Τέτοιες ιστορίες συνήθως συζητούνται στο ημίφως. Αισθηματικές ιστορίες. Κορμιά. Αγγίγματα. Η πρώτη φορά που θα βρεθείτε όλοι μαζί. Το πρώτο φιλί. Μάσκες στο πρόσωπο, πραγματικές και πλασματικές. Μαύροι τήβεννοι που καλύπτουν κορμιά και γυμνές ψυχές. Έντονη μουσική. Ολόκληροι γαλαξίες ανθρώπων να στροβιλίζονται γύρω σου. Ο θόρυβος της πόλης μια μακρινή ανάμνηση. Άγνωστοι άνθρωποι, συνταξιδιώτες, βίοι παράλληλοι ή και όχι, συνευρίσκονται, εκτονώνονται, προσπαθώντας να απομακρύνουν το τέλος και τη λήθη. Μεγάλα στρώματα που αγκαλιάζουν τις πολυάριθμες παρέες. Μικρά δωμάτια με ερμητικά κλειστές πόρτες. Όλα όσα γίνονται στο σκοτάδι, σε ένα κλαμπ για σουίνγκερς.

Φεύγοντας, αφήνοντας πίσω τα strobe lights και τους θεατρικούς καπνούς, τα ψιθυριστά λόγια, τις βαριές ανάσες, το θέλω, δεν υπάρχει κανένα πάθος που οφείλεις να κυνηγήσεις. Όλα αποτελούν το καύσιμο ανάφλεξης ενός εφήμερου και σύντομου πάθους, που αρχίζει και τελειώνει εκεί.

Ένας όχι και τόσο νέος όρος οι σουίνγκερς, αφού βρίσκεται στο παρασκήνιο σχεδόν από το 1960 στην Αμερική, ως μια μορφή κοινωνικής επαφής, ένα lifestyle που έχει κάνει αισθητή την παρουσία του σε όλο τον κόσμο πλέον. Η ευελιξία στην προσέγγισή του, όσον αφορά το ζευγάρι, είναι ένα καίριο χαρακτηριστικό του. Μη μονογαμικοί κατά κύριο λόγο, εμπλέκονται σε επαφές με τρίτους, είτε άλλα ζευγάρια είτε άλλα μεμονωμένα άτομα, πάντα όμως μέσα στα πλαίσια του ζευγαριού. Αποφεύγουν τη συναισθηματική εμπλοκή κι αυτό τους διακρίνει αισθητά από τους polyamorists. Η κυρίαρχη δυναμική είναι πρωταρχικά το ζευγάρι, με τους άλλους συντρόφους να αναλαμβάνουν δευτερεύοντες ρόλους.

Οι polyamorists, εμπλέκονται σε σχέσεις τριών ή και περισσότερων συντρόφων ταυτόχρονα, όπου υπάρχει σημαντική συναισθηματική εμπλοκή. Αυτή είναι και η κυρίαρχη διαφορά τους, η ύπαρξη σταθερής σχέσης και το μοίρασμα σε όλα τα επίπεδα, η αγάπη προς όλους ισότιμα. Θα μπορούσες να τους χαρακτηρίσεις σαν τους αναρχικούς των σχέσεων. Καταρρίπτουν σχεδόν όλα τα στερεότυπα και σχηματίζουν ευφάνταστους δεσμούς με ποικίλες δυναμικές, πρεσβεύοντας ότι δεν υπάρχει μόνο ένα άτομο που μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες σου.

Θεμελιώδης φιλοσοφία και στις δύο προαναφερόμενες μορφές σχέσης είναι φυσικά οι κανόνες που τίθενται και από τις δύο πλευρές, η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η διακριτικότητα που επικοινωνούνται ισότιμα εκατέρωθεν. Αρκετά μονογαμικά ζευγάρια συχνά εμφανίζουν έντονες επικρίσεις για τους άνωθεν αλλά τελικά κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι το ένα είναι καλύτερο από το άλλο.

Δεν είναι λίγες οι φορές που η μονογαμία, η σύναψη σχέσης αυστηρά μεταξύ δύο ανθρώπων, ανεξαρτήτως φύλου, θεωρείται συχνά ως το ιερό δισκοπότηρο στην σύγχρονη κοινωνία. Ένα ιδανικό που δίνει συνοχή και κανονικότητα στη σύγχρονη κοινωνική δομή, κρατώντας την ιεραρχία του status quo σταθερή. Πώς όμως διαμορφώνεται η συγκεκριμένη δομή όταν το κατεστημένο παραχωρεί,  έστω κι ακούσια, ένα μέρος της παρουσίας του σε μερικές νεώτερες μορφές του σχετίζεσθαι; Ίσως αφορά κάποιους λίγους, ή ίσως αποτελεί την σύγχρονη απάντηση στα προβλήματα σχέσεων, υποθέσεις όλα.

Με την απιστία να αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα σε αρκετές σχέσεις και μια σημαντική αιτία διάλυσής τους, με καμία πρόθεση από τους εμπλεκόμενους να εκφράσουν ειλικρινά όσα επιζητούν από την εκάστοτε σχέση τους, μια τέτοια εναλλακτική προσέγγιση της επαφής είτε απελευθερώνει είτε ίσως τελικά δυσκολεύει και αποσαθρώνει τα θεμέλια μιας σχέσης.

Σε μια οικονομία που ενισχύει το αίσθημα της έλλειψης, κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι δεν μπορείς να αναπτύξεις συναισθήματα αγάπης για περισσότερα από ένα άτομο κάθε φορά. Σε μια κοινωνία όπου διατείνεται την ελευθερία, αλλά είναι ταυτόχρονα περιοριστική και ελεγκτική, η σεξουαλικότητα ίσως αποτελεί το νέο πεδίο έκφρασης των μελών της, όπου εκεί καταρρέουν όλοι οι περιορισμοί, οι καθωσπρεπισμοί και οι αυστηροί κανόνες.

Τα θέματα που βρίσκονται στο περιθώριο, ή στα άκρα γενικότερα, συνήθως είναι και τα θέματα που καταλαμβάνουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις σκέψεις και στο μυαλό μας ανεξάρτητα από την εκάστοτε χρονική εποχή. Άλλωστε σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, μήπως δεν κυριευόμαστε από το συναίσθημα για κάθε επιλογή που ακολουθούμε; Υπάρχει οικονομία εκεί άραγε;

Από τις μικρές καθημερινές αποφάσεις μας μέχρι ακόμα και την πολιτική προτίμησή μας, όλα οδηγούνται από το συναίσθημα. Κι αυτό αφορά περισσότερο από ένα αντικείμενα, οπότε ίσως είναι δυνατή μια παρόμοια αναγωγή. Εξετάζοντας την πολυμορφία και την ποικιλία των ατόμων σε μια σχέση, πολλαπλά συναισθήματα έρχονται στην επιφάνεια.

Το συναίσθημα της ζήλιας, για παράδειγμα, υφίσταται και εξαρτάται από την ύπαρξη μιας σχέσης, μεταξύ δύο συντρόφων. Το αν θα μπορούσε η ύπαρξη τέτοιων μορφών σχέσεων να γίνει η αφετηρία για την απαλοιφή ενός τέτοιου συναισθήματος, αυτό είναι ένα θέμα προς ανακάλυψη. Κανείς άλλωστε δεν ισχυρίζεται το αντίθετο, ότι ακόμα και σε πιο ελεύθερες σχέσεις, η ζήλια πάλι μπορεί να δείξει το πρόσωπό της.

Κάθε άτομο μπορεί να θέτει σαφή όρια στην εξερεύνηση κι ανακάλυψη της αισθηματικής του συμπεριφοράς και στην πορεία να θέσει τους δικούς τους κανόνες συμπεριφοράς στο μοίρασμα συντρόφων. Η συμμετοχή σε μια σχέση τέτοιας μορφής μπορεί να κυμαίνεται από άκρως απελευθερωτική μέχρι πολύπλοκη και σύνθετη τόσο στην κατανόηση όσο και στη λειτουργία της.

Η αφήγηση πλέον έχει αποκτήσει ατομικό χαρακτήρα, με σκοπό την ανακάλυψη του εαυτού και ό, τι αυτό συνεπάγεται. Μια ουσιαστικά ατομική υπόθεση και σε καμία περίπτωση ένα κοινωνικά σημαντικό θέμα συγκρινόμενο με την επικαιρότητα, μάλλον έχοντας μια ασυνάφεια με την έξωθεν κοινωνία, αποτελεί ένα ολοένα και πιο ενδιαφέρον θέμα της έσωθεν κοινωνικής υπόστασης του ατόμου.

Η συντροφικότητα απαιτεί καλώς επένδυση και χρόνου και χώρου και συναισθηματικής διαθεσιμότητας. Όσο περισσότερο μοιράζεται όμως, ενέχει ο κίνδυνος της ρηχότητας του συναισθήματος.

Η ύπαρξη και μόνο του θέματος στο τραπέζι, είτε είμαστε σύμφωνοι με αυτό είτε έχουμε αντίθετη άποψη αποτελεί πάντως ένα συναρπαστικό γεγονός που μας προσφέρει την μοναδική ευκαιρία να εξερευνήσουμε είτε την πιθανότητα της απελευθέρωσης είτε την προσέγγιση μιας πιο κοινωνικά αποδεκτής πρακτικής.

Η ηθική μονογαμία δεν έχει αυτονόητο συνοδό την ιερότητα του δεσμού και τον σεβασμό του άλλου. Η επιλεκτική πολυγαμία δεν οδηγεί αναπόφευκτα στην αυτοπραγμάτωση και στην επέκταση του εαυτού. Είναι άραγε η υπόθεση ότι η μονογαμία είναι στη φύση μας αυτό που οδηγεί στη φυσικότητα της υπεροχής της; Ή μήπως η ασυμφωνία σώματος, μυαλού κι ενστίκτου, ιδιωτικού και δημόσιου βίου, φύσης και πολιτισμού, λογικής και συναισθήματος είναι αυτό που οδηγεί σε νέες μορφές σχέσεων;

Εάν η φυσική τάση του ανθρώπου είναι να σχηματίζει δεσμούς και η νέα τάση είναι να συνυπάρχουν πολλοί μέσα σε αυτόν τον δεσμό, πόσοι τελικά χρειάζονται για να δημιουργήσουν μια ικανοποιητική σχέση σήμερα;

Συντάκτης: Βασιλική Υψηλάντη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου