Είναι κάποιες στιγμές που η δημοσιογραφία ξεχνά τον σκοπό της, παρεκτρέπεται από την αποστολή της και κατρακυλά σε έναν βάλτο από απαράδεκτες, απάνθρωπες δηλώσεις που θα έπρεπε να μην έχουν θέση σε καμία δημόσια συζήτηση. Σήμερα, είμαστε μάρτυρες μίας τέτοιας θλιβερής στιγμής, με ένα σχόλιο που όχι μόνο στιγματίζει τους δημοσιογράφους που το ξεστόμισαν, αλλά και αποκαλύπτει ένα νοσηρό τρόπο σκέψης που δυστυχώς εξακολουθεί να δηλητηριάζει την ελληνική κοινωνία. Το πρωί της Δευτέρας 10 Μαρτίου, στον τηλεοπτικό αέρα του ΣΚΑΪ, ο Δημήτρης Οικονόμου, με τη «βοήθεια» του Άκη Παυλόπουλου, προχώρησε σε μία δήλωση που ανήκει στις πιο ντροπιαστικές στιγμές της ελληνικής τηλεόρασης:
«Σκέψου τον εαυτό σου σε ένα καροτσάκι, ίσως είναι καλύτερη περίπτωση να είσαι νεκρός, από το να είσαι σε ένα καρότσι από το πρωί μέχρι το βράδυ. Όμηρος. Το λέω με μεγάλη αγάπη στους ανθρώπους αυτούς.»
Ας το διαβάσουμε ξανά. Ας το αφήσουμε να καθίσει λίγο μέσα μας. Και ας αναρωτηθούμε: πώς φτάσαμε ως εδώ; Δεν πρόκειται απλώς για μία «λανθασμένη διατύπωση» ή ένα «σφάλμα της στιγμής». Πρόκειται για μια ξεκάθαρη, απροκάλυπτη απαξίωση της ζωής των ατόμων με αναπηρία. Πώς μπορεί ένας δημοσιογράφος να βγαίνει στον αέρα και να παρουσιάζει τη ζωή των ανθρώπων με κινητικές δυσκολίες ως μία κατάσταση χειρότερη από τον θάνατο; Πώς μπορεί κάποιος να αποκαλεί τους ανθρώπους αυτούς «ομήρους» της ίδιας τους της ύπαρξης; Αυτή η δήλωση δεν είναι απλώς άστοχη, είναι επικίνδυνη. Αναπαράγει μία βαθιά ριζωμένη, τοξική αντίληψη που θέλει τα άτομα με αναπηρία να ζουν μία μίζερη ζωή, γεμάτη περιορισμούς, αποκλεισμούς και δυστυχία. Μια αντίληψη που όχι μόνο αδικεί, αλλά και παραβλέπει το γεγονός ότι η ζωή δεν έχει μία μόνο διάσταση.
Η ζωή των ατόμων με αναπηρία δεν είναι «φυλακή». Οι άνθρωποι αυτοί ζουν, δημιουργούν, ερωτεύονται, εργάζονται, γελούν, κλαίνε και προχωρούν, όπως όλοι μας. Η δυσκολία δε βρίσκεται στην κατάστασή τους, αλλά σε μία κοινωνία που επιλέγει να τους αποκλείει και να τους αντιμετωπίζει σαν «βάρη» ή «τραγωδίες».
Η αληθινή ομηρία δεν είναι αυτή που φαντάστηκε ο κ. Οικονόμου. Είναι η ομηρία της άγνοιας. Της έλλειψης παιδείας. Της βαθιάς προκατάληψης που κάνει ανθρώπους να πιστεύουν ότι η αξία της ζωής μετριέται αποκλειστικά με τη φυσική ακεραιότητα. Οι δημοσιογράφοι δεν είναι απλοί παρατηρητές της πραγματικότητας. Είναι διαμορφωτές της. Όταν μία τέτοια δήλωση ακούγεται στον αέρα και μάλιστα πλαισιώνεται με τη φράση «το λέω με μεγάλη αγάπη», τότε δε μιλάμε για ένα μεμονωμένο λάθος. Μιλάμε για μία επικίνδυνη αφήγηση που διαιωνίζει τη δυσφήμιση και την υποτίμηση της ζωής των ατόμων με αναπηρία.
Ο ίδιος, προχώρησε σε αποσαφήνιση μετά τα χθεσινά του σχόλια λέγοντας ότι:
«Σχετικά με συζήτηση που είχαμε σήμερα στην εκπομπή για τα τροχαία, θα ήθελα να κάνω απόλυτα σαφές ότι σέβομαι απεριόριστα τους ανθρώπους με αναπηρία. Αν κάποιους στενοχώρησα, απολογούμαι και σε καμία περίπτωση δεν θα έλεγα ποτέ όσα μου αποδίδουν. Εξάλλου, προκύπτει αν δει κανείς όλη τη συζήτηση.»
Η συγγνώμη, όμως, αν και ήρθε, δεν αρκεί. Αυτό που απαιτείται είναι η αλλαγή νοοτροπίας, η αυτοκριτική και η δέσμευση για ένα δημόσιο λόγο που σέβεται όλους τους ανθρώπους, χωρίς «αλλά». Διότι το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι οι άνθρωποι που κινούνται με αμαξίδιο. Το πραγματικό πρόβλημα είναι οι άνθρωποι που έχουν εγκλωβιστεί σε ένα σαθρό, απάνθρωπο σύστημα σκέψης και αρνούνται να δουν πέρα από τα δικά τους στερεότυπα. Αν κάποιος είναι όμηρος εδώ, δεν είναι τα άτομα με αναπηρία. Είναι η κοινωνία μας. Και αν δεν αλλάξουμε, αυτή η ομηρία θα είναι πραγματικά ισόβια.
Συντάκτης: Μιχάλης Δούκας
