Πολλές φορές αναρωτιέμαι τι είναι πραγματικά ο έρωτας. Σκέφτομαι, λοιπόν, πως ο έρωτας είναι ένας καθρέφτης… Όχι όμως ο συνηθισμένος καθρέφτης που απλώς δείχνει το πρόσωπο και τα μαλλιά μας σε λίγο διαφορετικό φωτισμό, αλλά εκείνος ο βαθύς, ο μαγικός καθρέφτης που δείχνει κάτι πολύ πιο τρομακτικό ή πολύ πιο όμορφο. Το ποιοι είμαστε στ’ αλήθεια. Ο άλλος, αυτός ο σημαντικός άλλος, γίνεται η αντανάκλαση της ψυχής μας, ο προβολέας που φωτίζει μέρη του εαυτού μας που αγνοούσαμε, φοβόμασταν ή δεν τολμούσαμε να κοιτάξουμε κατάματα, χωρίς ντροπή και ενοχή.
Κάθε φορά που ερωτευόμαστε νομίζουμε ότι ανακαλύπτουμε έναν νέο κόσμο. Ο κόσμος αυτός είναι ένας παλιός και εσωτερικός μας τόπος που ξαφνικά φωτίζεται μέσα από το βλέμμα του άλλου. Ο τρόπος που αγαπάμε, που θυμώνουμε, που ζηλεύουμε, που παραδινόμαστε, που ονειρευόμαστε μέσα στον έρωτα, μιλά για εμάς. Για το πώς μάθαμε να αγαπάμε τον εαυτό μας, για το πώς φοβόμαστε να χαθούμε, για το πόσο βαθιά αντέχουμε να δούμε τον εαυτό μας μέσα από έναν άλλο άνθρωπο.
Ο έρωτας είναι ένα ψυχολογικό θέατρο. Ο άλλος γίνεται ο καθρέφτης που αντανακλά όχι μόνο την τρυφερότητά μας, αλλά και τις ανασφάλειες, τα τραύματα και τις σκιές μας. Αν νομίζεις πως ο έρωτας είναι πάντα γλυκός, γελιέσαι. Δοκίμασε να κοιταχτείς πραγματικά μέσα του. Εκεί θα βρεις το παιδί που φοβάται να πληγωθεί, τον ενήλικα που ψάχνει αναγνώριση, την ψυχή που λαχταρά ελευθερία αλλά φοβάται τη μοναξιά. Ο άλλος άνθρωπος δεν μας κάνει απλώς να νιώθουμε έντονα, αλλά ξεκλειδώνει ό,τι ήδη υπάρχει μέσα μας — όλες αυτές τις κλειστές πόρτες που τα κλειδιά τους κρέμονται σκουριασμένα και έχουμε σχεδόν ξεχάσει την ύπαρξή τους.
Μπορεί να μην το παραδεχόμαστε, αλλά οι σχέσεις μας είναι γεμάτες καθρέφτες. Κάθε λέξη που ξεστομίζουμε, κάθε παρεξήγηση, κάθε «σε θέλω» ή «άφησέ με ήσυχο» κρύβει πίσω του έναν καθρέφτη που ψιθυρίζει: «Αυτό είσαι κι εσύ». Όταν μας αγνοούν, μας πονά γιατί ξυπνά μέσα μας τον φόβο ότι δεν αξίζουμε. Όταν μας λατρεύουν, νιώθουμε σαν θεοί γιατί βλέπουμε την ομορφιά που δεν τολμούσαμε να δούμε μόνοι μας. Όταν ο άλλος απομακρύνεται, δεν φεύγει απλώς από εμάς, αλλά μας δείχνει πόσο δύσκολα αποχωριζόμαστε όσα θεωρούμε κομμάτι του εαυτού μας.
Εκεί όμως δεν κρύβεται και όλη η μαγεία; Αν καταφέρουμε να κοιτάξουμε τον άλλο όχι σαν το πρόσωπο που μας ολοκληρώνει, αλλά σαν το πρόσωπο που μας δείχνει ποιοι είμαστε, τότε ο έρωτας γίνεται ένα σχολείο αυτογνωσίας. Μας εκπαιδεύει στην τρυφερότητα, στην υπομονή, στη βαθιά αποδοχή. Δεν χρειάζεται να είναι πάντα εύκολος, αρκεί να είναι αληθινός.
Μόνο στον έρωτα ξεγυμνωνόμαστε. Μας πετά τις μάσκες που φοράμε, τις δικαιολογίες, τις ιστορίες που λέμε στους άλλους και στον εαυτό μας. Μέσα στα μάτια του άλλου βλέπουμε πότε είμαστε ανοιχτοί και πότε φυλακισμένοι, πότε δίνουμε και πότε ζητιανεύουμε, πότε αγαπάμε και πότε κατέχουμε. Είναι ένα παιχνίδι καθρεφτών: εκεί που δείχνεις με το δάχτυλο, εκεί βρίσκεται και ο καθρέφτης.
«Δεν με προσέχει αρκετά» λες, κι ο καθρέφτης απαντά: «Εσύ προσέχεις τον εαυτό σου;»
«Με πνίγει» λες, κι εκείνος σε ρωτά: «Πόσο ελεύθερος είσαι μέσα σου;»
Αυτή η συνειδητοποίηση δεν είναι πάντα ρομαντική. Όμως είναι λυτρωτική. Γιατί μέσα απ’ τον άλλον αρχίζεις να μαθαίνεις πώς να αγαπάς χωρίς να χάνεσαι. Να δίνεις χωρίς να σβήνεις. Να μένεις χωρίς να φυλακίζεις. Έτσι, ο καθρέφτης παύει να σε τρομάζει και γίνεται σύμμαχός σου — ένας καθοδηγητής, ένα φως.
Ο έρωτας θα σε κάνει να γελάσεις μέχρι δακρύων, να ζηλέψεις για το τίποτα, να ονειρευτείς ξανά σαν παιδί και να νιώσεις εκτεθειμένος όπως ποτέ άλλοτε. Και μέσα σε όλα αυτά θα σου δείξει το πιο πολύτιμο μάθημα: ότι ο άλλος δεν είναι εδώ για να σε συμπληρώσει, αλλά για να σου θυμίσει πως είσαι ήδη ολόκληρος.
Αν νιώσεις, λοιπόν, πως ο έρωτας σε ταρακουνά, σε μπερδεύει ή σε κάνει να χάνεις τον έλεγχο, τότε χαμογέλασε. Ο καθρέφτης δουλεύει καλά. Εκείνη τη στιγμή βλέπεις κάτι που πριν αρνιόσουν να δεις. Πιστεύω πως κάθε φορά που αγαπάμε λίγο πιο συνειδητά, ο καθρέφτης αυτός καθαρίζει λίγο ακόμα. Μέχρι να δούμε καθαρά — όχι τον άλλον, αλλά εμάς τους ίδιους, όπως ακριβώς είμαστε: φωτεινοί, ευάλωτοι και αληθινοί.
