Υπάρχουν στιγμές που λες «όχι, δεν γίνεται να το άκουσα αυτό». Κι όμως, το άκουσες. Στο podcast του Μάνου Πίντζη, με καλεσμένο το δημοσιογράφο Πέτρο Κουσουλό επανέφεραν στο προσκήνιο την υπόθεση της Ειρήνης Μουρτζούκου. Στο τρέιλερ που κυκλοφόρησε, ο γνωστός δημοσιογράφος, που έχει ερευνήσει σε βάθος την υπόθεση πέταξε μια φράση που δεν βγαίνει εύκολα απ’ το μυαλό:
«Όταν το προϊόν δεν πωλείται, τότε έχουμε φύρα».
Ναι, καλά διάβασες. Μωρά που πεθαίνουν, περιγράφονται ως «φύρα προϊόν». Σαν να μιλάμε για χαλασμένα εμπορεύματα στο ράφι, κι όχι για ανθρώπινες ζωές.
Ο Κουσουλός ξεκαθάρισε: «Η Μουρτζούκου δεν ήταν ψυχοπαθής. Ήξερε πολύ καλά τι έκανε». Μίλησε για συναντήσεις με εμβρυολόγο, για επισκέψεις σε ιδιωτικά θεραπευτήρια, για κομμάτια που, αν τα βάλεις μαζί, δημιουργούν μια πολύ σκοτεινή εικόνα. Στοιχεία, που όπως είπε, δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητα. Και στο τέλος πέταξε το ερώτημα που όλοι φοβόμαστε να σκεφτούμε:
«Μήπως μιλάμε για εμπόριο βρεφών;»
Αν όντως ισχύει κάτι τέτοιο, τότε δεν έχουμε μπροστά μας απλά μια τραγωδία, αλλά έναν εφιάλτη. Ένα κύκλωμα που βλέπει τα μωρά σαν αντικείμενα αγοραπωλησίας. Και μόνο το άκουσμα αυτής της πιθανότητας σε κάνει να θες να ουρλιάξεις. Αν και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία που να αποδεικνύουν κάτι τέτοιο, το ενδεχόμενο και μόνο προκαλεί φρίκη. Και κάπου εκεί γεννιέται το ερώτημα: πόσα δεν ξέρουμε για όσα συμβαίνουν στις σκιές, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας;
Κι εδώ έρχεται η δύσκολη ισορροπία. Ναι, ακόμα δεν υπάρχουν αποδείξεις. Ναι, μπορεί όλα αυτά να μείνουν στο επίπεδο της υποψίας. Αλλά δεν είναι δυνατόν να ακούμε τέτοιες λέξεις και να μένουμε απαθείς. Γιατί, κακά τα ψέματα, όταν συνηθίζεις να ακούς για μωρά ως «προϊόντα», κάτι μέσα σου πεθαίνει.
Δεν ξέρω τι τρομάζει περισσότερο: το ενδεχόμενο να υπάρχει πραγματικά ένα τέτοιο δίκτυο ή το γεγονός ότι αυτή η γλώσσα ειπώθηκε δημόσια και αντικατοπτρίζει μια αντίληψη που, δυστυχώς, μπορεί να μην είναι καθόλου μεμονωμένη. Όταν φτάνουμε στο σημείο να μιλάμε για «προϊόν» και «φύρα», μιλώντας για μωρά, κάτι βαθιά σάπιο έχει ήδη φανερωθεί. Ακόμα και αν τελικά αποδειχθεί ότι δεν υπάρχει οργανωμένο κύκλωμα, η κουβέντα που άνοιξε ο Κουσουλός μας θυμίζει ότι η αξία μιας ανθρώπινης ζωής δεν μπορεί να μπαίνει ποτέ στη ζυγαριά σαν εμπόρευμα.
Και κάπου εδώ, το θέμα ξεφεύγει από τη Δικαιοσύνη και τις έρευνες. Αγγίζει εμάς, σαν κοινωνία. Γιατί αν δεν αντιδράσουμε, αν δε θυμίσουμε στον εαυτό μας ότι η ανθρώπινη ζωή δεν μπαίνει σε κανένα ράφι και δεν έχει καμία τιμή, τότε ίσως το μεγαλύτερο έγκλημα να είναι η σιωπή μας. Γιατί αν συνηθίσουμε να ακούμε τέτοια λόγια χωρίς να παγώνει η ψυχή μας, τότε θα έχουμε χάσει κάτι πολύ βαθύτερο από μια δικαστική υπόθεση. Θα έχουμε χάσει την ανθρωπιά μας.
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
