Ποιες προσωπικότητες είναι πιο πιθανό να ερωτευτούν έναν νάρκισσο;

Ο Νάρκισσος, είναι ένας μυθικός ήρωας και case study από μόνος του, μιας και τον πρωτομάθαμε στην ελληνική μυθολογία. Τα κύρια χαρακτηριστικά του -βαρύ φορτίο κι αντικειμενικά δυσβάσταχτο- δεν είναι άλλα από τον βαθύτατο εγωισμό, την απαράμιλλη περηφάνια και την εμμονή με την επιβεβαίωση. Είναι μόνιμα ερωτευμένος με την ύπαρξή του και περιφρονεί τους άλλους ανθρώπους. Ο μύθος του, είναι τρανό παράδειγμα αυτοκαταστραφής, όπου η τραβηγμένη αγάπη για τον εαυτό, μπορεί να οδηγήσει σε απομόνωση και τραγωδία. Ο ίδιος γοητεύτηκε από την εικόνα του που καθρεφτιζόταν στη λίμνη και θέλησε, βυθίζοντας τον βραχίονά του στο νερό, να την αιχμαλωτίσει. Παρά τις προσπάθειές του δεν το κατόρθωσε- άκρως λογικό. Παρέμεινε στη θέση αυτή, μέχρι που πνίγηκε.

Ο Νάρκισσος, πέρα από τη μυθολογία όμως, καλά κρατεί και σήμερα ως όρος και μάλιστα με τα ίδια χαρακτηριστικά. Πολλές φορές έχεις ακούσει ή βιώσει ιστορίες με ανθρώπους με ναρκισσιστική διαταραχή και σίγουρα θα έχεις εκπλαγεί. Ένας άνθρωπος με ναρκισσιστικές τάσεις, μπορεί να σε κάνει να ξεχάσεις ότι γνωρίζεις ακόμα και για τα κεκτημένα στην πορεία της ανθρωπότητας, σε χρόνο dt. Αλλά για κάποιο λόγο, αντί να το βάλεις στα πόδια και να τρέξεις στον πρώτο ψυχολόγο, επιμένεις και κάθεσαι να δεις το παρακάτω. Σαν σε ταινία, μόνο που το παρακάτω είναι το ίδιο με αυτό που έχεις ήδη δει.

Έρευνες δείχνουν ότι υπάρχει απόλυτη σχέση μεταξύ συνεξαρτημένου ατόμου και ναρκίσσου· συνεξάρτηση και ναρκισσιστική κατάχρηση είναι το σημείο μηδέν λοιπόν. Στη συνεξάρτηση εμφανίζεται ένα μοτίβο συμπεριφοράς που προκαλείται από το άγχος να υπάρξεις μόνος σου και να πάρεις τις δικές σου αποφάσεις, μαζί με την ανάγκη να υπάρχει κάποιος που θα ορίζει τα βήματά σου. Μια τέτοια ανάγκη ενισχύεται από την αυθαιρεσία του ναρκίσσου να σου υπαγορεύει τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεσαι και παράλληλα επιτρέπει στον ίδιο να γίνει ακόμα πιο παρεμβατικός, ενώ ταυτόχρονα σε χρειάζεται για να αποκτά αξία και να έχει αντίκρυσμα η εξουσία του. Είναι κάτι περισσότερο από ένα πρόβλημα σχέσης.

Τα τραύματα της συνεξάρτησης επηρεάζουν τον ψυχισμό και την ατομική ανάπτυξη- βούτυρο στο ψωμί του ναρκίσσου, αφού ένα όμορφο, έξυπνο άτομο με χαμηλή αυτοεκτίμηση και με τάση απόλυτης προσαρμογής θα μείνει δίπλα του περισσότερο. Η προσαρμοστικότητα αυτή, μπορεί να είναι το εργαλείο που ανέπτυξε το άτομο αυτό για να επιβιώσει, αλλά αυτή η αλλαγή του στοίχισε την ατομικότητά του, την αυθεντικότητα και τη μελλοντική ποιότητα ζωής του. Με απλά λόγια, είναι ο μοχλός, που δίνει τη δυνατότητα στον Νάρκισσο να ασκήσει όλο και πιο έντονα την επιρροή και τον έλεγχό του. Άλλωστε, έχει δίπλα του έναν άνθρωπο που σταδιακά του ρουφάει την προσωπικότητα, τον δικαιολογεί σε όλα, δε μοιράζεται τις κακοποιητικές συμπεριφορές που δέχεται, επειδή δεν έχει εμπιστοσύνη στην κρίση του.

Οπότε, σε αυτή την περίπτωση σχέσεων, ενισχύεται η παθογένεια με έναν κώδικα αξιών ομερτά, όπου ό,τι γίνεται δε συζητιέται, μα αυτό δε σημαίνει πως δεν κάνει και ζημιά. Ο ναρκισσιστής χρησιμοποιεί τη συναισθηματική εγκατάλειψη, την απόκρυψη της στοργής, τη χειραγώγηση και την αδιαφορία για να προωθήσει τη δική του ανάγνωση. Αυτή η μορφή κακοποίησης μπορεί να περιλαμβάνει οργή, επίθεση, ψέματα και silent treatment. Η κατηγορία, η ντροπή κι η ενοχή χρησιμοποιούνται εναντίον των θυμάτων του για να τα αναγκάσει να εκπληρώσουν τις ανάγκες του.

Τα άτομα με συνεξάρτηση, από την άλλη, μερικές φορές δημιουργούν σχέσεις με ναρκισσιστές με σκοπό να αναπτύσσουν συμπληρωματικούς ρόλους. Ο συνεξαρτημένος έχει βρει ένα άτομο μέσα στο οποίο μπορεί να χαθεί κι απλώς να το υπακούει κι ο ναρκισσιστής έχει βρει κάποιον που θα τον βάζει πάντα πρώτο. Ο θύτης είναι και θύμα κι αντίστροφα κι οι δύο, όμηροι μιας δυσλειτουργικής σχέσης. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς πως ο συνδυασμός μπορεί να σακατέψει ζωές. Τα ναρκισσιστικά άτομα και τα συνεξαρτημένα, τρέφονται ο ένας από τις ανάγκες και τις επιθυμίες του άλλου, καθιστώντας και τους δύο συναισθηματικά αδύναμους.

Η συνεξάρτηση και η ναρκισσιστική κατάχρηση πάνε πακέτο. Είναι το κορδόνι στο αθλητικό παπούτσι. Σκέψου μόνο πως τα παιδιά που ζουν σε δυσλειτουργικά σπίτια των οποίων οι γονείς είναι ναρκισσιστές, έχουν μεγάλες πιθανότητες να δημιουργήσουν μια συνεξαρτώμενη σχέση, στην ενήλικη ζωή. Σε ακολουθεί σαν αρρώστια λοιπόν, η τάση σου να σε ορίζουν. Είναι σημαντικό, άρα, τώρα που έγινες ενήλικας πια, να σπάσεις την αλυσίδα, να τραβήξεις την πρίζα και να βγάλεις τη σχέση με τον εαυτό σου από τη ναρκισσιστική υποστήριξη.

Η αγάπη δεν τελειώνει στο αντίο. Η εξάρτηση όμως θα σβήσει.