«Συγγνώμη παιδί μου»

Όσο μεγαλώνουν τα παιδιά, τόσο οι συγκρούσεις κι οι διαφωνίες με τους γονείς, μεγαλώνουν μαζί τους. Ιδίως για γονείς που τα παιδιά τους είναι στην εφηβεία, τη λεγόμενη επαναστατική περίοδο, την περίοδο της σύγκρουσης, οι διαφωνίες μερικές φορές φτάνουν στο σημείο να είναι καθημερινές. Είναι αυτό το χρονικό σημείο που τα παιδιά διαμορφώνουν πλέον προσωπική άποψη για τα πράγματα της καθημερινότητας, αλλά κι άποψη γενικά για την ίδια τη ζωή. Την ίδια κατάσταση περάσαμε, βιώσαμε κι εμείς άλλωστε με τους δικούς μας γονείς. Διαφωνούσαμε σχεδόν με ό,τι μας έλεγαν. Είχαμε μάλιστα βάλει σαν στόχο, ότι όταν γίνουμε εμείς γονείς, δε θα κάνουμε τα ίδια λάθη που είχαν κάνει με εμάς οι δικοί μας γονείς. Το παράδοξο; Επαναλαμβάνουμε ακριβώς τα ίδια, χωρίς μάλιστα, αρκετές φορές, να το καταλαβαίνουμε κιόλας.

Τώρα λοιπόν ήρθε η δική μας η σειρά να βρεθούμε στην αντίπερα όχθη. Ήρθε η δική μας σειρά ν’ αντιμετωπίσουμε αυτές τις συγκρούσεις, αυτές τις διαφωνίες. Μπροστά στις οποίες, ας μην κρυβόμαστε, το παίζουμε σοφοί, ξερόλες, αλάθητοι. Άλλωστε μεγαλώσαμε (αρκετοί πιστεύω) με το μοντέλο της αυταρχικής διαπαιδαγώγησης, όπου ο ενήλικας γνωρίζει τα πάντα και καλύτερα από τον καθένα, άρα δεν υπάρχει λόγος διαπραγμάτευσης με το παιδί. Το παιδί θα πρέπει να μάθει να υπακούει και να αποδέχεται την αυθεντία, την αλήθεια των ενηλίκων και κατ’ επέκταση των γονιών.

Πρέπει να καταλάβουμε ότι τα παιδιά μας δεν είναι πιστά μας αντίγραφα. Έχουν την ελευθερία των επιλογών, καθώς και την ελευθερία της σκέψης, λανθασμένης ή μη. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι δε θα είναι όλα όσα λένε ή κάνουν, της αρεσκείας μας. Έτσι όμως υπάρχει ο σεβασμός. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση (που δεν είναι και λίγες πρέπει να ομολογήσω ) όπου το λάθος το έχουμε εμείς, οι γονείς; Τι γίνεται όταν αυτό που με τόσο σθένος υποστηρίζαμε αποδεικνύεται ότι είναι λάθος;

Όσο με αφορά προσωπικά, θα απαντήσω, πως δύσκολα. Πολλές φορές ο εγωισμός μας δε μας επιτρέπει καν να το δούμε. Ή κι αν το αντιληφθούμε, πιστεύουμε ότι αν το παραδεχτούμε, θα πέσουμε στα μάτια του ίδιου μας του παιδιού. Πιστεύουμε ότι αν μολογήσουμε ότι κάναμε λάθος, θα δώσουμε την εντύπωση ότι ίσως έχουμε κάνει το ίδιο και σε άλλα θέματα. Ίσως το πιο κρίσιμο ερώτημα είναι το τι θέλουμε τελικά από τα παιδιά μας: Υπακοή ή Σχέση; Αν (φαντάζομαι αυτό ζητάμε όλοι ως γονείς) θέλουμε πραγματική σχέση με τα παιδιά μας, πρέπει, επιβάλλεται να αναγνωρίζουμε το λάθος. Να ζητάμε συγνώμη. Κι αυτό, δε μας κάνει λιγότερο αγαπητούς στα παιδιά μας. Ίσα, ίσα θα τους δείξουμε ότι υπάρχει και ο δρόμος της μετάνοιας, της αναγνώρισης του λάθους, μικρού ή μεγάλου, δεν παίζει ρόλο. Όσο κλισέ κι αν ακούγεται, ότι μαθαίνουμε δηλαδή από τα λάθη μας, άλλο τόσο όμως είναι κι αληθινό. Άλλωστε αυτό δε θέλουμε κι από τα παιδιά μας;

Γνωρίζω ότι εκεί έξω στην κοινωνία μας, υπάρχουν πολλοί που θέλουν να ζητήσουν συγνώμη και πιο πολύ οι γονείς, από τα ίδια τους τα παιδιά. Να ζητήσουν συγνώμη για όλες τις φορές που φώναζαν, που τράβηξαν με δύναμη το χέρι τους, λέγοντας σαν δικαιολογία ότι, όλοι οι γονείς μερικές φορές το κάνουν αυτό. Άλλοι θέλουν να ζητήσουν συγνώμη όταν δεν μπόρεσαν να ελέγξουν τα νεύρα τους, τον θυμό τους κι έδωσαν την εντύπωση πως φταίει το ίδιο το παιδί γι’ αυτή τους την αντίδραση. Άλλοι πάλι, θέλουν αν ζητήσουν συγνώμη που ανάγκαζαν τα παιδιά τους, να αγκαλιάζουν και να φιλάν’ συγγενείς και φίλους.

Είναι πολλές οι συγγνώμες που πρέπει ο κάθε ένας γονιός από εμάς να ζητήσει. Ας ξεκινήσουμε από σήμερα, από τώρα, να βάλουμε κάτω τον εγωισμό μας, την υποτιθέμενη υπερηφάνεια μας κι ό,τι άλλο μας εμποδίζει. Θα κάνω πρώτος την αρχή και θα πω το εξής στο παιδί μου: Ξέρω πως με μια συγνώμη δε διορθώνονται όλα. Μια τούρκικη παροιμία λέει «το καρφί βγαίνει αλλά η τρύπα μένει» και δε θα διαφωνήσω. Άλλωστε παιδί μου γι’ αυτή την τρύπα θέλω να σου ζητήσω συγνώμη. Το καρφί μπορεί να βγήκε, όμως η τρύπα παραμένει. Αν δεν τα καταφέρω να την κλείσω εντελώς, τουλάχιστον παρηγορήσου ότι, αλλιώς πονάει το καρφί κι αλλιώς η ουλή του. Συγνώμη παιδί μου!