Να παραμένεις ελεύθερος ενώ είσαι δεσμευμένος

Το να επιλέγεις να ‘σαι ελεύθερος, όπως και το να ‘σαι σε σχέση, είναι κάτι που συμβαίνει συχνά, παρ’ όλα αυτά, λίγοι είναι αυτοί που καταφέρνουν να παραμείνουν ελεύθεροι ενώ είναι σε σχέση.

Η ελευθερία είναι μία πολυδιάστατη έννοια, που ειδικά όταν αναφέρεται σε σχέσεις, γίνεται ακόμα πιο πολύπλευρη. Ελευθερία στη σχέση, σε καμία περίπτωση, δε σημαίνει ο καθένας να ‘χει δυο και τρεις σχέσεις παράλληλα. Κάθε σχέση είναι μια συνεχής προσπάθεια, μια κατάθεση χρόνου και διάθεσης, που απαιτεί αφοσίωση και πίστη στον θεσμό της. Δυστυχώς, όμως, δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που βλέπουμε να αναλώνονται σε σχέσεις, ξεχνώντας ότι συνεχίζουν να υπάρχουν κι ως ξεχωριστές οντότητες.

«Αγαπάτε ο ένας τον άλλον, αλλά μην κάνετε δεσμά από την αγάπη» είπε ένας ποιητής. «Αφήστε την αγάπη να είναι σαν μια κινούμενη θάλασσα ανάμεσα στις ακτές των ψυχών σας. Να στέκεστε μαζί κι ωστόσο όχι πολύ κοντά, μαζί, γιατί οι κολόνες του ναού στέκονται χώρια και η βελανιδιά και το κυπαρίσσι δε φυτρώνουν το ένα στη σκιά του άλλου.» Έτσι και με τους ανθρώπους. Η αγάπη, ο έρωτας, η ανάγκη να ‘σαι με τον άλλον άνθρωπο είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για μία κοινή πορεία. Ο χρόνος που περνάς με τον άνθρωπό σου ωριμάζει εσένα αλλά και τη σχέση σου. Αυτό, βέβαια, χρειάζεται κάποια όρια, για να μην καταλήξει η αγάπη στην απόλυτη καταπίεση.

Κατόρθωμα να παραμένεις ελεύθερος ενώ είσαι δεσμευμένος. Να κρατάς την προσωπική σου ταυτότητα και να γίνεσαι ένα με τον άλλον, χωρίς όμως να χάνεις το δικό σου «ένα». Να κρατάς φιλίες, υποσχέσεις, όνειρα. Να παραμένεις εσύ! Δεν είναι δύσκολο να παρασυρθείς απ’ το συναίσθημα και την ονειρική καθημερινότητα, που σου προσφέρει, αλλά να θυμάσαι πως –αργά ή γρήγορα– αυτό θα σε εγκλωβίσει και τότε όλα αυτά που σε έκαναν να ερωτεύεσαι την αποκλειστικότητα, θα σε κάνουν να τη μισήσεις.

Προσοχή στο κενό, όμως. Άλλο «ελεύθερη σχέση» κι άλλο «ελευθερία στη σχέση». Ο χρόνος με τους φίλους, την οικογένεια, και κυρίως τον εαυτό μας, είναι άπειρης σημασίας, αφού μόνο όταν εμείς είμαστε καλά, μπορούμε να προσφέρουμε και στους γύρω μας, δημιουργώντας υγιείς σχέσεις. Η ελευθερία αυτή, βέβαια, σταματά εκεί που αρχίζουν τα όρια του «μαζί». Αφενός, ο καθένας έχει ανάγκη από αξιοποίηση προσωπικού χώρου και χρόνου, αφετέρου, αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να περιλαμβάνει άλλους συντρόφους.

Η άφεση ελευθερίας που προσφέρει ο ένας σύντροφος στον άλλον είναι σημάδι της εμπιστοσύνης που δείχνει ο ένας προς τον άλλον. Ως εκ τούτου, ο καθένας έχει την ευθύνη της επιλογής του πώς θα αξιοποιήσει αυτόν τον χώρο που του δίνεται. Αν επιλέξει να εκμεταλλευτεί την ελευθερία αυτή για περαιτέρω περιπτύξεις, τότε έχει ξεπεράσει τα όρια του «μαζί» κι οδηγεί τη σχέση σε τέλμα. Εν αντιθέσει, το να συνεχίζεις να υπάρχεις ως ο παλιός σου εαυτός, ενώ ταυτόχρονα δημιουργείς μια νέα πτυχή του, μέσω της σχέσης, αφήνει περιθώρια αναπνοής μέσα στην κατά τ’ άλλα οριοθετημένη συνύπαρξη.

Όταν αντιληφθούμε πως η αληθινή έννοια της ελευθερίας είναι να αισθάνεται κανείς απομακρυσμένος από κάθε είδους περιορισμό, τότε θα καταλάβουμε πως δε χρειάζεται να είμαστε αδέσμευτοι για να είμαστε ελεύθεροι. Η ελευθερία είναι μια κατάσταση του μυαλού, που όταν την κατακτήσεις δε στη στερεί κανείς, ακόμα κι αν είσαι εγκλωβισμένος.