Οι σχέσεις είναι δύσκολες. Όλων των ειδών: προσωπικές, επαγγελματικές, συγγενικές – δεν έχει σημασία. Η επικοινωνία απαιτεί δουλειά και η υγιής επικοινωνία είναι ανηφορικό μονοπάτι με λακκούβες. Ζούμε σε μια εποχή που μας εκπαιδεύει να κοιτάμε πρώτα «την πάρτη μας». Ατομισμός, προσωπικά όρια, self-care και τα ρέστα. Όλα αυτά, όσο κι αν είναι απαραίτητα, όταν λειτουργούν χωρίς ισορροπία, καταλήγουν σε σχέσεις ρηχές, εφήμερες και ενίοτε ψευδείς.
Ας μη γελιόμαστε βέβαια: οι πιο απαιτητικές σχέσεις είναι πάντα οι προσωπικές. Είτε ερωτικές είτε φιλικές. Κι εκεί, το λάθος, το μπέρδεμα, η ασυμφωνία χαρακτήρων ή απλά μια κακή διαχείριση, μπορεί να τα κάνει όλα μαντάρα. Ο εγωισμός μας -εκείνο το κακομαθημένο καλικαντζαράκι της ύπαρξής μας– μας σπρώχνει συχνά σε αδιέξοδα. Δεν ακούμε τον άλλον, απλώς περιμένουμε τη σειρά μας να μιλήσουμε. Δεν επικοινωνούμε, αντιδρούμε. Δε συζητάμε, απαιτούμε. Κι έτσι μένουμε μόνοι. Όχι επειδή είμαστε «δύσκολοι», αλλά επειδή δεν ξέρουμε πώς να συνδεθούμε ουσιαστικά.
Όχι, δε λέμε να γίνεις «χαλί να σε πατήσουν». Λέμε να καλλιεργήσεις δεξιότητες και στάσεις που βοηθούν τις σχέσεις σου να αντέχουν. Και για να γίνει αυτό, χρειάζετε να μάθετε οι δυο σας να διαφωνείτε, χωρίς να διαλύεστε. Να εκφράζεστε, χωρίς να μαχαιρώνεστε. Πώς; Με 5 σύγχρονες και εφαρμόσιμες στρατηγικές για πιο υγιείς σχέσεις:
1. Μάθε να ακούς πραγματικά
Όταν κάποιος σου λέει ότι ενοχλήθηκε, μην πετάγεσαι σαν ελατήριο. Άκου. Ίσως, χωρίς να το καταλάβεις, να του πάτησες κάποιο όριο. Ίσως πονάει και εσύ απλώς το πυροδότησες. Μπες στη θέση του. Μην παίρνεις τα πάντα προσωπικά. Δεν είναι επίθεση – είναι ανάγκη για σύνδεση. Αν αντιδράσεις επιθετικά, η επικοινωνία τελειώνει εκεί. Ο άλλος μπαίνει σε θέση άμυνας και από ‘κει και πέρα, η σχέση αρχίζει να τρίζει.
Άκου με ενσυναίσθηση, απάντα με σεβασμό.
2. Μην κάνεις rewind σε κάθε προηγούμενο καβγά
Έχετε μια διαφωνία σήμερα; Μίλα για το σήμερα. Όχι για το 2009, ούτε για τότε που «είχε γίνει πάλι κάτι παρόμοιο». Το να αναμοχλεύεις το παρελθόν δεν είναι λύση – είναι συναισθηματικό sabοtage. Μείνε στο παρόν, κράτα τη συζήτηση καθαρή και εστιασμένη.
Αν θέλεις να λυθεί κάτι, μην το πνίγεις σε παλιά απωθημένα.
3. Κόψε τους χαρακτηρισμούς – είναι παγίδα
Το να πεις «είσαι ακατάστατος» θα προκαλέσει τσακωμό. Το να πεις «θα εκτιμούσα να με βοηθούσες λίγο με το σπίτι» θα φέρει συνεργασία. Βρες τη διαφορά; Οι χαρακτηρισμοί φορτίζουν τον άλλον. Αντί να σε ακούσει, ετοιμάζεται να σε αντικρούσει.
Πες αυτό που σε ενοχλεί χωρίς να μειώνεις τον άλλον. Είναι δύσκολο, αλλά μαγικό.
4. Βάλε όρια χωρίς δράματα
Δε χρειάζεται να φωνάξεις ή να δώσεις τελεσίγραφα για να θέσεις όρια. Αν κάποιος αργεί διαρκώς στα ραντεβού σας, μην το κάνεις θέμα κάθε φορά. Πες απλώς: «Την επόμενη φορά θα ξεκινήσω χωρίς εσένα» – και κάν’ το. Οι πράξεις λένε περισσότερα από τις γκρίνιες. Όταν ανέχεσαι κάτι χωρίς να κάνεις κάτι, το διαιωνίζεις.
Τα όρια δε χρειάζεται να γίνουν αιτία έντασης και για να γίνουν κατανοητά χρειάζονται σταθερότητα.
5. Ανάγνωσε τη διάθεση του άλλου και προσαρμόσου
Όχι, δεν είναι όλες οι στιγμές κατάλληλες για παρατηρήσεις και απαιτήσεις. Αν ο άλλος έχει φάει μια δύσκολη μέρα, μην του πετάξεις στα μούτρα γιατί δεν πέταξε τα σκουπίδια. Κάποιες φορές, το μόνο που χρειάζεται είναι μια αγκαλιά, όχι κήρυγμα. Ξέρεις τι λένε: η ενσυναίσθηση είναι να βλέπεις τον άλλον εκεί που είναι, όχι όπου σε βολεύει εσένα.
Προσφέρεις ενσυναίσθηση; Ή απλώς τη ζητάς συνέχεια;
Οι διαφωνίες, οι εντάσεις, οι στραβές μέρες – όλα είναι μέσα στο «πακέτο σχέσεις». Το θέμα δεν είναι να τα αποφεύγεις, αλλά να τα διαχειρίζεσαι με τρόπο που χτίζει και δε διαλύει. Υγιείς σχέσεις δε σημαίνουν τέλειες σχέσεις. Σημαίνει σχέσεις που δουλεύουν. Που επιβιώνουν. Που εξελίσσονται.
Και το να τις χτίσεις ξεκινά πάντα από σένα.
Συντάκτης: Χριστίνα Ευτυχίδου
