μέση Ανατολή, καθώς η Αφρική συνδέεται με την έναρξη της ανθρώπινης ζωής στον πλανήτη.

Όπως και με τη γενέτειρα του Ομήρου, έτσι και με την τοποθεσία του Κήπου της Εδέμ, υπάρχουν πολλοί διεκδικητές. Δεδομένου όμως της έλλειψη στοιχείων και της μετάφραση των αρχαίων κειμένων και χαρτών θα ήταν ίσως πιο σωστό να αναφερόμαστε στην ύπαρξη της Εδέμ ως ένα συμβολικό μέρος, το οποίο θα μπορούσε να βρίσκεται οπουδήποτε. Είναι αυτό το μέρος, το οποίο ουσιαστικά σου δίνει την ευκαιρία να ζήσεις ευτυχισμένα και είναι δική σου επιλογή, αν θα υποκύψεις στους πειρασμούς ή όχι Το Δέντρο της Γνώσης δεν είναι ένα δέντρο γεμάτο βιβλία, αλλά ένα σύμβολο για τη γνώση της ζωής, όπως επιλέγει ο καθένας να τη ζήσει. Το μέρος που θα το κάνει αυτό και πώς θα το κάνει, εξαρτάται αποκλειστικά από τον καθένα μας και τις επιλογές που κάνει στη ζωή.

Συντάκτης: Κέλλυ Ιακωβίδου
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη