Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του ταυτότητα. Θα σου έχει τύχει αρκετές φορές στη ζωή σου να συναντήσεις πρόσωπα που με δυσκολία συμπαθείς. Κάποιοι, οι επονομαζόμενοι φυσιογνωμιστές, γιατί έχουν το χάρισμα της διορατικότητας και μπορούν ν’ αντιλαμβάνονται με ευκολία πράγματα που άλλοι αδυνατούν να δουν.

Έχει τύχει σ’ όλους ν’ αντιπαθήσουμε ένα άτομο με την πρώτη ματιά. Κανείς δεν ξέρει τον λόγο και δεν μπορεί να προσδιορίσει γιατί συμβαίνει αυτό. Ο άνθρωπος απ’ τη φύση του δεν ταιριάζει με όλους. Άλλωστε, είμαστε διαφορετικοί κι αυτό είναι το σπουδαίο, αφού αν συνέβαινε το αντίθετο θα ήμασταν μια κόπια με συγκεκριμένη αισθητική.

Ο άνθρωπος έχει την ικανότητα να διαισθάνεται αν ένα άτομο τού ταιριάζει ή όχι. Αν του κάνει «κλικ» με την πρώτη γνωριμία ή αν του είναι παντελώς αδιάφορο. Σ’ αυτό παίζουν ρόλο τα ερεθίσματα κι η αλληλεπίδραση. Σύμφωνα με την επιστήμη, υπάρχει εξήγηση γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό. Ο εγκέφαλός μας είναι προγραμματισμένος να δέχεται πολλές πληροφορίες καθημερινά. Έτσι λοιπόν έχει την ικανότητα να αποδέχεται ή να απορρίπτει κάποιο άτομο αυτόματα, ιδιαίτερα όταν τού θυμίζει κάποιο άσχημο γεγονός που βίωσε κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία. Πώς γίνεται όμως ένα άτομο να απορρίπτει εξαρχής ένα άλλο χωρίς καν να έχει μιλήσει μαζί του;

Όταν υποσυνείδητα γυρίζουμε στο παρελθόν, αυτομάτως μας έρχονται στον νου όλες οι εμπειρίες και τα βιώματά μας και νομίζουμε πως με κάποιο τρόπο συνδέονται με το πρόσωπο που έχουμε μπροστά μας. Για παράδειγμα, έστω ότι κάποια σχέση μας στο παρελθόν μάς πλήγωσε, ασυναίσθητα αν βρεθεί μπροστά μας ένα άτομο με παρόμοια στοιχεία στον χαρακτήρα ή με ίδια χροιά στη φωνή, χωρίς να το θέλουμε θα φορτιστούμε αρνητικά. Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι είναι ο ίδιος μας ο εαυτός. Όταν βλέπουμε σε κάποιον άλλον τον εαυτό μας, δε μας αρέσει, αφού αντιλαμβανόμαστε πως ίσως υπάρχουν αντίγραφά μας και ενίοτε μας τρομάζει η ύπαρξή τους. Φοβόμαστε πως θα βγουν στη φόρα τ’ αρνητικά μας χαρακτηριστικά, πράγμα που μας κάνει να αντιπαθήσουμε χωρίς δεύτερη σκέψη το άτομο που βρίσκεται απέναντί μας.

Ακόμη σημαντικό ρόλο στο θέμα της αντιπάθειας παίζει και η αυτοεκτίμηση που έχει καθένας από εμάς. Πολλοί άνθρωποι έχουν υψηλή αυτοεκτίμηση απ’ όπου πηγάζει και μεγάλο μέρος της αυτοπεποίθησής τους. Αισθάνονται άτρωτοι, δεν επηρεάζονται απ’ τις αντιπάθειες των άλλων και δεν τους νοιάζει ιδιαίτερα αν θα τους αντιπαθήσουν ή θα τους συμπαθήσουν πρόσωπα που βρίσκονται στο περιβάλλον τους ή που τους γνωρίζουν για πρώτη φορά. Αυτά τα πρόσωπα δεν επηρεάζονται απ’ την αρνητική κριτική σε αντίθεση με τους ανθρώπους που έχουν κάπως πιο χαμηλή αυτοεκτίμηση, οι οποίοι τείνουν να επηρεάζονται ιδιαίτερα απ’ τη γνώμη των άλλων κι είναι σημαντικό γι’ αυτούς αν κάποιος τους συμπαθήσει ή τους αντιπαθήσει.

Εν κατακλείδι, ο άνθρωπος έχει την ικανότητα να εξελίσσεται ανάλογα με τις καταστάσεις. Μια νέα γνωριμία, μπορεί να είναι η αφετηρία για να δημιουργηθεί μια συμπάθεια, ίσως όμως και το αντίθετο. Θα μπορούσαμε να φιλτράρουμε εξαρχής τα θετικά στοιχεία του ανθρώπου που γνωρίζουμε πριν τον αντιπαθήσουμε με την πρώτη ματιά. Κι αν είναι δύσκολο να τον δούμε μ’ άλλο μάτι, καλό θα είναι να ζητήσουμε και τη γνώμη των άλλων γι’ αυτό το άτομο.

Άλλωστε όπως έχει γράψει και ο Bo Bennett «Πρέπει να είσαι φιλικός με όλους. Αυτοί που το αξίζουν λιγότερο απ’ όλους το έχουν ανάγκη περισσότερο».

Συντάκτης: Ανδρέας Πετρόπουλος
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.