Οι ανθρώπινες σχέσεις συχνά μοιάζουν περίπλοκες και δύσκολες, διότι οι άνθρωποι δεν έχουμε μάθει να αναγνωρίζουμε τι είναι αυτό που μας ενώνει με τους άλλους. Τι είναι αυτό το οποίο προσδοκούμε από αυτήν τη σχέση που θέλουμε να δημιουργήσουμε, και αν τελικά έχουμε θεραπεύσει τα τραύματά μας για να μπορέσουμε να συνάψουμε συνειδητά μια σχέση— είτε είναι φιλική, ερωτική είτε ακόμα και συνεργατική. Δεν είναι λίγες οι φορές που τα κοινά τραύματα δύο ή και παραπάνω ανθρώπων ήταν η αιτία ώστε να δημιουργηθεί μια σχέση, η οποία στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν είχε μεγάλη χρονική διάρκεια.
Όταν δύο άνθρωποι έχουν βιώσει ένα κοινό τραυματικό γεγονός και δεν το έχουν επιλύσει, τείνουν να δημιουργούν έναν τραυματικό δεσμό. Αναγνωρίζουν στο πρόσωπο του άλλου ατόμου πως υπάρχει κατανόηση, διότι μοιράζονται παρεμφερή συναισθήματα. Μπορούν να ταυτιστούν μέσα από το κοινό τραυματικό βίωμά τους, με την ελπίδα πως αυτή τη φορά θα καταφέρουν να το επιλύσουν και να θεραπεύσουν το μέσα τους.
Τα χαρακτηριστικά τα οποία έχει ένας τραυματικός δεσμός είναι πως, σταδιακά, τα άτομα τείνουν να χάνουν την ταυτότητά τους και να υπάρχει μια συγχώνευση ταυτοτήτων, βασισμένη στα συναισθήματα που έχει προκαλέσει το τραυματικό γεγονός. Συχνά, δε, παρατηρείται έντονος φόβος εγκατάλειψης και η ανάγκη να θέλουν να σώσουν το άλλο άτομο. Η ανάγκη αυτή προκύπτει από την πεποίθηση πως, αν καταφέρουν να σώσουν το άλλο άτομο, θα καταφέρουν ύστερα να σώσουν και τον εαυτό τους. Υπάρχει αμοιβαία ενσυναίσθηση, αλλά ταυτόχρονα και τα δύο μέλη δυσκολεύονται να αποχωρήσουν, ακόμα και όταν η σχέση έχει ξεκινήσει να είναι μη λειτουργική. Η έντονη συναισθηματική εμπλοκή είναι αυτή η οποία τους κάνει να παραμένουν μέχρι το τέλος και να θεωρούν πως θα είναι χαμένος επενδυμένος χρόνος η αποχώρησή τους.
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που το ένα από τα δύο μέλη έχει καταφέρει να μπει στη διαδικασία να θεραπεύσει το τραύμα μέσα του — και εκεί είναι το σημείο που η σχέση ξεκινάει να δοκιμάζεται έντονα. Όπως όλα στη ζωή, έτσι και μια σχέση λειτουργεί ως ένα σύστημα. Μια μικρή αλλαγή σε ένα σύστημα μπορεί να επιφέρει ραγδαίες αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας και απόδοσής του. Σε μια σχέση τραυματικού δεσμού, δε, η διαδικασία θεραπείας του ενός ατόμου είναι μια αναπάντεχη και ριζική αλλαγή. Το άλλο άτομο μπορεί να ξεκινήσει να αισθάνεται περισσότερο ευάλωτο, επειδή δεν έχει καταφέρει να επιλύσει το δικό του τραύμα. Αυτή η νέα κατάσταση δημιουργεί μέσα στη σχέση μια απόσταση, μιας και τα κοινά συναισθήματα που τους κρατούσαν μαζί σταδιακά παύουν να υπάρχουν, και το θεραπευμένο μέλος της σχέσης ξεκινά να αποκτά συναισθηματική σταθερότητα που δεν την είχε προηγουμένως.
Μέσα από αυτή τη νέα δυναμική που δημιουργείται, το άλλο μέλος έχει μονάχα δύο επιλογές: είτε να εμπνευστεί και να δει πως τελικά υπάρχει λύση και να μπει στη διαδικασία της θεραπείας, είτε να βιώσει απόρριψη και να παραμένει εγκλωβισμένο στον πόνο του τραύματος. Στην περίπτωση που επιλέξει να παραμείνει με τον πόνο του τραύματος, η σχέση σταδιακά ξεκινά να διαλύεται, μέχρι που στο τέλος επέρχεται ο χωρισμός. Δεν είναι πως το άλλο άτομο έχει πάψει να ενδιαφέρεται για αυτήν τη σχέση — είναι που έχει κατανοήσει πως δεν πρέπει να επιτρέψει στο τραύμα να ελέγχει τη ζωή του. Μέσα από τη διαδικασία της θεραπείας έχει αναλάβει τα ηνία της ζωής του, και αυτό δεν του επιτρέπει να παραμένει κολλημένο σε γεγονότα που έχουν γίνει σε παρελθόντα χρόνο, όσο επίπονο κι αν είναι αυτό.
Μια σχέση, για να μπορέσει να έχει διάρκεια στον χρόνο, χρειάζεται να βασίζεται σε κοινές αξίες, επιθυμίες και όνειρα. Να είναι συνειδητά το άλλο άτομο συνοδοιπόρος στο υπέροχο ταξίδι της ζωής και όχι μια υπενθύμιση των τραυματικών γεγονότων που μας έχουν πληγώσει και δημιουργήσει ένα συναισθηματικό τοίχος. Εάν συνδεόμαστε μόνο μέσω των τραυματικών εμπειριών, αργά ή γρήγορα αυτή η σχέση θα τελειώσει, διότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων το ένα από τα δύο μέλη της σχέσης επιλέγει να θεραπευτεί και να περάσει από το παρελθόν στο παρόν. Αυτό διότι δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο στη ζωή από το να μπορείς να απολαμβάνεις το παρόν συνειδητά.
Συντάκτης: Τρύφων Κάμπο
