Ξέρετε τι κάνει τους καλλιτέχνες κάπως διαφορετικούς; Ότι παίρνουν ένα βίωμα, ένα συναίσθημα, μια σκέψη και τους δίνουν μορφή. Γίνονται λόγια, γίνονται πίνακες, γίνονται αγάλματα, ταινίες, βιβλία, στίχοι, μουσική. Γίνονται τέχνη κι έρχονται σε μας για να τα απολαύσουμε, να ταυτιστούμε και -δυστυχώς- να κρίνουμε. Δυστυχώς γιατί δεν ξέρουμε όλοι να κρίνουμε δίκαια, δεν ξέρουμε να εκτιμήσουμε πρώτα κι έπειτα να κρίνουμε, μα πρωτίστως τελούμε εν πλήρη άγνοια ως προς το πώς να είμαστε αμερόληπτοι στην όποια μας κρίση.

Μια μέρα πριν η Shakira κυκλοφόρησε το τραγούδι της «Bzrp Music Sessions #53» που σπάει κάθε ρεκόρ. Οι θεάσεις στο YouTube να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο όσο η ίδια παραθέτει εντέχνως -και εδώ που τα λέμε κάπως πικρόχολα- τη δική της σκοπιά απ’ έναν ομολογουμένως επεισοδιακό χωρισμό. Κι όμως, αυτό που διαβάζεις κι ακούς περισσότερο απ’ όλα δεν είναι μια υποκειμενική αξιολόγηση του τραγουδιού αλλά ότι δεν έπρεπε να εκτεθεί και να εκθέσει τόσο τα προσωπικά τους. Τώρα εδώ, αδυνατώ να μην καταδείξω το οξύμωρο, δεδομένου ότι αφενός δεν υπάρχει τέχνη δίχως έκθεση και αφετέρου με ποιο θράσος τ’ αποκαλούμε «προσωπικά τους» όταν είτε απροκάλυπτα, είτε με μια συστολή όλοι ασχολούμαστε μ’ αυτά.

Απ’ την άλλη, σάμπως αυτή η προτροπή στην αποσιώπηση ήταν απούσα στην επίσης πρόσφατη περίπτωση του τραγουδιού της Miley Cyrus, «Flowers», όπου μετά το διαζύγιό της δηλώνει με έντονο δυναμισμό και πολλές συμβολικές σκηνές στο βίντεο-κλιπ που το συνοδεύει ότι η ίδια αγαπάει τον εαυτό της καλύτερα από τον πρώην της; Η Miley Cyrus που τη γνωρίσαμε μέσα από το κανάλι της Disney ως Hannah Montana και που έχει επανειλημμένως χρησιμοποιήσει την τέχνη της για να μας ξανασυστηθεί ή να μας παρουσιάσει μια άλλη πτυχή του εαυτού της, ακριβώς όπως και η Shakira, στηλιτεύεται από κάθε τυχαίο λογαριασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κατακρίνεται για την επιλογή της να μιλήσει ανοιχτά για τα τραύματά της αλλά και το ταξίδι της προς τη συναισθηματική της ανεξαρτησία.

Πριν βιαστείτε όμως να μου επισημάνετε ότι έτσι είναι γενικά τα πράγματα και πως «τα εν οίκω μη εν δήμω» είναι τρόπος ζωής που δε φεύγει ποτέ από τη μόδα, θα σας προλάβω και θα σας πω δυο ονόματα: Kanye West (Ye) και The Weeknd. Προφανώς και δεν τα φέρνω τυχαία στη συζήτηση αλλά ως εξόφθαλμα παραδείγματα αυτού που λέμε στο χωριό μου «δυο μέτρα και δυο σταθμά». Αμφότεροι οι δύο δημιουργοί κυκλοφόρησαν τραγούδια με ξεκάθαρες αιχμές στις πρώην τους. Ο μεν Kanye για την Kim Kardashian αλλά και τον τότε σύντροφό της Pete Davidson, κι ο δε Weeknd έχει εξαπολύσει πυρά τόσο για την Bella Hadid όσο και για τη Selena Gomez. Μάλιστα ο τελευταίος, δεν περιορίστηκε σε ένα τραγούδι, αλλά υπαινιγμοί για τις πρώην του βρίσκονται σ’ όλο του το τέταρτο άλμπουμ «After Hours».

Δεν είδαμε όμως για αυτά κανένα βαρύγδουπο τίτλο, μήτε και γέμισε το Twitter και οι υπόλοιπες πλατφόρμες με καυστικά σχόλια! Όχι, αυτά συνήθως τα «φυλάνε» για τις γυναίκες δημιουργούς. Εκείνες θα κριθούν σκληρότερα και όχι και τόσο για το έργο τους μα για όλα εκείνα τα στερεότυπα που δεν αποτύπωσαν, για όλα εκείνα τα ταμπού που επιδίωξαν να σπάσουν, για όλες εκείνες τις προσπάθειες να κάνουν ό,τι είχαν όρεξη να κάνουν. Βλέπετε, ένας άντρας μπορεί να μιλήσει για την «κακιά» πρώην του που τον πλήγωσε, μπορεί να εξαπολύσει ύβρεις κι απειλές στον νυν σύντροφο της πρώην συζύγου, μπορεί μέχρι και να πει ότι χρησιμοποίησε μια άλλη γυναίκα ή να παρενοχλεί λεκτικώς και να μην ανοίγει ρουθούνι.

Οι άντρες δημιουργοί κάνουν τέχνη, de facto. Οι γυναίκες δημιουργοί «ξεπουλιούνται για το χρήμα» ή «ξεκατινιάζονται». Δεν έχει σημασία αν κάνουν και τα δύο φύλα το ίδιο ακριβώς πράγμα. Σημασία έχει ότι πρόκειται για διαφορετικά φύλα και από τις γυναίκες ακόμα και σήμερα η κοινή γνώμη απαιτεί να περάσουν την όποια δυσκολία σιωπηρά. Ο γυναικείος πόνος δεν έχει δικαίωμα να γίνει τέχνη, είναι μονάχα υπερέκθεση με οικονομικές βλέψεις. Αυτό τουλάχιστον θέλουν μανιωδώς να μας πείσουν.

Πριν πεταχτεί κάποιος και πει «ναι αλλά η Shakira έχει και δυο παιδιά», να τονίσω ότι δεν τα έκανε μόνη της και πως έπρεπε να τα σεβαστεί πρώτα ο σύντροφός της. Επίσης, δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να γίνονται τα παιδιά πρόσχημα για να εξαναγκάζεται μια μάνα να περνά βουβά το δράμα της. Γιατί δεν αποδεχόμαστε ότι όλοι έχουμε τραύματα και το υγιές είναι να μιλάμε γι’ αυτά; Ναι, ακόμα και στα παιδιά μας.

Δεν είναι τα παιδιά της Shakira λοιπόν ο λόγος που δέχεται αυτήν τη σκληρή κριτική. Αν ήταν δε θα τη δεχόταν κι η Miley Cyrus και επίσης -το πιο σημαντικό- θα την είχε δεχθεί κι ο φίλος μας ο Kanye. Όχι, ας μην κρυβόμαστε άλλο πίσω απ’ το δάχτυλό μας. Εδώ έχουμε να κάνουμε με στερεότυπα. Έχουμε να κάνουμε με τις απαιτήσεις της κοινωνίας για μια γυναίκα και το πόσο περισσότερες είναι σε σχέση μ’ αυτές ενός άντρα. Όλα τα άλλα είναι φτηνές δικαιολογίες.

 

Πηγή εικόνας

Συντάκτης: Σουζάνα Ντεζούκι
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου