Στα διαδικτυακά προφίλ μας όταν συναντήσουμε μια φωτογραφία ενός φίλου θα πατήσουμε like απευθείας. Μπορεί το μαλλί του να πετάει, το ρούχο που φοράει να μην τον κολακεύει ιδιαίτερα αλλά μόνο και μόνο που βλέπουμε την παρουσία του, λόγω της εκτίμησης και της αδυναμίας που έχουμε στο πρόσωπό του, θα τον στηρίξουμε με τον τρόπο μας.

Θα του χαρίσουμε κομπλιμέντα, αν κάτι τον απασχολεί, θα ενδιαφερθούμε να μάθουμε περισσότερα ενώ δε θα μπαίναμε στη διαδικασία να κρίνουμε καν την εικόνα του εμφανισιακά, γιατί απλώς δε μας αφορούν τέτοιες επιφανειακές λεπτομέρειες. Αυτός ο άνθρωπος μας έχει κερδίσει λόγω της ευχάριστης αύρας που μας μεταδίδει, ακόμα και μέσα από μια φωτογραφία. Κι αν κάτι δε μας αρέσει θα το προσπεράσουμε με τέτοια χάρη, ισάξια της χαράς που μας εμπνέει ο ίδιος ως ευχάριστη προσωπικότητα.

Ωστόσο, μπροστά μας περνάνε κι άλλες φωτογραφίες, στις οποίες δεν έχουμε ποτέ σκοπό ν’ ανταποκριθούμε με κάποιο like ή σχόλιο. Ακόμα κι αν κοντοσταθούμε σε μία απ’ αυτές επειδή μας κίνησε πραγματικά το ενδιαφέρον, η αλληλεπίδρασή μας προς τη φωτογραφία θα εξαρτάται πάντα απ’ τη συμπάθεια που έχουμε στο πρόσωπο που απεικονίζεται σ’ αυτή. Αν δε συμπαθούμε αυτό το άτομο, συνήθως θα την προσπεράσουμε σχεδόν επιδεκτικά κι ας ξέρουμε μέσα μας αντικειμενικά πως ήταν μια πραγματικά ωραία φωτογραφία.

Πέρα, όμως, απ’ τα διαδικτυακά μας προφίλ, αντίστοιχα και στη ρεαλιστική καθημερινότητά μας με το που συναντήσουμε ένα φίλο μας, η συναναστροφή του μαζί του μας επηρεάζει απίστευτα θετικά. Ανεξάρτητα πάλι με οτιδήποτε άλλο, η παρουσία του υπερκαλύπτει τα πάντα. Ξέρουμε πως θα περάσουμε καλά μαζί του κι η οικειότητα που έχουμε αναπτύξει μεταξύ μας είναι ικανή να μας αλλάξει όλη μας τη διάθεση. Συνήθως σε κάτι τέτοιους ανθρώπους έχουμε ιδιαίτερη αδυναμία.

Αδύναμοι, ωστόσο, θα νιώθαμε ενεργειακά και συναισθηματικά στην περίπτωση που συναντούσαμε κάποιον που δε χωνεύουμε. Αν αντιληφθούμε πως βρίσκεται στον ίδιο χώρο με εμάς, σχεδόν αποσυντονιζόμαστε, τον αποφεύγουμε, δε θέλουμε επαφές μαζί του, γιατί ίσως στη μνήμη μας, μας έχει σημαδέψει ένα περιστατικό που μας έχει αφήσει ενόχληση. Κι αυτή η ενόχληση θα συνοδεύει το συγκεκριμένο άτομο σ’ όλη τη γενικότερη δράση ή συμπεριφορά του.

Ό,τι κι αν κάνει είναι ικανό να μας φαίνεται ενοχλητικό. Η αρνητική προδιάθεση που έχουμε απέναντί του παίρνει σβάρνα κι όλα τα υπόλοιπα που τον αφορούν. Ακόμα κι αν είχε μια ενδιαφέρουσα άποψη για κάτι και κατά βάθος μας έβρισκε σύμφωνους η γνώμη του, δε θα παραδεχόμασταν εύκολα το δίκιο του, εξαιτίας της προκατάληψης που έχουμε απέναντί του. Παρόμοια, αν κάποιο άτομο που συμπαθούμε, πει κάποιο αστείο θα μας προκαλέσει γέλιο πιο εύκολα απ’ το να έλεγε το ίδιο αστείο κάποιος που δε συμπαθούμε. Δε θα μας ακουγόταν το ίδιο χιουμοριστικό, ενώ αντικειμενικά μπορεί να το είχε πει ακόμα πιο θεατρικά κι έξυπνα.

Φαίνεται πως αναπτύσσουμε πολύ εύκολα προκαταλήψεις και προδιαθέσεις με τους ανθρώπους. Η συμπεριφορά που θα εκδηλώσουμε απέναντι σε κάποιον είναι ανάλογη της εκτίμησης που του έχουμε. Θα στηρίξουμε τον φίλο μας ανεξάρτητα με το αν όντως έχει βγάλει την ωραιότερη φωτογραφία, ενώ εκείνον που δεν του έχουμε κι ιδιαίτερη συμπάθεια κι ας έχει καλύτερη φωτογραφία, δεν πρόκειται να ασχοληθούμε με την ίδια ευχαρίστηση.

Είναι η προδιάθεση της συμπάθειας κι η απάθεια της αντιπάθειας. Προφανώς κριτήριο της προτίμησής μας είναι η θετική ή η αρνητική επιρροή που μας μεταφέρει κάποιος ανεξάρτητα με το ποιος τελικά είναι αντικειμενικά «καλύτερος». Όσο είμαστε βασισμένοι σε συνειρμούς συμπεριφορών που μας έχουν κακοφανεί από συγκεκριμένα πρόσωπα, συγχέουμε την όποια αξιοκρατική κρίση, που θα μπορούσαμε να έχουμε μαζί τους, με την απροθυμία της αρέσκειάς μας απέναντί τους.

Φαίνεται να μην μπορούμε στ΄ αλήθεια να είμαστε εντελώς αντικειμενικοί. Θα λογαριάζουμε τους ανθρώπους ανάλογα με το πόσο άνετα και καλά νιώθουμε για εκείνους. Αν δε νιώθουμε ωραία, θα παίρνουμε αυτόματα αποστάσεις. Το γούστο κι η προτίμηση είναι παράγωγα της φιλίας και της συμπάθειας. Είμαστε ελαστικοί με τους ανθρώπους που συμπαθούμε ενώ παράλληλα παρακάμπτουμε πράγματα που σ’ άλλους δε θα ανεχόμασταν καν.

Το περίεργο είναι πως μέσα μας ξέρουμε ότι γινόμαστε πολλές φορές αρκετά αυστηροί με κάποια συγκεκριμένα πρόσωπα, ενώ υπάρχουν φορές που είναι λες και προσπαθούμε ν’ αδιαφορήσουμε επίτηδες γιατί δε μας το επιτρέπει ακόμα κι ο εγωισμός μας. Συνήθως εξαρτάται απ’ το χαρακτήρα μας, πόσο του ύψους ή του βάθους είμαστε και πόσο διατεθειμένοι νιώθουμε τελικά να υπερβούμε και να επεκτείνουμε την προκαθορισμένη πορεία της προδιάθεσής μας.

Ίσως μπορούμε να προβληματιστούμε πως αν γινόμασταν περισσότερο αξιοκρατικοί κι υπεράνω συμπάθειας θα βιώναμε μεγάλες ανατροπές. Ο κάθε άνθρωπος μας προσφέρει κάτι κι εμείς δίνουμε με τον τρόπο μας δικά μας κομμάτια. Αν δεν αναπτύσσαμε τακτικές αρέσκειας με τους ανθρώπους και βλέπαμε τα πράγματα πέρα απ’ το πρίσμα που θέτει η φιλία κι η συμπάθεια, ίσως μ’ αυτόν τον τρόπο να ανοίγαμε περισσότερο το φάσμα της οπτικής μας, μακριά από εγωισμούς, κολλήματα και προκαταλήψεις.

Συντάκτης: Μάιρα Τσιρίγκα
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη