Το να είσαι τελειομανής μοιάζει πολλές φορές με προσόν, σε ωθεί στο να προσέχεις κάθε λεπτομέρεια, να δίνεις το καλύτερο του εαυτού σου με ό,τι ασχολείσαι. Κι όμως, αυτή η φαινομενική αρετή μπορεί να μετατραπεί σε βάρος που σε εξαντλεί και αυτό γιατί όσο κι αν προσπαθείς, ποτέ δεν θα είναι όλα τέλεια. Ακόμη και αν συνεχίσεις να κυνηγάς την τέλεια εικόνα, κινδυνεύεις να οδηγηθείς σε πλήρη ψυχολογική και σωματική εξουθένωση. Το γνωστό και ως burn out δεν εμφανίζεται από τη μια στιγμή στην άλλη· αντιθέτως, έρχεται σιγά σιγά.
Το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα είναι να μάθεις να αναγνωρίζεις αυτά τα σημάδια, όχι μόνο τα σωματικά, αλλά κυρίως τα ψυχολογικά. Ξεκίνησε να παρατηρείς τον εαυτό σου· εάν νιώθεις συχνά πως ό,τι κι αν κάνεις δεν είναι αρκετό, πως πάντα υπάρχει κάτι να διορθώσεις, κάτι που θα μπορούσες να κάνεις καλύτερα, τότε βρίσκεσαι ήδη μέσα στον ατελείωτο κύκλο της τελειομανίας.
Ένα ακόμα σημάδι είναι η συνεχής κόπωση· όχι όμως εκείνη η οποία σταματά με έναν καλό ύπνο και πολύ ξεκούραση μακριά από υποχρεώσεις, αλλά η κούραση εκείνη που σε κάνει να ξυπνάς και να αισθάνεσαι ότι ήδη κουβαλάς βάρος, τόσο βάρος που δεν θέλεις να σηκωθείς από το κρεβάτι. Η διάθεσή σου θα δεις πως αρχίζει να πέφτει και δυσκολεύεσαι να συγκεντρωθείς, ίσως και να σου φαίνονται όλα όσα συμβαίνουν γύρω σου μάταια και ουδέτερα.
Κι έπειτα, έρχονται οι ενοχές, ότι δεν μπορείς και δεν καταφέρνεις να φτάσεις το τέλειο. Αρχίζεις να κατηγορείς τον εαυτό σου, να μην τον αντιμετωπίζεις με κατανόηση, αλλά να είσαι υπερβολικά αυστηρός μαζί του, σαν να έχεις μία εσωτερική φωνή η οποία δεν σε αφήνει να χαλαρώσεις. Αυτή είναι και η στιγμή που δεν πρέπει να σταματήσεις να προσπαθείς ή να γίνεις αδιάφορος, αλλά να μάθεις να ξεχωρίζεις πότε η προσπάθεια είναι ωφέλιμη για σένα και πότε σε φθείρει.
Δε γίνεται να τα κάνεις όλα τέλεια. Διάλεξε σε ποια πράγματα αξίζει να αφιερώσεις την προσοχή σου και σε ποια αρκεί να φτάσεις ως ένα σημείο χωρίς να ξεπεράσεις τα όριά σου. Δώσε στον εαυτό σου την άδεια να κινηθεί σύμφωνα με τον βαθμό που εκείνος νιώθει άνετα. Μην κοιτάς το τέλος και αγνοείς το ταξίδι· μάθε να στέκεσαι στη διάρκεια της διαδρομής, στις μικρές νίκες, στις στιγμές που βελτιώθηκες, στα βήματα που ήδη έκανες. Δε χρειάζεται να φτάσεις στην κορυφή για να νιώσεις ότι αξίζει ο κόπος σου.
Η ξεκούραση δεν είναι πολυτέλεια, είναι ανάγκη. Αν δε δώσεις στο σώμα και στο μυαλό σου τον χρόνο να αναπνεύσουν, δεν θα μπορείς να συνεχίσεις. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημάδια του ότι είσαι τελειομανής είναι η συνεχής σύγκριση με τους άλλους. Πάντα θα βρεις κάποιον που φαίνεται να τα κάνει καλύτερα· μόνο που αυτό δεν έχει σημασία. Η μόνη σύγκριση που σε ωφελεί είναι με τον ίδιο σου τον εαυτό, με το πού ήσουν χθες και πού βρίσκεσαι σήμερα.
Αν μάθεις να αγκαλιάζεις τις ατέλειες, θα δεις ότι πολλές φορές οδηγούν σε δημιουργικότητα και λύσεις που δεν είχες φανταστεί. Μπορεί να ακούγεται περίεργο σε σένα, αλλά η αποδοχή της εναλλαγής είναι λυτρωτική. Δε σημαίνει αδιαφορία ούτε προχειρότητα· σημαίνει όμως πως σέβεσαι τα όριά σου και δε σπαταλάς την ενέργειά σου σε λεπτομέρειες που δεν αλλάζουν την ουσία. Όταν καταφέρεις να λες ότι αυτό που έκανες είναι αρκετό, θα δεις ότι ελευθερώνεσαι. Μη θεωρήσεις πως δε θα συνεχίσεις να εξελίσσεσαι· απλώς δε θα αφήσεις την κούραση και την ενοχή να σε κυριεύσουν.
Μέσα σου υπάρχει μια φωνή που μέχρι τώρα ίσως λειτουργεί ως αυστηρός κριτής. Μπορείς όμως να θυμάσαι ότι θα τη μετατρέψεις σε σύμμαχο, να μάθεις να μιλάς στον εαυτό σου με καλοσύνη, όπως θα μιλούσες σε έναν καλό φίλο. Όταν αποτύχεις, όταν κουράζεσαι, πάρε τον χρόνο σου και μη γίνεσαι σκληρός με τον εαυτό σου· ίσως αυτή η αλλαγή σε προστατεύσει, να μη βαδίζεις σε έναν δρόμο που δεν έχει τέρμα.
Όσο κυνηγάς το απόλυτο, τόσο θα νιώθεις ότι δε φτάνεις ποτέ. Η αλήθεια όμως είναι ότι αξίζεις ακόμα και μέσα στις ατέλειές σου. Δε χρειάζεται να τα κάνεις όλα τέλεια για να έχεις αξία. Μάθε να ζεις με ισορροπία, να ακούς το σώμα και το μυαλό σου και να δίνεις χώρο, για να νιώθεις πιο ελεύθερος και ήρεμος.
Συντάκτης: Μαριάννα Χατζή
