Κανείς δε θέλει τον κανόνα, όλοι όμως θα ήθελαν ένα παράδειγμα

«Ευχή και κατάρα στο δίνω, παιδάκι μου, μην τον βάλεις ποτέ αυτόν το διάολο στο στόμα σου», μου ‘λεγε ο πατέρας μου ανάβοντας ταυτόχρονα τσιγάρο. Εν τέλει, από φανατική αντικαπνίστρια ως έφηβη, κάπου εκεί στα 18 άρχισα κι εγώ τα πάφα-πούφα και όταν το έμαθε κόντεψε να πάθει συγκοπή ο άνθρωπος. Και εντάξει, προφανώς και δε σου λέω πως φταίει ο πατέρας μου που κάπνιζε σαν φουγάρο για τη δική μου μαλακία, αλλά ίσως αν είχα μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον αντικαπνιστικό να είχα αντισταθεί σθεναρότερα στην προσφορά του πρώτου Marlboro. Ή και όχι, αλλά θα καταλάβεις πού το πάω, πάμε παρακάτω.

Και ενώ πάντα οι γονείς μου μου έλεγαν τι να μην κάνω, ποτέ δε μου έλεγαν τι να κάνω. Δε μου είπαν ποτέ «να είσαι ευγενική», «να λες παρακαλώ και ευχαριστώ», «να μην αφήνεις τα σκουπίδια σου στην παραλία», «να δίνεις, αν σου περισσεύει, σε όποιον δεν έχει». Εντάξει, θεωρητικά κάναμε το μάθημά μας, αλλά τι πάει να πει «να είσαι ευγενικός»; Πότε, δηλαδή, θεωρείται κάποιος αγενής; Δε μου έλεγαν, λοιπόν, μου έδειχναν. Τους έβλεπα να είναι χαμογελαστοί με όλους, να βοηθάνε φίλους και συγγενείς χωρίς ποτέ να το κοκορευτούν για να αποσπάσουν «μπράβο», να χαιρετάνε κάθε γείτονα που έβλεπαν, να μην επιθυμούν το κακό κανενός που τους έβλαψε λέγοντας «καλή καρδιά» και πάει λέγοντας. Αυτή ήταν η βάση στην οποία στηρίχθηκα για να μάθω πώς να φέρομαι, η συμπεριφορά των οικείων μου, έτσι λογικά έμαθες και εσύ, έτσι μαθαίνουν όλοι.

Να δείχνεις και -κυρίως- να είσαι, όχι να ισχυρίζεσαι πως είσαι. Να πράττεις εσύ ο ίδιος πριν απαιτήσεις οτιδήποτε ή νουθετήσεις τον οποιονδήποτε. Δεν υπάρχει καλύτερη διδαχή από το καλό παράδειγμα. Ζητάς από τους υπολοίπους γύρω σου να είναι γενναιόδωροι, υπομονετικοί, συμπονετικοί, να αγαπάνε τα ζώα και να αφήνουν tips στους σερβιτόρους. Λες ότι επιζητάς γύρω σου μόνο ανθρώπους ειλικρινείς, τίμιους και ό, τι άλλο προτέρημα βάλει ο νους σου, εσύ όμως πού βρίσκεσαι σε όλο αυτό; Είσαι αυτά που αξιώνεις από τους γύρω σου; Αν όχι, με ποιο δικαίωμα τα απαιτείς;

Αν πάλι είσαι, τότε δώσε εσύ το καλό παράδειγμα. Φέρσου όπως έχεις μάθει, να είσαι χαμογελαστός απέναντι στους μουντρούχους, ευγενικός με τους πωλητές, να μην προσβάλεις ούτε να κακολογείς κανένα, να μη λες ψέματα, να υπερασπίζεσαι το δίκιο όταν μπροστά σου συμβαίνει κάτι άδικο. Ακόμα και όταν βρίσκεσαι ανάμεσα σε αγνώστους, βάλε, για παράδειγμα, στη θέση του εκείνο τον ψευτονταή που προσβάλει μία ηλικιωμένη γυναίκα ή χτυπάει ένα αδέσποτο, ποτέ δεν ξέρεις ποιος θα πάρει έμπνευση από τη δική σου καλοσύνη ή το θάρρος και την επόμενη φορά θα πράξει αναλόγως.

Δεν είναι κάποιο κατόρθωμα, δε θα σου πει κανένας «μπράβο», όμως οι άνθρωποι τείνουμε να παραδειγματιζόμαστε και να αντιγράφουμε τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές των ανθρώπων του περιβάλλοντός μας και να τις ανακυκλώνουμε στην πορεία μας. Έτσι διδαχθήκαμε, έτσι συνηθίσαμε να μας φέρονται, έτσι συμπεριφερόμαστε. Δεν είναι πάντα θέμα αντίληψης, ούτε κακού χαρακτήρα. Καμιά φορά οι άνθρωποι είναι αγενείς γιατί κανένας δεν τους φέρθηκε με ευγένεια, σκληροί γιατί κανένας δεν τους φρόντισε και εγωιστές γιατί κανένας δεν τους δίδαξε το μοίρασμα.

Γίνε εσύ ο άνθρωπος που ίσως τους ξυπνήσει, τους παραδειγματίσει και διδάξει πέντε πράγματα. Γίνε ο εργοδότης που εκτιμάει τον κόπο των εργαζομένων του, ο φίλος που στηρίζει ακόμα κι αν διαφωνεί και δεν επιτρέπει σε κανέναν να θίξει τους αγαπημένους του, ο σύντροφος που είναι εκεί επί της ουσίας και δε δημιουργεί ανασφάλειες, ο γείτονας που καλημερίζει στο ασανσέρ, ο συνάδελφος που βοηθάει όποιον δυσκολεύεται, ο πελάτης που δε φέρεται στον υπάλληλο σαν να είναι υποδεέστερός του, ο άγνωστος που θα τρέξει να ρωτήσει αν χρειάζεται βοήθεια όποιον τσακιστεί στο  πεζοδρόμιο. Με πράξεις, όχι με φούμαρα.

Εσύ να συνεχίσεις να φέρεσαι στους γύρω σου όμορφα τόσο για να ελκύσεις κοντά σου εξίσου ωραίους ανθρώπους, όσο και γιατί αν θέλουμε ο κόσμος να γίνει καλύτερος ή έστω πιο υποφερτός, αυτό θα πρέπει να ξεκινήσει από τη μονάδα. Και να θυμάσαι, φίλε μου, πως το καλό γυρνάει πάντα πίσω, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Οι ανθρώπινες συναναστροφές είναι σκυταλοδρομία. Κράτα τη σκυτάλη εσύ κι αν έστω ένας βρεθεί να στην πάρει από το χέρι είναι τεράστιο κέρδος.