Ψάχνω να βρω απεγνωσμένα τη φίλη μου. Καμιά απάντηση στο σταθερό. Καμιά και στο κινητό. Κάτι όμως δε μου αρέσει. Δεν έχει λόγο να μην απαντά σε κανένα απ’ τα δύο. Λεπτά αργότερα, μαθαίνω τον λόγο. Έχει επέλθει στην οικογένειά της μια τραγική απώλεια. Εκείνο το βράδυ είμαστε όλοι μαζί και κλαίμε, ταυτόχρονα και μη. Αγκαλιαζόμαστε άκομψα κι εμβρυικά. Σκουπίζουμε δάκρυα και μύτες ασταμάτητα. Κοιταζόμαστε συνέχεια κι αναρωτιόμαστε τι συμβαίνει. Περνάμε σε κλασματική λήθη μνήμης κι επανερχόμαστε σε δευτερόλεπτα, ξαναζώντας τα ίδια απ’ την αρχή χωρίς καμιά απολύτως παραλλαγή.
Ξαφνικά, η ατμόσφαιρα γίνεται απίστευτα γαλήνια κι ακούγονται οι σιωπές μας μέσα στον χώρο και στον χρόνο. Κάποιος λέει κάτι παράταιρο κι άσχετο και σκάμε όλοι μαζί στα γέλια. Σε βαθμό όμως ξεκαρδίσματος. Συντονισμένα. Κι η φίλη μου μαζί. Μα καλά, πώς σκατά έγινε αυτό; Τι ακριβώς μας συνέβη; Πώς επιτρέψαμε να ξεφύγουμε απ’ τον μοιρασμένο πόνο;
Το εύρος που μπορεί να έχει ένα συναίσθημα είναι τεράστιο και πολλές φορές ανολοκλήρωτο. Τα χρώματα που τ’ απαρτίζουν αγγίζουν όλη την παλέτα. Άλλοτε στέκονται σταθερά κι άλλοτε αναμιγνύονται προκαλώντας άπειρες αποχρώσεις. Όταν είμαστε συνετοί και το εκλογικεύουμε, χάνεται κάπως η πραγματική του χροιά κι ένταση. Όταν αφηνόμαστε περισσότερο, γευόμαστε πιο πολλές εκφάνσεις του. Κι όταν ρισκάρουμε να το προκαλέσουμε, τότε ζούμε τις πιο πολλές εκρήξεις, εντός κι εκτός.
Αν ρωτούσαμε 10 ανθρώπους για το πόσα συναισθήματα θυμούνται να έχουν βιώσει, θα είχαμε εκατοντάδες διαφορετικές απαντήσεις. Κάποιες απ’ αυτές θα τέμνονταν μ’ αυτά που θ’ απαντούσαμε κι εμείς κι άλλες θα τις ακούγαμε για πρώτη φορά. Πιθανό να μας έκαναν ν’ αναρωτηθούμε αν τα έχουμε επίσης νιώσει και θ’ ανατρέχαμε σε περιόδους της ζωής μας, ψάχνοντας να τα εντοπίσουμε. Μάλλον θα τα καταφέρναμε και θα συνειδητοποιούσαμε ότι τελικώς δε μας ήταν εντελώς άγνωστα, απλώς δεν είχαμε κάνει μια παύση τότε που χρειαζόταν, ώστε να τ’ αντικρίσουμε, ονοματίζοντάς τα.
Είναι αναπόφευκτο, να εναλλασσόμαστε σε ποικίλες καταστάσεις που θα μας προκαλούν κάθε φορά κι άλλα συναισθήματα. Ακόμη κι ένας ερημίτης μοναχός, αποκομμένος απ’ τον πολιτισμό και την κοινωνία, μέσα στη βαθιά καθημερινή προσευχή του βιώνει πολλά συναισθήματα. Το κοινό στοιχείο όλων μας είναι η έκθεσή μας σ’ αυτά. Η απόφασή μας να λειτουργούμε ταιριαστά μ’ αυτό που κυριαρχεί μέσα μας την κάθε στιγμή και το πώς θ’ αντιδράσουμε και θα επιτρέψουμε να μας εξουσιάσει, είναι το κλικ που συμβαίνει κι αυτό που το προκαλεί.
Έχουμε πιάσει τους εαυτούς μας να γελάμε το πρωί και να κλαίμε το βράδυ. Να ξεκινάει η μέρα με τις καλύτερες προϋποθέσεις και να τελειώνει με τις πιο απρόβλεπτες. Το χαμόγελό μας να μετατρέπεται σε έντονη συστολή και ν’ αναρωτιόμαστε γιατί. Συμβαίνει γιατί είναι φορές που το κανονισμένο ραντεβού για καφέ με τους φίλους θα διακοπεί από μια δυσάρεστη είδηση απ’ τη δουλειά. Άλλες φορές, το πρώτο ραντεβού που περιμένουμε με τόση λαχτάρα, θ’ αναβληθεί ξαφνικά γιατί θα προκύψει κάτι έκτακτο και πιο σημαντικό. Η προετοιμασία για μια μεγάλη στιγμή που θ’ αλλάξει τις ζωές μας, θ’ ανατραπεί γιατί θα συμβούν πράγματα που δε θα μπορούμε να ελέγξουμε. Είναι και φορές που τα άτομα που θα θεωρούμε δικά μας, θα αποδεικνύονται πιο ξένα κι απ’ τους ξένους.
Το πόσο επιτρέπουμε στους άλλους να μας επηρεάζουν και να μας προκαλούν τ’ αντίθετα συναισθήματα απ’ αυτά που θα θέλαμε, έχει να κάνει με την επιρροή που επιτρέπουμε ν’ ασκούν επάνω μας αλλά και τις χτισμένες προσδοκίες μας προς αυτούς. Και τα δύο, αφορούν συναισθήματα που καθορίζονται απ’ τον διαπροσωπικό έλεγχο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η εναλλαγή συναισθημάτων είναι ένα παιχνίδι χαμένο. Δηλαδή, αν κάποιος πραγματικά πιστεύει ότι μπορεί να ελέγξει πλήρως τα συναισθήματά του και να παραμείνει εντελώς ψύχραιμος σε μια στιγμή που βιώνει κάτι έντονο, τότε μάλλον θα λέει ψέματα. Όταν όμως καταφέρνουμε να ενεργοποιήσουμε τον αντίποδα της έλλειψης του ελέγχου που είναι η οριοθέτηση, τότε βλέπουμε να συμβαίνουν ανακουφιστικά πράματα μέσα μας.
Ο βασικός κανόνας είναι ν’ αντιληφθούμε βαθιά πως, θέλοντας και μη, επηρεαζόμαστε απ’ τα πάντα. Ο πυρήνας των «πάντα» είναι η ενέργεια που τα διέπει. Όταν αγαπάμε, δημιουργούμε ενέργεια. Όταν αποχωριζόμαστε από κάποιον, δημιουργούμε ενέργεια. Όταν ποθούμε, δημιουργούμε ενέργεια. Όταν ερωτευόμαστε, δημιουργούμε ενέργεια. Όταν πονάμε, δημιουργούμε ενέργεια. Οτιδήποτε συνδέεται με το συναίσθημα, η συνέπεια αυτού είναι πάντα η ενέργεια.
Βέβαια, είναι δυσάρεστο κι άβολο μαζί να νιώθουμε χαρά όταν ο διπλανός μας βιώνει μεγάλη λύπη, ή και τ’ αντίθετο. Σίγουρα κατά την επαφή μας μαζί του, προσέχουμε κι έχουμε τη σταθερά της αναστολής. Όταν όμως αποχωριζόμαστε, ξαναμπαίνουμε στην αρχική μας διάθεση και λειτουργούμε πιο χαλαρά κι απενεχοποιημένα. Δεν είναι κακό. Είναι απολύτως ανθρώπινο. Είναι άλλωστε γνωστή η φημολογία του «γελάμε στις κηδείες και κλαίμε στους γάμους». Αφορά ακριβώς το παράδοξο του συναισθήματος. Η ένταση που συναντάται στους αποχωρισμούς που έχουν να κάνουν με τη ζωή και το θάνατο, προκαλεί πολλές φορές την αντίθετη απ’ την προβλεπόμενη αντίδραση. Όπως επίσης και σ’ ένα από τα πιο χαρμόσυνα γεγονότα που βιώνει ένα ζευγάρι, συναντάμε δάκρυα χαράς. Οξύμωρο ν’ ακούς ένα δάκρυ να συνοδεύει μια χαρά. Κι ένα γέλιο, έναν θάνατο.
Έχουμε ποτέ αναρωτηθεί πόσο τέλειο θα ήταν να υπήρχε η δυνατότητα να βλέπαμε με γυμνό μάτι την ανατομία ενός συναισθήματος; Από πού θα γεννιόταν, ποια θα ήταν τα βασικά του κύτταρα, πώς θα γινόταν η ένωση και κάτω υπό ποιες συνθήκες, τι θα μπορούσε να το μεταλλάξει και πώς τελικά θα ήταν το τελικό αποτέλεσμα; Μήπως τελικά όλη αυτή η ανατομία που χαρακτηρίζει ένα συναίσθημα έχει να κάνει με το παρελθόν μας, τα βιώματά μας, τις αποφάσεις μας, τις επιλογές μας, τα λάθη μας, τα «μπράβο» μας; Όλα είναι και δεν είναι άσπρο και μαύρο, πάνω και κάτω, εύκολο και δύσκολο.
Πομποί και δέκτες. Δράση κι αντίδραση. Δούναι και λαβείν. Ένα προς ένα, βασικά ζευγάρια που συναντώνται σ’ όλων των ειδών τα συναισθήματα. Είμαστε έρμαια αυτών κι είτε το αναγνωρίζουμε είτε όχι, αποτελεί μια πάγια ανθρώπινη συνθήκη. Γινόμαστε σοφότεροι όταν απολαμβάνουμε τα μέγιστα των συναισθημάτων, κυρίως όταν εκείνα ακουμπούν τους πολύ καλά προστατευμένους ευαίσθητους πόλους μας. Δε χρειάζεται να κρυβόμαστε πίσω από αυτό που μας κάνει να γελάμε και να κλαίμε καθώς κανείς μας δεν είναι ποτέ του χορτάτος απ’ αυτά. Το οποιοδήποτε συναίσθημα δεν αφορά βιτρίνα. Είναι δια ζώσης επικοινωνία. Κι εφόσον έχουμε και το νυστέρι στα χέρια μας, ας μην πέσουμε στην παγίδα: «Η εγχείρηση πέτυχε αλλά ο ασθενής απεβίωσε.»
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Τιτή Μητσοπούλου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
